Efekt zielonej brody

Efekt zielonej brody (ang. green-beard effect) – koncepcja wprowadzona w teorii samolubnego genu (ang. selfish gene theory). Postulowany gen może rozpowszechnić się w populacji, jeśli nośnicy tego genu zachowują się altruistycznie w stosunku do innych nosicieli tegoż genu.

Gen efektu zielonej brody (lub gen zlinkowany) powodują trzy efekty w fenotypie:

1. zauważalną/rozpoznawalną dla innych cechę (np. hipotetyczną zieloną brodę),
2. zdolność wykrywania tej cechy u innych,
3. uprzywilejowanie osobników obdarzonych cechą 1 (gen, a raczej nosiciel tegoż genu rozpoznaje innych osobników z tymże genem bez związku z rzeczywistym stopniem pokrewieństwa).

Idea efektu zielonej brody została zaproponowana przez Williama D. Hamiltona w jego kluczowym artykule z 1964 r. i następnie nazwana przez Richarda Dawkinsa w jego klasycznej książce Samolubny gen (ang. The Selfish Gene) w 1976 r. Dopiero jednak w 1998 r. pierwszy gen efektu zielonej brody został odkryty w naturze u mrówki Solenopsis invicta.

Bibliografia

• Haig, D. (1997) The social gene. In Krebs, J. R. & Davies, N. B. (editors) Behavioural Ecology: an Evolutionary Approach, pp. 284-304. Blackwell Publishers, London.
• Dawkins, R. (1976) The Selfish Gene. Oxford University Press, Oxford. ISBN 0-19-217773-7
• Hamilton, W.D. (1964). The genetical evolution of social behaviour I and II. Journal of Theoretical Biology, 7, 1-16 and 17-52. pubmed I pubmed II
• Keller, L. & Ross, K. G. (1998) Selfish genes: a green beard in the red fire ant. Nature 394: 573-575.
• Queller, D. C., et al. (2003) Single-gene greenbeard effects in the social amoeba Dictyostelium discoideum. Science, 299, 105-106. Link