Erynus alpejski

Erynus alpejski
	; Erynus alpejski w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	erynus
Gatunek	Erynus alpejski
	Nazwa systematyczna
	Erinus alpinus L.; Sp. Pl. 2. 630. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Erynus alpejski (Erinus alpinus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Występuje w Alpach oraz w północnej Afryce. Naturalizuje się też gdzieniegdzie poza rejonem rodzimego występowania^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina poduszkowa tworząca zwarte poduszki o wysokości zaledwie do 4 cm.
Łodyga: Wzniesiona, owłosiona, na ogół nierozgałęziona, o wysokości do 15 cm.
Liście: Krótkoogonkowe, łopatkowate, grubo ząbkowane. Tworzą przyziemne rozetki. Liści łodygowe podługowate, wyrastające skrętolegle. Wszystkie są z rzadka owłosione.
Kwiaty: Przeważnie różowe, o średnicy do 8 mm zebrane w kilkukwiatowe grono w górnej części łodygi. Kwiaty promieniste, o 5 wyciętych sercowato na szczycie płatkach, kielich 5-działkowy, zrośnięty tylko u nasady.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie bardzo obficie w maju–czerwcu. Wytwarza bardzo dużo nasion i na ogół w ogródku samorzutnie się rozsiewa. W swoim naturalnym środowisku rośnie w szczelinach skalnych, piargach i na murawach, na ogół na podłożu wapiennym. Rośnie w miejscach suchych, głębokimi korzeniami wnikając w szczeliny i gruz skalny.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Nadaje się do ogródków skalnych i na murki, może też być uprawiana w pojemnikach. Najlepiej sadzić ją pomiędzy kamieniami. Wymaga stanowiska słonecznego lub nieco zacienionego, gleby o odczynie zasadowym i dobrze przepuszczalnej. Nie jest w pełni odporny na przemarzanie i starsze rozetki mogą wymarzać. Strefy mrozoodporności 6-9^[4]. Najłatwiej rozmnażać ją przez nasiona, rozsadzanie źle znosi. Jeśli jednak w pobliżu rosną różne odmiany tego gatunku, to nasiona nie zachowują cech osobnika macierzystego.

Odmiany (wybór)[edytuj | edytuj kod]

'Albus' – o śnieżnobiałych kwiatach
'Dr. Hähnle – o karminowoczerwonych kwiatach

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.
TABAZA. Erynyus alpejski. [dostęp 2009-03-09].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]