Euphorbia margalidiana

*Euphorbia margalidiana*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	wilczomleczowate
Rodzaj	wilczomlecz
Gatunek	Euphorbia margalidiana
	Nazwa systematyczna
	Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej.; Veröff. Überseemus. Bremen, Reihe A, Naturwiss. 5: 25 1978
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej. – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae Juss.). Występuje endemicznie na hiszpańskiej wysepce Ses Maragalides w pobliżu północnego brzegu Ibizy w archipelagu Balearów^[5]^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew lub niewielkie drzewo o soczystych pędach^[4].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Występuje wzdłuż skalistego brzegu wysepki Ses Maragalides. Rośnie w szczelinach sypkich wapiennych skał i głazów. Wymaga dobrego światła i wysokich temperatur^[4].

Na Balearach występują jeszcze dwa endemiczne gatunki wilczomlecza: E. maresii, który nie jest zagrożony wyginięciem, oraz E. fontqueriana, który jest poważnie zagrożony i występuje tylko na Majorce^[4].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii CR – gatunków krytycznie narażonych na wyginięcie. Gatunek został sklasyfikowany w tej kategorii, ponieważ znany jest tylko z jednej małej subpopulacji^[a]^[6], a liczebność populacji ma tendencję spadkową. Obecnie populacja obejmuje tylko bardzo mały obszar o powierzchni około ośmiu hektarów i składa się z nie więcej niż 200 osobników^[4].

Głównymi zagrożeniami dla tego gatunku są coraz bardziej suche środowisko oraz ryzyko upadku z urwiska, gdzie występuje ta roślina. Monitorowanie stanu jego populacji jest trudne, ponieważ skały, na których rośnie są niestabilne i niebezpieczne^[4].

Gatunek ten jest wymieniony w rozporządzeniu ministerialnym jako gatunek specjalnego interesu narodowego w ochronione Balearów. Nielegalne jest podejmowanie wszelkich działań, które mogłyby uszkodzić tę roślinę. E. margalidiana jest również wymieniona w załączniku I (zagrożony wyginięciem) dekretu 439/90, co gwarantuje mu ochronę w jego naturalnym środowisku. Ponadto jest również wymieniona w Atlasie Zagrożonej Flory Hiszpanii. Na arenie międzynarodowej roślina jest chroniona dzięki załącznikowi I konwencji berneńskiej oraz jako gatunek o znaczeniu priorytetowym w załącznikach II i IV dyrektywy siedliskowej^[4].

Nie podjęto jednak żadnych bezpośrednich działań mających zapewnić ochronę gatunku w miejscu jego naturalnego występowania. Podjęto natomiast działania ochrony ex situ, między innymi poprzez uprawę w kilku miejscach, w tym w ogrodach botanicznych Ogród Botaniczny Soller (Majorka) i Ogród Botaniczny Marimurtra (Barcelona) w Hiszpanii. Ponadto nasiona są zachowane w bankach nasion. Obecnie studiuje na zmienność genetyczną materiału pobranego z roślin uprawianych ex situ^[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
↑ Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej.. The Plant List. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ N.N. Torres N.N. i inni, Euphorbia margalidiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-25] (ang.).
↑ Euphorbia margalidiana. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-09-25]. (ang.).
↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

[6] Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).

[tpl-3] Euphorbia margalidiana Kuhbier & Lewej.. The Plant List. [dostęp 2014-11-25]. (ang.).

[iucn-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ N.N. Torres N.N. i inni, Euphorbia margalidiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-25] (ang.).

[5] Euphorbia margalidiana. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-09-25]. (ang.).

[JMitka-7] Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]