Nadwodnik naprzeciwlistny

Nadwodnik naprzeciwlistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	nadwodnikowate
Rodzaj	nadwodnik
Gatunek	nadwodnik naprzeciwlistny
	Nazwa systematyczna
	Elatine hydropiper L.; Sp. Pl. 1: 367. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nadwodnik naprzeciwlistny^[4] (Elatine hydropiper L.) – gatunek rośliny z rodziny nadwodnikowatych (Elatinaceae).

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Występuje na części obszaru Europy i Azji. W Polsce podawany był dawniej z licznych stanowisk w północnej części kraju, ale na większości tych stanowisk nie potwierdzono jego występowania. Obecnie najliczniej występuje w Kotlinie Oświęcimskiej i na Płaskowyżu Rybnickim. Odkryto też nowe jego stanowiska na Równinie Opolskiej i w Kotlinie Żywieckiej. W Karpatach występuje na jednym tylko stanowisku w Beskidzie Małym, na południowych obrzeżach Jeziora Międzybrodzkiego^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Do 15 cm długości, płożąca, drobna, cienka, rozgałęziona. Wykształca w węzłach korzenie przybyszowe^[5].
Liście: Ułożone naprzeciwlegle po dwa. Ogonek liściowy do 3 razy dłuższy od blaszki. Blaszka podłużnie eliptyczna lub łopatkowata, 5–10 mm długości i 0,5–2,5 mm szerokości^[5].
Kwiaty: 4-krotne. Płatki korony długości działek kielicha, jasnoczerwone lub różowe^[5].
Owoc: Torebka. Nasiona wydłużone, podkowiasto zagięte, o nierównych ramionach^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do września. Liczba chromosomów 2n=40. Rośnie na wilgotnej, mulistej glebie na obrzeżach zbiorników wodnych^[5]. Gatunek charakterystyczny zespołu Eleocharetum ovatae^[6].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową^[7]. W latach 2004–2014 znajdowała się pod ochroną ścisłą^[8]. Gatunek został uznany za narażony na wyginięcie i zamieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) z kategorią zagrożenia V^[9]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)^[10]. Umieszczony także w Polskiej czerwonej księdze roślin (2001) z kategorią VU. W wydaniu z 2014 roku posiada kategorię EN (zagrożony)^[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-18] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-02-26].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-18] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-02-26].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[matuszkiewicz-6] W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[rozp2014-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[rozp2004-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[redlist-9] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[10] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[11] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]