Oświata w Kłodzku

Oświata w Kłodzku – system oświatowy w Kłodzku złożony jest obecnie ze szkół publicznych, prowadzonych przez miasto, prowadzonych przez miasto oraz szkół niepublicznych, nad którymi opiekę sprawują zakładające je stowarzyszenia.

Historia

Średniowiecze

Początki oświaty w Kłodzku sięgają początków XIV wieku, kiedy to pod mamy pierwsze pisane poświadczania dotyczące prowadzenia przez zakon joannitów, osiadłych w mieście w 1183 roku. Prowadzili oni szkołę parafialną, do której uczęszczały dzieci mieszczan i szlachty kłodzkiej. Do sprowadzenia do Kłodzka kanoników regularnych przez abpa Arnoszta z Pardubic była to jedyna taka placówka w mieście.

Otwarcie drugiej szkoły przez przybyłych w 1350 roku augustianów (kanonicy regularni), wywołało ostry sprzeciw joannitów. Spór załagodził sam arcybiskup Arnoszt, który przyznał rację joannitom i nie zezwolił na utworzenie szkoły. Spór został wznowiony w 1365 roku, kiedy kolejny arcybiskup praski, Jan Očko z Vlašimi wyraził zgodę augustianom na otworzenie szkoły dla szesnaściorga dzieci obywateli Kłodzka. W kolejnych latach liczba jej uczniów została zwiększona do dwudziestu czterech. Ostatecznie spór został zażegnany w połowie XV wieku przez starostę Hynka Krušinę na korzyść augustianów.

Nowożytność

Wraz z pojawieniem się humanizmu i reformacji w XVI wieku utworzenie nowej szkoły, odpowiadającej nowym ideom i poszukującą do ich realizacji nowych metod i treści dydaktycznych, stało się koniecznością dla władz miejskich. Stało się to w 1562 roku, kiedy powołano do życia szkołę humanistyczną, która w 1590 roku otrzymała status wyższej szkoły protestanckiej. Prezentowała ona dobry poziom, ponieważ jej absolwenci udawali się na studia m.in. do Krakowa, Marburgu, Heidelbergu, Strasburgu i Pragi.

Ważnym wydarzeniem było przybycie do miasta w 1597 roku jezuitów, którzy objęli probostwo i szkołę po augustianach. W tym czasie prawdopodobnie założyli kolegium. W 1626 roku przejęli szkołę po joannitach, a w 1655 roku rozpoczęli budowę nowego gmachu według projektu włoskiego architekta Carlo Lurago, którego budowa trwała z przerwami 25 lat, do 1690 roku. W tym samym czasie w pobliżu, u zbiegu ulic Judengasse i Grünestrasse zaadaptowali pięć kamienic mieszczańskich, znacznie je przebudowując na potrzeby konwiktu, w którym w 1696 roku mieszkało 60 uczniów. Kolegium jezuickie stało na bardzo wysokim poziomie i należało do lepszych szkół tego typu w regionie, jednak działalność edukacyjna jezuitów skupiała się wyłącznie wokół szkolnictwa średniego ze szkodą dla szkolnictwa elementarnego.

Kolejne stulecie przyniosło ze sobą potrzebę wprowadzenia dużych zmian w szkolnictwie, zarówno w sensie organizacyjnym, jak i dydaktyczno-metodycznym. W drugiej połowie XVIII wieku zadaniom tym próbował sprostać opat z Żagania – Johann Ignaz Felbiger, który zaproponował zmiany w szkolnictwie, polegającą m.in. na organizacji terytorialnej szkół:

• szkoła elementarna (Trivialschule) – miała być w każdym mieście, wsi, a uczyć miała czytać, pisać i religii,
• szkoła podstawowa – miała być w każdym okręgu i uczyć łaciny, geografii, historii, matematyki, podstaw gospodarstwa domowego i uprawy roli,
• szkoła normalna (Normalschule) – miała istnieć w każdej prowincji i przygotowywać do zawodu nauczyciela.

Postulował też objęciem obowiązkiem szkolnym dziewcząt. Niewątpliwym osiągnięciem tego pedagoga było utworzenie w Kłodzku pod koniec XVIII wieku, seminarium nauczycielskiego. Zbiegło się to w czasie z zakończeniem działalności w 1776 roku przez kolegium jezuitów, co związane było z kasatą tego zakonu w monarchii pruskiej. Jego dobra 11 lat później (1787/1788) sprzedano podczas licytacji za 53 250 talarów.

Długi wiek XIX

Dopiero w 1800 roku w miejscu dawnego kolegium władze pruskie utworzyły męskie gimnazjum, przekształcone w 1810 roku po połączeniu z konwiktem w Królewskie Gimnazjum Katolickie, do którego uczęszczało 300 uczniów (lata 20. XIX wieku).

Niezmiennie natomiast działała dawna szkoła parafialna, do której w 1825 roku uczęszczało 221 uczniów i 210 uczennic. W 1830 roku szkołę przejęło miasto i pełniła od tej pory rolę szkoły gminnej. W tym czasie wzniesiono na jej potrzeby nowy budynek przy placu Kościelnym. Nauka odbywała się w sześciu klasach, a liczba uczniów wzrosła do 789. W 1854 ich liczba sięgała już 957, wobec czego szkołę podzielono na: żeńską (456 uczennic), współprowadzoną przez zakonnice i męską (537 uczniów). Do elementarnej szkoły ewangelickiej uczęszczało w 1825 roku 146, a 15 lat później już 400 dzieci. Poza tym działa szkoła garnizonowa, w której naukę pobierało 55 uczniów i uczennic (1825), a nadzorowana była przez kapelana garnizonowego.

Połowa XIX wieku to okres rozkwitu w Kłodzku szkolnictwa średniego za sprawą przybycia do miasta zakonnic z kongregacji Marii Teresy, które w 1858 roku założyły prywatną szkołę kończącą się egzaminem maturalnym, zwaną Theresianum. Szkoła ta cieszyła się ze względu na wysoki poziom nauczania zainteresowaniem ze strony mieszkańców całego hrabstwa kłodzkiego. W 1855 roku panna Dreschner założyła kolejną szkołę średnią dla protestanckich dziewcząt. Zapotrzebowanie na rzemieślników spowodowało uruchomienie w 1875 roku szkoły dokształcającej rzemieślników, w której uczyło się 270 uczniów. W 1900 roku swoją siedzibę w Kłodzku znalazła przeniesiona z Bystrzycy Kłodzkiej zimowa szkoła rolnicza, licząca 120 uczniów.

Wielka zmiana nastąpiła w kłodzkim szkolnictwie na początku XX wieku, ponieważ wtedy w latach 1912–1914 wybudowano nowy gmach dla katolickiej szkoły elementarnej. W tym samym roku Theresianum uzyskało status liceum, co związane było z wprowadzeniem reformy edukacji w Niemczech, polegającej na ustanowieniu ogniwa pośredniego między szkołami podstawowymi a szkołami wyższymi. Równocześnie założono miejską szkołę średnią dla chłopców, którą umieszczono w nowo wybudowanym budynku szkolnym przy obecnej ulicy Zawiszy Czarnego, łącząc ją organizacyjnie z katolicka szkołą elementarną pod nazwą Szkoły im. Franza Ludwiga.

Dwudziestolecie międzywojenne

W 1927 roku franciszkanie odzyskali od władz wojskowych swój klasztor na Piasku, dokonując jego renowacji do 1933 roku, kiedy to uruchomiono w nim studia filozoficzne, przenosząc do Kłodzka pierwszy rok alumnów Wyższego Seminarium Duchownego Franciszkanów z Karłowic, ze względu na przepełnienie wrocławskiej uczelni.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego rozbudowano w Kłodzku szkolnictwo zawodowe w oparciu o dwie istniejące do tej pory szkoły, z których pierwsza, szkoła rolnicza działa do 1945 roku, a w roku szkolnym 1928/1929 utworzono na niej klasę żeńską. Z kolei powstała przed I wojną światową szkoła dokształcająca młodzież w zawodach kupieckim i rzemieślniczym została w 1927 roku przekształcona w szkołę zawodową z prawdziwego zdarzenia, na którą składały się:

• jednoroczna wyższa [średnia – przyp.autora] szkoła handlowa,
• dwuletnia szkoła handlowa,
• szkoła gospodarstwa domowego

W 1938 roku zmieniono nazwę Gimnazjum Katolickiego na Szkołę Hrabiego Götzena (Reichsgraf Friedrich Wilhelm von Götzen Schule). Rok później władze miejskie powołały ostatnią niemiecką placówkę oświatową jaką była miejska szkoła średnia dla dziewcząt, wchodząca w skład Szkoły im. Franza Ludwiga. Ze względu na jej przepełnienie większość zajęć odbywała się w ratuszu. Podczas II wojny światowej zajęcia edukacyjne w Kłodzku odbywały się do końca stycznia 1945 roku.

Szkoły publiczne

Szkoły podstawowe

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Szkoła Podstawowa nr 3 im. kpt. Stanisława Betleja	57-300 Kłodzko ul. Jana Pawła II 4	1974	SP nr 3		647	DYREKTOR mgr Lidia Jaroszewska Wicedyrektor ds. klas 4–8 mgr Karolina Gałczyńska Wicedyrektor ds. klas 1–3 mgr Marzena Dworczak
	Szkoła Podstawowa nr 6 im. Unii Europejskiej	57-300 Kłodzko ul. Bohaterów Getta 22	1982	SP nr 6		430	DYREKTOR mgr Agnieszka Kawa Wicedyrektor mgr Monika Wróbel
	Szkoła Podstawowa nr 7 im. Tadeusza Kościuszki	57-300 Kłodzko ul. Henryka Sienkiewicza 61	2008 (1986/1999)	SP7		193	DYREKTOR mgr Anna Kasprzycka Wicedyrektor ds. wychowawczych mgr Joanna Mularczyk - Baran Wicedyrektor ds. dydaktycznych mgr Agnieszka Ogiegło
	Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II	57-300 Kłodzko ul. Zamiejska 24	1986	SP2		251	DYREKTOR mgr Iwona Banyś wicedyrektor: mgr Zofia Grodzicka
	Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza	57-300 Kłodzko ul. Zawiszy Czarnego 5	1999	SP1		365	DYREKTOR dr Jacek Unuczek Wicedyrektor mgr Joanna Kołaczyk
	Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta	57-300 Kłodzko ul. Romualda Traugutta 1a	1999	SP"8"			DYREKTOR mgr inż. Krzysztof Szkudlarek Wicedyrektor mgr Ewa Szczepaniak

Szkoły średnie

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego	57-300 Kłodzko ul. Wojska Polskiego 11	1945	I LO	Gmach I LO w Kłodzku, dawne Kolegium Jezuickie	601	DYREKTOR mgr Marcin Klimaszewski Wicedyrektor mgr Kamila Wyrwa Wicedyrektor mgr Tomasz Biernacik
	Kłodzka Szkoła Przedsiębiorczości	57-300 Kłodzko ul. Szkolna 8	2002 (1974)	KSP	Główny budynek KSP przy ul. Szkolnej	1090	DYREKTOR mgr Rafał Hankus Wicedyrektor mgr Andrzej Niemiec Wicedyrektor mgr inż. Mariola Bil Wicedyrektor Sylwia Dajczer - Gałczyńska
	Zespół Szkół Technicznych w Kłodzku	57-300 Kłodzko ul. Bohaterów Getta 6	1965 (2002)	ZST	Główny budynek ZSP przy ul. Bohaterów Getta 6	467	DYREKTOR mgr Rafał Olecha Wicedyrektor ds. pedagogicznych mgr Mariusz Bieszke Wicedyrektor ds. kształcenia zawodowego inż. Jacek Szczepański

Szkoły specjalne

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Zespół Szkół Specjalnych	57-300 Kłodzko ul. Wyspiańskiego 2		ZSS		24	dyrektor: mgr Marlena Runiewicz-Wac
	Zasadnicza Zawodowa Szkoła Specjalna	57-300 Kłodzko ul. Warty 70	1991	brak		65	dyrektor: mgr Krzysztof Szymański

Szkoły artystyczne

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Fryderyka Chopina	57-300 Kłodzko ul. Tadeusza Kościuszki 8	1946	PSM	Siedziba PSM I stopnia przy ul. Kościuszki 8		DYREKTOR Anna Bartkiewicz - Brzozowska

Szkoły wyższe

W latach 2004–2013 W Kłodzku funkcjonował Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

Szkoły niepubliczne

Szkoły podstawowe

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Społeczna Szkoła Podstawowa	57-300 Kłodzko ul. Daszyńskiego 12	1991	[1]			mgr Iwona Lemiesz

Gimnazja

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Społeczne Gimnazjum	57-300 Kłodzko ul. Daszyńskiego 12	1991	[2]			mgr Iwona Lemiesz
	Gimnazjum Alternatywne (w Zespole Szkół Alternatywnych)	57-300 Kłodzko ul. Łużycka 8	1999	[3]			mgr Mariola Łuszczewska

Szkoły średnie

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Społeczne Liceum Ogólnokształcące	57-300 Kłodzko ul. Daszyńskiego 12	1991	[4]			mgr Iwona Lemiesz
	Liceum Ogólnokształcące (w Zespole Szkół Alternatywnych)	57-300 Kłodzko ul. Łużycka 8	1999	[5]			mgr Mariola Łuszczewska

szkoły wyższe

Logo	Szkoła	Adres	Rok założenia	Adres internetowy	Budynek szkolny	Liczba uczniów	Dyrekcja
	Wyższa Szkoła Zarządzania „Edukacja” we Wrocławiu Wydział Turystyki	57-300 Kłodzko ul. Wyspiańskiego 2f	2002	[6]		255	dr Mirosław Mrówka
	Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu	57-300 Kłodzko ul. Zawiszy Czarnego 3	2010	[7]			dr hab. Bożena Wojtasik
	Sudecka Wyższa Szkoła	57-300 Kłodzko ul. Łukasińskiego 43	2012	[8]			inż. Czesław Wojciechowski
	Wyższa Szkoła Medyczna w Kłodzku	57-300 Kłodzko ul. Okrzei 8	2014	[9]			prof. dr hab. Andrzej Dżugaj

Bibliografia

• Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko, MZK, 1998, ISBN 83-904888-0-9.
• Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, t. 1 i 2, Kłodzko, KTO 2009, ISBN 978-83-60478-90-5 i ISBN 978-83-60478-08-0.
• ZdzisławZ. Szczepaniak ZdzisławZ., Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku w latach 1945–1995, Kłodzko: Wydawnictwo Maria, 2005, ISBN 83-88842-85-4, OCLC 749499998 .brak strony (książka)
• 50-lecie Zespołu Szkół Zawodowych w Kłodzku, pod red. W. Krzelowskiego, Kłodzko 2002.