Eufrozyna Tatarka
| caryca Bułgarii | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona |
cara Teodora Swetosława |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Ojciec |
Mankus |
| Dzieci | |
Eufrozyna (bułg.: Ефросина, Efrosina) – pierwsza żona cara bułgarskiego Teodora Swetosława. Matka cara Jerzego II Tertera.
Eufrozyna była córką i dziedziczką kupca bizantyńskiego Mankusa, zajmującego się handlem na tatarskim Krymie. Według historyka bizantyńskiego Jerzego Pachymeresa po urodzeniu otrzymała imię Enkonen. Została ochrzczona przez jedną z żon wodza Nogaja, nieślubną córkę cesarza bizantyńskiego Michała VIII Paleologa, Eufrozynę. Na chrzcie przyjęła imię swej chrzestnej matki[1].
W 1285, po zwycięskiej wyprawie chana Nogaja na Bułgarię, car bułgarski Jerzy I Terter był zmuszony oddać swą córkę do haremu syna Nogaja, Czaki a syna Teodora Swetosława, przyszłego męża Eufrozyny, jako zakładnika. W 1291, w wyniku kolejnego zwycięskiego najazdu Nogaja, Jerzy I Terter zbiegł do Bizancjum[2]. Utrata tronu carskiego przez ojca sprawiła, że Teodor Swetosław znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej i osobistej. To prawdopodobnie w tym czasie żona chana Nogaja, Eufrozyna doprowadziła do jego ślubu ze swą chrześniaczką i imienniczką, bogatą córką bizantyńskiego kupca, posiadającego spore wpływy na dworze chana[3].
Po śmierci Nogaja w 1299, Teodor Swetosław u boku jego syna Czaki zbiegł w granice Bułgarii. Oddziały Czaki pokonały siły regentów, a Teodor Swetosław nakłonił bojarów tyrnowskich do obrania Czaki carem[2]. Zdaniem bułgarskiego historyka P. Pawłowa to właśnie złoto Eufrozyny otwarło drogę na Tyrnowo przed Teodorem Swetosławem i jego szwagrem Czaką, żonatym z jego siostrą[3].
W rok później obawiając się najazdu nowego chana tatarskiego Teodor Swetosław doprowadził do zamordowania Czaki i sam objął tron. Córka bizantyńskiego kupca została u jego boku carycą Bułgarii[2].
Teodor Swetosław i Eufrozyna mieli jednego syna Jerzego II Tertera[1]. Data i okoliczności śmierci Eufrozyny nie są znane. Nastąpiła ona najprawdopodobniej przed 1307, w którym Teodor Swetosław zawarł pokój z Bizancjum i pojął za żonę córkę cesarza bizantyńskiego Michała IX[2][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Ch. Cawley: Medieval Lands.
- ↑ a b c d Tadeusz Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 102–103.
- ↑ a b c Płamen Pawłow: Tyrnowskite carici.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ch. Cawley: Medieval Lands. Foundation for Medieval Genealogy, 2006–2007.
- Płamen Pawłow: Tyrnowskite carici. ДАР-РХ, 2006. ISBN 10-954-9789-04-3.
- Tadeusz Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1988. ISBN 83-04-02466-7.