Eduard Wirths

Eduard Wirths

SS-Sturmbannführer
Data i miejsce urodzenia	4 września 1909 Würzburg
Data i miejsce śmierci	20 września 1945 Hövelhof
Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Formacja	Schutzstaffel
Stanowiska	lekarz w Dachau, Neuengamme, Auschwitz-Birkenau, Bergen-Belsen
Odznaczenia

Eduard Wirths (ur. 4 września 1909 w Würzburgu, zm. 20 września 1945 w Hövelhof) – zbrodniarz hitlerowski, doktor medycyny, lekarz SS w obozach koncentracyjnych Dachau, Neuengamme, Auschwitz-Birkenau, Mittelbau-Dora i Bergen-Belsen oraz SS-Sturmbannführer.

Według swojego osobistego sekretarza obozowego w Auschwitz:

Wirths nie miał w swym wrodzonym charakterze nic z brutala, ale po przyjęciu do SS uległ zezwierzęceniu.

Kierował selekcjami niezdolnych do pracy więźniów do komór gazowych i nadzorował akcję 14f13. Wybierał również więźniów do pseudoeksperymentów medycznych. Samodzielnie natomiast Wirths prowadził od marca 1943 badania doświadczalne nad rakiem szyjki macicy. Polegały one na wziernikowym badaniu szyjki, przy użyciu płynu Lugola i kwasu octowego, które miało na celu wykrywanie stanów przedrakowych. Jeśli przypadek wydawał się mu podejrzany, Wirths dokonywał rodzaj stożkowej amputacji szyjki, odsyłając materiał do pracowni histopatologicznej w Monachium. Doświadczenia te przeprowadzane były bez żadnego planu naukowego, na chybił trafił. Wirths kazał sobie pomagać niemieckiemu lekarzowi-więźniowi dr Samuelowi, którego polecił później zgładzić na krótko przed ewakuacją obozu. Z drugiej strony wiódł ciągłe spory z wydziałem II – politycznym (Abteilung II – Politische Abteilung) obozu (obozowej ekspozyturze Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy w Auschwitz).

Życiorys

Od 1 maja 1933 do 1 sierpnia 1934 członek SA, NSDAP (nr partyjny 3 139 549) oraz SS (nr identyfikacyjny 311 594), z przydziałem do 13. pułku Allgemeine-SS w Stuttgarcie, a następnie 32. pułku tej formacji w Heidelbergu.

W dniu 1 września 1939 wcielono go do czynnej służby w Oddziałach Dyspozycyjnych SS (SS-Verfügungstruppen). Służył w nich do 15 lutego 1940, po czym przeniesiono go na stanowisko naczelnego lekarza 16. pułku SS-Totenkopfverbände, stacjonującego w Dachau. Następnie brał udział w działaniach bojowych różnych jednostek Waffen-SS, m.in. specjalnego pułku SS-Kirkenes, z którym brał udział w walkach na froncie wschodnim.

Wirths był lekarzem obozowym (SS-Lagerarzt) w Dachau od 22 kwietnia 1942 do 14 lipca 1942, a następnie został naczelnym lekarzem garnizonowym (SS-Standortarzt) w Neuengamme. 1 września 1942 – przeniesiono go na takie samo stanowisko do Auschwitz-Birkenau, które piastował do 27 stycznia 1945. Następnie Wirths został naczelnym lekarzem garnizonowym w Mittelbau-Dora (Nordhausen) między 28 stycznia 1945 a kwietniem 1945, po czym objął taką samą funkcję w Bergen-Belsen. Został odznaczony m.in. Krzyżem Żelaznym II Klasy (Eisernes Kreuz II Klasse) oraz Wojennym Krzyżem Zasługi II i I Klasy z Mieczami (Kriegsverdienstkreuz II und I Klasse mit Schwertern).

W 1944 został ostrzeżony o istnieniu na terenie Auschwitz organizacji konspiracyjnej. Wirths oddawał tejże organizacji liczne usługi. Nakazał także zaprzestania selekcji w szpitalu, czym przyczynił się do uratowania jednego z członków kierownictwa ruchu oporu.

W lecie 1945 Wirths oddał się w ręce Brytyjczyków i we wrześniu tego roku popełnił samobójstwo w więzieniu.

Bibliografia

• Autobiografia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego, Warszawa 1989, s. 322
• Klee Ernst, Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary, Kraków 2001, s. 54
• Langbein Hermann, Ludzie w Auschwitz, Oświęcim 1994, passim
• Lasik Aleksander, Eduard Wirths, [w:] „Biuletyn Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem”, nr 17, Warszawa 1993, s. 5–20
• Y. Ternon, S. Helman, Historia medycyny SS, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie