Faryny
53°31′55″N 21°23′08″E/53,531944 21,385556| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
269[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
12-114[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NSZ |
| SIMC |
0518330 |
Położenie na mapie gminy Rozogi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego  | |
| 53°31′55″N 21°23′08″E/53,531944 21,385556[1]
| |
| Strona internetowa | |
Faryny (niem. Farienen[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi.
W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Faryny, po jej zniesieniu w gromadzie Rozogi. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.
Miejscowość jest ulicówką o czytelnym pierwotnym układzie przestrzennym, z zachowaną bez większych zmian rozciągniętą po obu stronach starej brukowanej drogi historyczną drewnianą i murowaną zabudową z 2. połowy XIX i 1. połowy XX wieku. Na skraju miejscowości znajduje się budynek szkoły z 1925 r. zbudowany z ciemnoczerwonej cegły, na kamiennym fundamencie, z geometryzowanymi szczytami. W Farynach znajduje się m.in. pensjonat, ulokowany w zaadaptowanych budynkach siedliska (zagroda nr 72). Na skraju miejscowości znajduje się dawny cmentarz ewangelicki, założony w drugiej połowie XVII wieku.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Dawna nazwa miejscowości to Farinnen[5].
12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Faryny[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość Farienen została założona w ramach osadnictwa szkatułowego i lokowana na 60 włókach lasu 30 stycznia 1662 roku, na mocy przywileju dla 2 zasadźców Woitka Marczinzecka i Paula Lasersa ze Starych Kiełbonek (wówczas Kelbonken) z 38 osadnikami. Miejscowość założono na planie ulicówki. Obaj zasadźcy wspólnie pełnili urząd sołtysa.
W Farynach istniała karczma. Na przełomie XVII i XVIII w. jej właścicielem był Casper Bieber. Murowaną szkołę zbudowano w 1927 roku. Bibliotekę w Farynach z polskojęzycznymi książkami prowadził w latach 1920–1933 rolnik Jan Biały. Był on gromadkarzem, działaczem mazurskim, podczas plebiscytu odbywały się u niego spotkania prowadzone przez propolskich księży i kaznodziei.
W 1938 r. mieszkało w Farynach 857 osób, z tego 448 (ok. 52,3%) zajmowało się rolnictwem, 232 (ok. 27,1%) rzemiosłem, a 40 (ok. 4,7%) handlem i usługami. Obecnie (stan na 31 grudnia 2007 roku) w miejscowości mieszka 385 osób.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 29781
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 248 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Iwona Liżewska, Wiktor Knercer: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej. Olsztyn: Agencja Wydawnicza „Remix” s.c., 1998.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej; Agencja Wydawnicza „Remix” s.c., Olsztyn 1998, 171 str. ISBN 83-87031-13-5
- Kudrzycki Zbigniew Faryny- zarys dziejów
- Kudrzycki Zbigniew Faryny po roku 1945
- Wiśniewski Roman Krótka historia Faryn
- Dziwik Józef Przyczynek do dziejów parafii w Farynach. witrynawiejska.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-19)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kolej wąskotorowa – ówcześnie biegnąca
- Archidiecezja Warmińska. archwarmia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
- Olsztyńska Strona Rowerowa – kwatera wojenna
- Piska Pozycja Ryglowa – grób na cmentarzu ewangelicko-augsburskim. rygielpisz.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
- Faryny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 373.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie sołeckie | |
| Pozostałe miejscowości |
