Ikozan

Ikozan
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN	ikozan
	Inne nazwy i oznaczenia
	eikozan
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C20H42
Inne wzory	CH; 3(CH; 2); 18CH; 3
Masa molowa	282,55 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	112-95-8
PubChem	8222
SMILES
	CCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
InChI
	InChI=1S/C20H42/c1-3-5-7-9-11-13-15-17-19-20-18-16-14-12-10-8-6-4-2/h3-20H2,1-2H3
	InChIKey
	CBFCDTFDPHXCNY-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,7886 g/cm³ (20 °C); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,9 μg/kg (25 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w eterze dietylowym, eterze naftowym, benzenie, słabo w chloroformie, bardzo dobrze w acetonie
Temperatura topnienia	36,48 °C
Temperatura wrzenia	344,1 °C; 220 °C (40 hPa)
Punkt krytyczny	513 °C; 1,08 MPa; 1325 cm³/mol ≈ 0,213 g/cm³
Współczynnik załamania	1,4425 (589 nm, 20 °C)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-21]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Temperatura zapłonu	powyżej 100 °C
Temperatura samozapłonu	232 °C
Numer RTECS	MD6550000
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ikozan, eikozan – organiczny związek chemiczny, alkan o dwudziestu atomach węgla w cząsteczce. Ma 366 319 możliwych izomerów konstytucyjnych^{[potrzebny przypis]}. Ikozan ma małe znaczenie w przemyśle petrochemicznym ze względu na wysoką temperaturę zapłonu, co sprawia, że jest mało wydajnym paliwem. Jest składnikiem parafin i jest najkrótszą cząsteczką wśród związków używanych do produkcji świec.

Ikozan ma właściwości fizyczne i chemiczne zbliżone do alkanów leżących niżej w szeregu homologicznym. Jest bezbarwny, lżejszy od wody, niepolarny, słabo reaktywny i nierozpuszczalny w wodzie. Jego niepolarność sprawia, że jest w stanie tworzyć tylko słabe międzycząsteczkowe wiązania wodorowe (hydrofobowe/siły van der Waalsa).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b P-21.2.1 Węglowodory, [w:] Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 125 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Haynes 2016 ↓, s. 3-240.
↑ Haynes 2016 ↓, s. 5-150.
↑ Eicosane (nr 219274) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b ^c Haynes 2016 ↓, s. 6-72.
↑ Ikozan (nr 219274) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-10-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b Haynes 2016 ↓, s. 16-23.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[BlueBook-1] P-21.2.1 Węglowodory, [w:] Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 5, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2023], s. 125 .

[CITEREFHaynes2016'''3'''-240-2] Haynes 2016 ↓, s. 3-240.

[CITEREFHaynes2016'''5'''-150-3] Haynes 2016 ↓, s. 5-150.

[SA-4] Eicosane (nr 219274) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2017-10-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CITEREFHaynes2016'''6'''-72-5] Haynes 2016 ↓, s. 6-72.

[SA-US-6] Ikozan (nr 219274) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2017-10-21]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CITEREFHaynes2016'''16'''-23-7] Haynes 2016 ↓, s. 16-23.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Niższe alkany (C1–C10)	metan (CH 4) etan (C 2H 6) propan (C 3H 8) butan (C 4H 10) pentan (C 5H 12) heksan (C 6H 14) heptan (C 7H 16) oktan (C 8H 18) nonan (C 9H 20) dekan (C 10H 22)
Wyższe alkany (>C10)	undekan (C 11H 24) dodekan (C 12H 26) tridekan (C 13H 28) heksadekan (C 16H 34) ikozan (C 20H 42) tetrakozan (C 24H 50) nonakozan (C 29H 60) hentriakontan (C 31H 64)