Floryda

	Floryda;
	Ten artykuł jest częścią serii:; Polityka stanu; Floryda Gubernator Charlie Crist; ; Legislatura Senat; Izba Reprezentantów; ; Delegacja do Kongresu; Sąd Najwyższy; Podział administracyjny; Polityka USA; Wikiprojekt Polityka;

Floryda
State of Florida
	stan
	27. stan od 3 marca 1845
Pieczęć	Flaga
	Dewiza: In God We Trust
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Tallahassee
Kod ISO 3166-2	US-FL
Gubernator	Rick Scott (R)
Powierzchnia	170 312
Populacja (2017); • liczba ludności	; 20 984 400
• gęstość	114,43
Strefa czasowa	UTC-05:00; UTC-04:00
Języki urzędowe	angielski
	Położenie na mapie USA;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 6 kwi 2018, była oparta na tej wersji.

Floryda (ang. State of Florida)(^ⓘwymowa: /ˈflɒrɪdə/) – stan na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych, na półwyspie Floryda otoczonym przez wody Zatoki Meksykańskiej na zachodzie i Oceanu Atlantyckiego na wschodzie.

Floryda graniczy na północy z Alabamą i Georgią.

Teren jest nizinny, płaski lub pofałdowany, liczne jeziora i bagna, głównie na południu; 2/3 stanu pokrywają tereny leśne.

Floryda, hiszp. (pascua) Florida „Niedziela Palmowa”, kwitnąca; Hiszpan Juan Ponce de León przybył tu w 1513 roku.

Historia

Okres hiszpański – zobacz Floryda (Kolonia Hiszpańska)
1513 – przybycie Hiszpanów (Juan Ponce de León)
1562–1564 – okres osadnictwa francuskiego
1565 – Hiszpanie założyli St. Augustine – najstarsze miasto w Stanach Zjednoczonych
1819 – Stany Zjednoczone kupili Florydę od Hiszpanii
1835–1842 – okres wojen z Indianami
3 marca 1845 – Floryda została przyjęta do Unii (jako 27. stan)
1861 – Floryda przystąpiła do Konfederacji

Geografia

Floryda jest w większości położona na wielkim półwyspie pomiędzy Zatoką Meksykańską, Oceanem Atlantyckim i Cieśniną Florydzką. Graniczy ze stanami Georgia oraz Alabama na północy. Floryda leży niedaleko Karaibów, Kuby czy Wysp Bahama. Rozległy pas przybrzeżny Florydy był postrzegany przez rząd Stanów Zjednoczonych jako potencjalne miejsce ataku w trakcie II wojny światowej, dlatego zostały wybudowane lądowiska i pasy startowe na terenie całego stanu oraz dookoła niego. Do dziś około 400 z nich jest wciąż w użyciu.

Klimat stanu jest podrównikowy i zwrotnikowy morski. Wiosną i jesienią występują huragany. Średnia roczna suma opadów dochodzi do 1500 mm. Roślinność jest śródziemnomorska, na południu zwrotnikowa.

Na terenie Florydy znajdują się 3 parki narodowe:

Główne rzeki: Rzeka Świętego Jana
Liczba hrabstw: 67
Największe hrabstwo: Palm Beach County

Największe miasta Florydy
Lp.	Miasto	Ludność (2009)	Obszar metropolitarny
1	Miami	833 136	5 463 857
2	Jacksonville	813 518	1 313 228
3	Tampa	343 890	2 733 761
4	Saint Petersburg	244 324	–
5	Orlando	235 860	2 082 421
6	Hialeah	218 896	–
7	Fort Lauderdale	184 892	–
8	Tallahassee	172 574	360 013
9	Port St. Lucie	154 410	406 296
10	Cape Coral	154 202	645 899
11	Pembroke Pines	146 600	–
12	Hollywood	142 622	–
13	Coral Springs	126 518	–
14	Gainesville	116 616	258 555
15	Miami Gardens	109 332	–
16	Miramar	109 176	–
17	Clearwater	106 081	–
18	Pompano Beach	102 609	–
19	Palm Bay	100 999	536 521

Jest w dwóch strefach czasowych: UTC-05:00 i Florida Panhandle UTC-06:00

Demografia

Floryda w 2013 roku miała 19 552 860 mieszkańców^[3]. Najpowszechniej używanymi językami są:

język angielski – 74,54%,
język hiszpański – 18,65%,
francuski kreolski – 1,73%,
język francuski – 0,63%^[4].

Religia

protestantyzm – 48%
- Południowa Konwencja Baptystów (1 247 tys.)
- bezdenominacyjni (868,5 tys.)
- Zjednoczony Kościół Metodystyczny (468,1 tys.)
- Zbory Boże (246,3 tys.)
- Kościoły Chrystusowe (172 tys.)
- Kościół episkopalny (129,5 tys.)
- Kościół Prezbiteriański USA (127,7 tys.)
- Narodowa Konwencja Baptystyczna USA (122,8 tys.)
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (119,2 tys.)
- Afrykański Kościół Metodystyczno-Episkopalny (111,3 tys.)
- Kościół Boży (Cleveland) (109,3 tys.)
katolicyzm – 26% (2 514 tys.)
bez religii – 16%
judaizm – 3%
prawosławie – 1%
islam – 1% (164,8 tys.)
mormoni (136,9 tys.)
Świadkowie Jehowy – 1%
pozostali – 4%^[5]^[6]

Przemysł i bogactwa naturalne

elektroniczny i kosmiczny (Ośrodek Kosmiczny NASA – Kennedy Space Center na przylądku Canaveral)
elektrotechniczny
środków transportu
spożywczy
wydobywczy (fosforyty)
turystyczny
główne uprawy: kukurydza, pomarańcze, grapefruity, awokado, mango, warzywa, trzcina cukrowa
hodowla: bydło, drób
połowy: ryby, ostrygi, krewetki, żółwie

Edukacja

Administracją szkół podstawowych i średnich na Florydzie zajmuje się Florydzki Departament Edukacji.

W 2000 roku gubernator stanu podjął decyzję o zlikwidowaniu Florida Board of Regents, która kierowała systemem uniwersytetów stanowych (SUS). Na jej miejsce powstały komisje które zarządzały każdym uniwersytetem oddzielnie. Nowy system się jednak nie przyjął i w 2002 roku pierwszy gubernator stanu oraz senator Stanów Zjednoczonych Bob Graham zwołali referendum na temat przywrócenia systemu board-of-regents, ostatecznie w 2003 r. powstała Florydzka Komisja Gubernatorska, której podlegają uczelnie.

Fauna

Plaża na wyspie Bahia Honda w archipelagu Florida Keys na Florydzie.

Floryda jest miejscem gdzie osiedliło się wiele gatunków zwierząt:

Morskie zwierzęta: delfiny butlonose, wieloryby-piloty, wieloryby biskajskie, manaty
Gady: aligatory, krokodyle, grzechotniki, żółwie norowe, żółwie morskie, wąż zbożowy Pantherophis guttatus.
Ssaki: jaguar, jelenie wirginijskie, rysie rude, baribale, pancerniki.
Ptaki: bieliki amerykańskie, karakary meksykańskie, ślimakojady czerwonookie, rybołowy, pelikany, mewy, żurawie krzykliwe, żurawie kanadyjskie, warzęchy różowe, modrowronki zaroślowe i wiele więcej.

Osobny artykuł: Lista akwariów i oceanariów na Florydzie.

Symbole Stanu

Dewiza/Motto: In God We Trust
Przydomek: Sunshine State
Ptak: Przedrzeźniacz
Kwiat: Kwiat Pomarańczy
Owad: Zebra Longwing (motyl)
Pieśń: „Old Folks at Home (Suwannee River)” – Stephen C. Foster
Drzewo: Palma Sabalowa
Gad: wąż zbożowy, corn snake
Zwierzę: Pantera Florydzka
Ssak wodny: Manat karaibski
Ssak morski: Morświn
Napój: Sok pomarańczowy
Muszla: Końska Koncha
Ryba słonowodna: Żaglica
Ryba słodkowodna: Bass wielkogębowy
Kamień szlachetny: Kamień księżycowy

Zobacz też

Zobacz hasło Floryda w Wikisłowniku

Zobacz galerię związaną z tematem: Floryda

historia Stanów Zjednoczonych Ameryki

Przypisy

↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-06]. (ang.).
↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Florida [online], www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
↑ State & County QuickFacts. United States Census Bureau. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).
↑ Modern Language Association. Podane są wszystkie języki używane przez więcej niż 0,5% ogółu ludności.
↑ Religious Afﬁ liation by State in the U.S. str.100.
↑ The Association of Religion.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona stanu

[1] State Area Measurements and Internal Point Coordinates. U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-06]. (ang.).

[2] U.S. Census Bureau QuickFacts: Florida [online], www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).

[pop-3] State & County QuickFacts. United States Census Bureau. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).

[4] Modern Language Association. Podane są wszystkie języki używane przez więcej niż 0,5% ogółu ludności.

[5] Religious Afﬁ liation by State in the U.S. str.100.

[6] The Association of Religion.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Stany	Alabama Alaska Arizona Arkansas Connecticut Dakota Południowa Dakota Północna Delaware Floryda Georgia Hawaje Idaho Illinois Indiana Iowa Kalifornia Kansas Karolina Południowa Karolina Północna Kentucky Kolorado Luizjana Maine Maryland Massachusetts Michigan Minnesota Missisipi Missouri Montana Nebraska Nevada New Hampshire New Jersey Nowy Jork Nowy Meksyk Ohio Oklahoma Oregon Pensylwania Rhode Island Teksas Tennessee Utah Vermont Waszyngton Wirginia Wirginia Zachodnia Wisconsin Wyoming
Dystrykt federalny	Dystrykt Kolumbii
Terytoria zależne	Baker Guam Howland Jarvis Johnston Kingman Mariany Północne Midway Navassa Palmyra Portoryko Samoa Amerykańskie Wake Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych