Franciszek Górski (botanik)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
Wykładowca Akademicki |
| Narodowość |
Polska |
| Tytuł naukowy |
Profesor zwyczajny od 1956 |
| Edukacja |
gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, gimnazjum klasyczne w Lozannie, ekonomika na uniwersytecie w Genewie, prawo na Uniwersytecie Poznańskim oraz botanika na Uniwersytecie Jagiellońskim |
| Pracodawca | |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Ludwik Górski, Anna Górska |
| Odznaczenia | |
 
| |
 Bożawola | |
| Rodzina |
Górscy |
|---|---|
| Ojciec |
Konstanty Górski |
| Matka |
Antonina Chłapowska |
| Żona |
Maria Morstin |
| Dzieci | |
Franciszek Górski (ur. 6 sierpnia 1897 w Woli Pękoszewskiej koło Skierniewic, zm. 7 stycznia 1989 w Krakowie) – botanik polski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk.
Był synem Konstantego Mariana (krytyka i historyka sztuki) oraz Antoniny z Chłapowskich, prawnukiem generała Franciszka Górskiego. Uczęszczał do gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie (do 1914), następnie do gimnazjum klasycznego w Lozannie (1914-1916). Studiował ekonomię na uniwersytecie w Genewie (1916-1920, nie ukończył), prawo na Uniwersytecie Poznańskim (1920-1923) oraz botanikę na Uniwersytecie Jagiellońskim (1924-1929). Wśród jego wykładowców na UJ byli Kazimierz Rouppert i Władysław Szafer. Służył ochotniczo w Wojsku Polskim w czasie wojny polsko-radzieckiej. W 1930 obronił na UJ doktorat (na podstawie pracy Sur la precision de la methode de la numeration des bulles dans les recherches de photosynthese) i został starszym asystentem w Katedrze Botaniki Ogólnej; od 1937, po habilitacji (praca Badania nad pobieraniem izomerów optycznych kwasu winowego przez kropidlaka Aspergillus fumigatus), był tam docentem.
Po wybuchu II wojny światowej brał udział w działaniach wojennych w ramach kampanii wrześniowej. W listopadzie 1939 znalazł się w gronie aresztowanych pracowników nauki Uniwersytetu Jagiellońskiego (Sonderaktion Krakau) i do lutego 1940 był więziony, m.in. w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. Po uwolnieniu pracował jako inspektor w dziale łąk i pastwisk w Krakowskiej Izbie Rolniczej oraz uczestniczył w konspiracyjnym nauczaniu w ramach tajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kontynuował pracę na stanowisku docenta w Katedrze Botaniki Ogólnej po wojnie, w 1947 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Fizjologii Roślin. Profesorem zwyczajnym był od 1956; w latach 1956-1959 pełnił funkcję dziekana Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Przeszedł na emeryturę w 1967.
Współpracował również z innymi jednostkami naukowymi. W latach 1956-1968 kierował Zakładem Fizjologii Roślin PAN (oraz Pracownią Fotofizjologii tego zakładu), a następnie (1968-1981) przewodniczył jego Radzie Naukowej. Był również profesorem w Zakładzie Flory Polskiej (1962-1963) i przewodniczącym Rady Naukowej (1971-1982) Instytutu Botaniki PAN. Wykładał fizjologię roślin w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach (1946-1947).
W 1962 został powołany na członka-korespondenta PAN, w 1969 na członka rzeczywistego PAN. Był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Botanicznego (1967-1973, 1973 członek honorowy). W 1988 członkostwo honorowe nadało mu Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, otrzymał również doktorat honoris causa Akademii Rolniczej w Krakowie (1980). Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1954)[1] i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1984). Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
W pracy naukowej zajmował się fizjologią roślin, cytologią roślin, metodyką badań biochemicznych, biochemią porównawczą oraz biochemią nukleotydów. Opublikował m.in.:
- Jak odżywiają się rośliny zielone (1948)
- Zarys fizjologii roślin (1955-1959, 3 części)
- Fizjologia roślin (1962)
- Struktura żywej materii (1963)
- A Comparison of the Watson-Crick DNA Structural Model with the New „Side by Side” Model (1980)
Przypisy
Bibliografia
- Andrzej Śródka, Biogramy uczonych polskich, Suplement, Warszawa 1993, ISBN 83-04-01682-6
- Krystyna Górska-Gołaska (redaktor): Górscy Herbu Boża Wola - Przodkowie i potomkowie generała Franciszka Górskiego. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000. ISBN 8370632832. ISSN 00794651. (pol.).
- Górscy herbu Bożawola
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Ofiary Sonderaktion Krakau
- Pochowani na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie
- Polscy botanicy
- Urodzeni w 1897
- Więźniowie KL Sachsenhausen
- Zmarli w 1989
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie