7 Eskadra Myśliwska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Eskadra Kościuszkowska)
7 Eskadra Myśliwska
Polish 7th Air Escadrille
Kontrkawaleryjska Eskadra
Ilustracja
Godło 7 Eskadry Bojowej im. Tadeusza Kościuszki
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Patron

Tadeusz Kościuszko

Tradycje
Kontynuacja

111 Eskadra Myśliwska

Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Dyslokacja

Lwów (Lewandówka), Połonne, Zwiahel, Biała Cerkiew, Koziatyn, Żytomierz, Berdyczów, Hołoby

Rodzaj wojsk

Lotnictwo

Podległość

III Grupa Lotnicza/III dywizjon lotniczy (1918-1920, 1920-1921)
II dywizjon lotniczy (1920)

Multimedia w Wikimedia Commons
Odcisk pieczęci eskadry

7 eskadra myśliwska im. Tadeusza Kościuszki (tzw. Eskadra Kościuszkowska) – pododdział lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego z lat 1918–1925, walcząca podczas wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-bolszewickiej, w której służyli m.in. ochotnicy amerykańscy. Wcześniej nosiła nazwy III eskadry lotniczej i 7 eskadry lotniczej.

III eskadra lotnicza bojowa[edytuj | edytuj kod]

Eskadra została utworzona jeszcze przed oficjalną datą odzyskania przez Polskę niepodległości, 7 listopada 1918, na lotnisku rakowickim w Krakowie, jako III eskadra lotnicza bojowa [1][2], wykorzystując samoloty pozostawione przez Austriaków. Została następnie przebazowana z odsieczą do Lwowa i 21 grudnia weszła w skład Lwowskiej Grupy Lotniczej kpt. Bastyra[3]. (następnie III Grupy Lotniczej), stacjonując na lotnisku Lewandówka pod Lwowem. Eskadra latała głównie na samolotach rozpoznawczo-bombowych różnych typów, wspierając wojska polskie w walkach z siłami ukraińskimi otaczającymi Lwów podczas wojny polsko-ukraińskiej. Pierwszym dowódcą był kpt. obs. Karol Stelmach (początkowo faktycznie kpt. pil. Camillo Perini)[4].

7 Eskadra Lotnicza[edytuj | edytuj kod]

21 grudnia 1918, w ramach unifikacji numeracji eskadr w lotnictwie polskim, zmieniono nazwę eskadry na 7 eskadrę lotniczą[2].

Od stycznia 1919 eskadrą dowodził por. Jerzy Borejsza, a po jego wypadku, od kwietnia 1919, por. Stefan Stec[5]. Eskadra była intensywnie używana w czasie wojny polsko-ukraińskiej, operując z lotniska Lewandówka na froncie galicyjskim do czerwca 1919, w lotach rozpoznawczych i bombowych oraz szturmowych, ostrzeliwując cele naziemne z broni maszynowej. Szczególnie stosowano zespołowe naloty bombowe po kilka samolotów, wespół z 6 eskadrą III Grupy[5]. Od 19 kwietnia eskadra wspierała polską operację Jazda[5]. Spotkania w powietrzu były rzadkie; 29 kwietnia por. Stec uszkodził ukraiński myśliwiec Nieuport 17[6]. Od 14 maja 1919 eskadra wspierała polską ofensywę w Galicji Wschodniej. Podczas grupowego nalotu 14 maja 1919 na pozycje ukraińskie zginęła załoga ppor.pil. Zygmunt Kostrzewski i ppor.obs. Mieczysław Motylewski (Oeffag C.II) i utracono też drugi samolot; oprócz tego kilka razy samoloty eskadry były zestrzeliwane, lecz lądowały po własnej stronie[7][8].

Stan samolotów był zmienny na skutek zużywania sprzętu, wypadków i ograniczonej liczby dostępnych dla Polaków samolotów. W lutym 1919 eskadra miała jedynie 4 samoloty rozpoznawcze (Oeffag, Uffag i 2 BFW C.XVIII). W maju 1919 eskadra miała 7 samolotów: 3 myśliwskie Fokker D.VIII (E.V), 3 rozpoznawcze Hansa-Brandenburgi i 1 rozpoznawczy LVG C.V[9]. W czerwcu 1919, z inicjatywy Steca eskadrę przekształcono na myśliwską, przezbrajając w całości na samoloty myśliwskie i grupując w niej najlepszych pilotów (m.in. Mieczysław Garsztka, który wkrótce zginął w wypadku)[7]. W sierpniu 1919 otrzymała 12 nowych myśliwców Albatros D.III (Oef) (Oeffag D.III).

W związku z zakończeniem działań przeciw Ukrainie, 20 września 1919 eskadra znajdowała się w Rezerwie Naczelnego Dowództwa. Do tej pory wykonała 197 lotów bojowych[7].

W październiku 1919 dowództwo objął na krótko Ludomił Rayski[10], po czym do eskadry skierowano amerykańskich pilotów - ochotników zwerbowanych przez Meriana C. Coopera i Cedrica Fauntleroya Lotnicy amerykańscy przybyli z inicjatywy gen. Tadeusza Rozwadowskiego, który podjął samodzielnie decyzję o ich zwerbowaniu. Gen. Rozwadowski, wówczas szef Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, działał w tej sprawie w porozumieniu m.in. z gen. Johnem Pershingiem. Powstała eskadra w zamyśle generała miała być częścią szerszej formacji nazwanej w planach Rozwadowskiego Legionem Amerykańskim. Zgoda władz amerykańskich reprezentowanych przez płk. Harry'ego Howlanda na formowanie eskadry została wydana 16 sierpnia 1919 r. a następnie została potwierdzona przez gen. Rozwadowskiego[11]. Od połowy października 1919 początkowo służyło w Eskadrze 8 pilotów amerykańskich, potem przybyli kolejni ochotnicy. W sumie służyło w niej 21 Amerykanów, w tym 20 pilotów i jeden obserwator oraz kilku pilotów polskich (Ludwik Idzikowski, Ludomił Rayski, Władysław Konopka, Jerzy Weber, Aleksander Seńkowski)[7]. 22 listopada 1919 jednak Edmund Graves zginął w wypadku na pokazie lotniczym. Całą obsługę naziemną stanowili Polacy (31 mechaników). Eskadra miała do dyspozycji 12 samolotów, przede wszystkim myśliwców Albatros D.III (Oef) (Oeffag D.III) oraz 3 samochody (znany ze zdjęć jedyny samolot Sopwith Camel przybył dopiero w październiku 1920, jako prywatny Kennetha Murraya).

Od listopada 1919 dowództwo eskadry objął Cedric Fauntleroy[12], a Merian C. Cooper został jego zastępcą. Mniej więcej w tym czasie powstało godło eskadry. Pilot Elliot Chess zaprojektował godło malowane na wszystkich samolotach eskadry, przedstawiające czerwoną krakowską rogatywkę (jaką naczelnik Tadeusz Kościuszko nosił podczas insurekcji 1794 roku) i dwie skrzyżowane kosy (symbolizujące chłopów walczących razem z Kościuszką), na tle barw flagi Stanów Zjednoczonych Ameryki. Godło to przetrwało następnie w użyciu polskich jednostek lotniczych, m.in. Dywizjonu 303, do chwili obecnej.

7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki[edytuj | edytuj kod]

Albatrosy D.III (Oef) 7. Eskadry Myśliwskiej, z widocznym godłem eskadry
Pierwsi ochotnicy amerykańscy: Fauntleroy, Cooper, Corsi, Crawford, Shrewsbury, Clark, Rorison, Noble
7 eskadra myśliwska - we wrześniu 1920 we Lwowie
7-ma eskadra myśliwska - po dekoracji przez gen. Stanisława Hallera; 1920
Uroczystość odsłonięcia pomnika poległych amerykańskich lotników na cmentarzu we Lwowie 30 maja 1925
Wizyta kpt. Edwarda Corsi w jego dawnej 111-ej eskadrze myśliwskiej na lotnisku Okęcie w Warszawie w 1930

31 grudnia 1919 jednostka przyjęła nazwę 7 Eskadra Myśliwska im. Tadeusza Kościuszki. Jak się okazało, nie miała jednak szansy podczas działań wojennych wykazać się jako jednostka myśliwska, z uwagi na brak starć z lotnictwem radzieckim, natomiast była używana intensywnie do rozpoznania i ataków na cele naziemne. Wykorzystując względny spokój na froncie, w okresie jesienno–zimowym eskadra prowadziła szkolenie personelu lotniczego i uzupełniała stany[a]. Na dzień 1 lutego 1920 eskadra wchodziła w skład III Grupy Lotniczej, posiadała 12 pilotów, 2 obserwatorów i 10 samolotów[14]. Piloci eskadry wykonywali też loty łącznikowe między Lwowem a Tarnopolem. Już 5 marca por. Harmon Rorison wykonał z Tarnopola lot rozpoznawczy, wykrywając i ostrzeliwując radzieckie pociągi pancerne i piechotę. Na prośbę dowódcy, 7. Eskadrę włączono do II dywizjonu 2 Armii gen. Listowskiego i 3 kwietnia 1920 przeniesiono na lotnisko w Połonnem, skąd rozpoczęła loty operacyjne. Piloci wykonywali loty rozpoznawcze, a 10 kwietnia naloty szturmowe na wojska w Czudnowie, które ułatwiły jego zdobycie[15]. Mjr Fauntleroy z 4 pilotami został następnie wysłany do Warszawy po nowe samoloty.

Wyprawa na Kijów i odwrót

Podczas wyprawy na Kijów rozpoczętej 25 kwietnia 1920, eskadra intensywnie brała udział w lotach rozpoznawczych i szturmowych, nie dochodziło natomiast do walk powietrznych. Piloci informowali o ruchach wojsk bolszewickich oraz skutecznie je zwalczali z broni maszynowej. Eskadra przyczyniła się do zajęcia Berdyczowa. Podczas walk o to miasto 26 kwietnia ciężko ranny został por. Noble. Eskadra stacjonowała kolejno od 30 kwietnia w Berdyczowie, od 8 maja na lotnisku w Białej Cerkwi pod Kijowem. 2 maja do eskadry powrócił mjr Fauntleroy z pozostałymi pilotami i 3 pierwszymi myśliwcami Ansaldo A-1 Balilla (dwa dalsze uległy rozbiciu)[15]. 10 maja kpt. Crawford zaatakował i zatopił statek bolszewicki na Dnieprze. Eskadra utraciła kilka samolotów, lecz bez strat w ludziach. Od 17 maja do początku czerwca Cooper z trzema pilotami (Clark, Corsi, Weber) działał jako oddział wydzielony z Kijowa w osłonie polskich bombowców przeciw żegludze na Dnieprze. 25 maja kpt. Crawford jako pierwszy zameldował dowództwu o zbliżającej się w rejon Humania Armii Konnej Budionnego, z którą eskadra walczyła do zakończenia działań wojennych[15].

Po ewakuacji z Białej Cerkwi eskadra 28 maja 1920 przeniosła się do Fastowa, 30 maja do Koziatynia. Tam wyróżnił się Fauntleroy, który podczas jednego z lotów rozpoznawczych 31 maja dostrzegł Rosjan minujących tory kolejowe na drodze polskiego pociągu pancernego. Za pomocą akrobacji lotniczych wykonywanych bezpośrednio przed lokomotywą zatrzymał skład i poinformował o zasadzce[15].

Po ewakuacji jednostki z Koziatynia część eskadry trafia do Berdyczowa, a część do Żytomierza. Tu znów spostrzegawczością odznaczył się Fauntleroy, dostrzegając 7 czerwca pod Żytomierzem zagony konnicy Budionnego, której nikt się nie spodziewał na tym odcinku frontu. Ta informacja pozwalała na dalszą, sprawną ewakuację wojsk polskich z gen. Listowskim i jego sztabem. Natomiast na lotnisku w Berdyczowie Rosjanie zaskoczyli i uszkodzili samoloty Coopera i Crawforda, w wyniku czego musieli oni zostawić maszyny i uchodzić pieszo. Pozostałe siły eskadry ewakuowano do Zwiahla.

Operacja warszawska – bitwa pod Lwowem – sierpień 1920

Z uwagi na straty w sprzęcie, eskadra 23 czerwca 1920 została wycofana do Lwowa, a jej dowódcą wkrótce został Cooper, bowiem Fauntleroy po awansie na ppłk. objął dowodzenie całego II dywizjonu lotniczego 2 Armii, w skład którego wchodziła eskadra[15].

Po naprawieniu i uzupełnieniu sprzętu, eskadra pilotów przeniosła się na lotnisko w Hołobach. Po zestrzeleniu 13 lipca maszyny Coopera, uznano go za zaginionego (trafił on do niewoli)[b].15 lipca podczas ataków na kawalerię został zestrzelony i zginął kpt.obs. Arthur H. Kelly (odbywający jako obserwator loty w ramach 21 eskadry niszczycielskiej)[c]. Również tego dnia został zestrzelony i wzięty do niewoli świeżo przybyły do eskadry kpt. Stefan Ciecierski[b] wraz z jedynym myśliwcem RAF SE.5a. Wówczas dowódcą eskadry został kpt. pil. George M. Crawford.

Od 11 sierpnia, eskadra operowała z lotniska we Lwowie. Weszła wówczas ponownie w skład III dywizjonu lotniczego, którego dowództwo przejął Fauntleroy[10]. Na wyposażeniu posiadała wówczas samoloty Ansaldo A-1 Balilla oraz Albatros D.III (Oef).

Wówczas cały III dywizjon lotniczy, w tym 7 eskadra przypisany był do 6 Armii na Froncie Południowym. Front miał za zadanie bronić Lwowa i szachować Budionnego w Małopolsce wschodniej.

16 sierpnia 1920 roku III dywizjon otrzymał rozkaz powstrzymania armii Budionnego. 7 eskadra w tym czasie miała tylko 5 zdolnych do służby pilotów: Fauntleroy (dowódca dywizjonu), Edward Corsi, Elliot Chess, Jerzy Weber i Aleksander Seńkowski (Crawford był chory). W ciągu dwóch dni eskadra wykonała 36 lotów szturmowych, ostrzeliwując kawalerię z karabinów maszynowych, demoralizując ją i zadając straty. Wyróżnili się m.in. por. Weber, który wykonał 10 lotów w dwa dni oraz kpt. Corsi 17 sierpnia z 4 lotami[15]. Dzień 18 sierpnia był dniem największego wysiłku bojowego lotników w czasie obrony Lwowa. Przeprowadzono wówczas 72 loty bojowe. W walkach tych na szczególne wyróżnienie zasłużyli: kpt. Corsi i por. Weber[16]. W obawie przed zajęciem Lwowa, pod wieczór 18 sierpnia III dywizjon, w tym 7 eskadra odleciał do Przemyśla, we Lwowie pozostało jedynie dowództwo lotnictwa frontu i armii z mjr pil. Cedric Fauntleroyem na czele. Samoloty jednak nadal brały udział w walkach operując z Przemyśla i używając lotniska lwowskiego jako wysuniętej bazy. 24 sierpnia eskadra powróciła do Lwowa[17], co wiązało się z okresem odpoczynku od intensywnych działań, po odparciu wojsk radzieckich. Jako uzupełnienie przybył kpt. John McCallum, lecz 31 sierpnia zginął w wypadku[d]. Ogółem w sierpniu 1920 lotnicy 7 eskadry wykonali 79 lotów bojowych[15].

Od początku września eskadra zwalczała kawalerię sowiecką w rejonie Hrubieszowa i Uściługa[17]. W tym czasie działania bojowe nie miały już takiego nasilenia. Eskadra wykonała jeszcze 19 lotów rozpoznawczych. Ostatni raz lotnicy brali udział w walce 23 września[18].

Ogółem w okresie walk eskadra wykonała 462 loty bojowe, spędzając w powietrzu 682 godziny[19]. Zginęło 5 lotników[20]. W tym czasie działania bojowe nie miały już takiego nasilenia. 6 i 7 eskadra wykonały we wrześniu przeszło 50 lotów, głównie wywiadowczych, bez strat własnych[18].

Na mocy rozkazu z 18 stycznia 1921 7 eskadra stacjonowała we Lwowie. W maju 1921 7 eskadra myśliwska wchodziła w skład III dywizjonu myśliwskiego 1 pułku lotniczego w Warszawie. W 1925 została przekształcona w 121, późniejszą 111 eskadrę myśliwską.

Żołnierze eskadry[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy eskadry[21]
Stopień Imię i nazwisko Okres pełnienia służby
kpt. obs. Karol Stelmach XI 1918 – I 1919
kpt. pil. Camillo Perini[1][e] fakt. p.o. XI 1918 – I 1919
por. pil. Jerzy Borejsza I – IV 1919[f]
por. pil. Stefan Stec IV – X 1919
por. pil. Ludomił Rayski X 1919
mjr. pil. Cedric Fauntleroy[g] XI 1919 – VI 1920
kpt. pil. Merian Cooper[g] VI – VII 1920
kpt. pil. George Crawford[g] od VIII 1920
kpt. pil. Teofil Dziama 1922 – VIII 1923
kpt. pil. Bronisław Wąsowski VIII 1923 – 24 V 1924
Personel latający okresu wojny polsko – bolszewickiej[22]
Obserwatorzy Piloci
kpt. obs. Karol Stelmach mjr. / płk pil. Cedric Fauntleroy[g] (VM)
por. obs. Karol Friser kpt. / ppłk pil. Merian Cooper[g] (VM)
por. obs. Kennet M. Murray[g] kpt. pil. Camillo Perini
por. obs. Biskupski kpt. pil. Stefan Ciecierski[23]
por. obs. Carl H. Clark[g] kpt. pil. Edward C. Corsi[g] (VM)
por. obs. Inglis I. Maitland[g] kpt. pil. George M. Crawford[g] (VM)
por. obs. Earl F. Evans[g] kpt. pil. T. V. Mc. Callum[g]
por. obs. Thomas H. Garlick[g] por. pil. Elliot W. Chess [g] (VM)
ppor. obs. Aleksander Seńkowski por. pil. Stefan Stec (VM)
ppor. obs. Mieczysław Motylewski (VM) por. pil. Franciszek Peter
por. pil. Jerzy Borejsza
por. pil. Kazimierz Swoszowski
por. pil. Ludomił Rayski (VM)
por. pil. obs. Arthur H. Kelly[g] (KW)
por. pil. Wiktor Robotycki
por. pil. Władysław Konopka
por. pil. Jerzy Weber
por. pil. Kenneth O. Shrewsbury[g]
por. pil. John. C. Speaks[g]
por. pil. Edmund Graves[g] (KW)
por. pil. George Graves[g]
por. pil. Edwin L. Noble[g]
por. pil. Harmon C. Rorison[g]
ppor. pil. Mieczysław Garsztka (VM)
ppor. pil. Ludwik Idzikowski
ppor. pil. Zygmunt Kostrzewski (VM)
ppor. pil. Stanisław Jan Skarżyński[23]
sierż. pil. Józef Cagasek
sierż. pil. Jan Stachura
sierż. pil. Tadeusz Kominkowski

Odznaka eskadry[edytuj | edytuj kod]

Odznaka 7 Eskadry Myśliwskiej

Jednoczęściowa odznaka wykonana w tombaku srebrzonym, częściowo złoconym, ma kształt pierścienia z 13 złotymi gwiazdkami na jego obwodzie. Pole pierścienia wypełnia sześć pionowych belek. W centrum dwie skrzyżowane złote kosy, wychodzące poza obwód pierścienia, a na ich skrzyżowaniu rogatywka kościuszkowska. Na rewersie grawerowany numer, nazwisko oraz napis KOŚCIUSZKO ESCADMA[24]. Odznaka o wymiarach 33 mm mocowana była na zapinkę, a na podkładce widniało nazwisko matki chrzestnej eskadry. Zaprojektował ją E.W. Chess, a wykonał Eugeniusz Marian Unger ze Lwowa[24]. Jedna z wersji posiadała numer na podkładce[25].

Wypadki lotnicze[edytuj | edytuj kod]

Rozbity samolot, w którym zginął ppor. pilot Mieczysław Garsztka, czerwiec 1920
Rozbity samolot, w którym zginął we Lwowie amerykański lotnik kpt. McCallum, sierpień 1920

W okresie funkcjonowania eskadry miały miejsce następujące wypadki lotnicze zakończone obrażeniami lub śmiercią pilota[26]:

  • 14 maja 1919 podczas lotu bojowego zginęli ppor. pil. Zygmunt Kostrzewski i ppor. obs. Mieczysław Motylewski.
  • 8 czerwca 1919 na samolocie Spad VII w wypadku lotniczym zginął ppor. pil. Mieczysław Garsztka.
  • 22 listopada 1919 w wypadku lotniczym we Lwowie zginął por. pil. Edmund Graves.
  • 15 lipca 1920 w locie bojowym na szosie Łuck-Klewań kpt. Arthur Kelly lecąc jako obserwator w załodze 21 Eskadry poległ z por. pil. Stanisławem Skarżyńskim.
  • 31 sierpnia 1920 we Lwowie, walcząc w obronie miasta zginął śmiercią lotnika kpt. pil. T.V. MacCallum.
  • 24 maja 1924 w locie służbowym zginął dowódca eskadry kpt. Bronisław Wąsowski.

Filmy o lotnikach amerykańskich w siłach powietrznych II RP podczas wojny polsko-rosyjskiej 1919-1921 r.[edytuj | edytuj kod]

  • Gwiaździsta eskadra - polski niemy wysokobudżetowy film batalistyczny w reż. Leonarda Buczkowskiego z 1930 r., opowiadał o grupie amerykańskich pilotów, którzy walczyli po stronie polskiej w Eskadrze Kościuszkowskiej podczas wojny Polski z Rosją Sowiecką w latach 1919-1921 (nie zachował się do czasów dzisiejszych, gdyż prawdopodobnie Sowieci po 1945 r. zniszczyli lub wywieźli wszystkie kopie w głąb Związku Sowieckiego).
  • Siedemnastu wspaniałych - film dokumentalny w reż. Zbigniewa Kowalewskiego z 2005 r., opowiada o grupie amerykańskich pilotów, którzy walczyli po stronie polskiej w Eskadrze Kościuszkowskiej podczas wojny Polski z bolszewicką Rosją w latach 1919-1921.
  • Nad filmem mającym opowiadać historię amerykańskich lotników służących w Dywizji Kościuszkowskiej w wojnie z bolszewikami pracowali pod koniec lat 80. Benjamin Fisz i Janusz Morgenstern[27].

Samoloty eskadry[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W tym czasie na Ukrainie toczyły się walki pomiędzy bolszewikami a Armią Denikina atakującą Armię Czerwoną od południa[13].
  2. ↑ a b Data zestrzelenia Coopera 13 lipca i Ciecierskiego 15 lipca szczegółowo według Kopański, T.J.: "7 Eskadra..." s.56. Romeyko, M. "Ku czci.." i za nim Tarkowski K. "Lotnictwo.." s.78 podają ogólnie 26 lipca odnośnie do obydwu.
  3. ↑ kpt Kelly zginął wraz z ppor. pilotem Stanisławem Skarżyńskim (chodzi o innego pilota o tym nazwisku, nie późniejszego zdobywcę Atlantyku); Tarkowski, K. s.76, Kopański, T.J. s.56
  4. ↑ Imię John Stanley MacCallum za Kopański, T.J. "7 Eskadra..", s.58
  5. ↑ Lotnik włoski
  6. ↑ Zieliński i Wójcik podają, że od 20 lutego do 15 maja 1919
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Lotnik amerykański

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Romeyko (red.) 1933 ↓, s. 157.
  2. ↑ a b Pawlak 1998 ↓, s. 15.
  3. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 44.
  4. ↑ Romeyko, M. (1933), s.125-126, 157
  5. ↑ a b c Niestrawski 2017b ↓, s. 90-91
  6. ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 92.
  7. ↑ a b c d Romeyko, M. (1933), s.158-159
  8. ↑ Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Bellona, Lampart, 1997. s.287
  9. ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 39.
  10. ↑ a b Tarkowski 1991 ↓, s. 46-47, 78
  11. ↑ M. Patelski, Lotnicy amerykańscy w wojnie polsko-bolszewickiej. Inspiracje walka i działalność na rzecz niepodległej Polski, w: Wizje niepodległości Polski w XX wieku, pod red. M. Białokura, A. Dawid i A. Gołębiowskiej, Opole 2018, s. 91.
  12. ↑ Lot Polski 1932 ↓, s. 5.
  13. ↑ Romeyko (red.) 1933 ↓, s. 150.
  14. ↑ Bartel i in. 1978 ↓, s. 42.
  15. ↑ a b c d e f g Kopański, Tomasz J.: "7 Eskadra..."
  16. ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 103.
  17. ↑ a b Tarkowski 1991 ↓, s. 104.
  18. ↑ a b Tarkowski 1991 ↓, s. 106.
  19. ↑ Romeyko, M. (1933), s.168
  20. ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 118.
  21. ↑ Romeyko (red.) 1933 ↓, s. 153–168.
  22. ↑ Romeyko (red.) 1933 ↓, s. 159–168.
  23. ↑ a b Romeyko (red.) 1933 ↓, s. 166.
  24. ↑ a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 341.
  25. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 342.
  26. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 54–60.
  27. ↑ Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 212-213. ISBN 83-08-03549-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Lotnictwo wojskowe II RP
Grupy i brygady lotnicze
Pułki lotnicze
Grupy lotnicze (dywizjony)
Dywizjony
myśliwskie
liniowe
towarzyszące
morskie
Eskadry
wywiadowcze
lotnicze
towarzyszące (obserwacyjne)
liniowe (rozpoznawcze)
myśliwskie
bombowe (niszczycielskie)
lotnictwo morskie
wielkopolskie
Inne
Plutony
łącznikowe
Szkolnictwo
Inne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=7_Eskadra_Myśliwska&oldid=72645867”