Franciszek Mańkowski
| Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 grudnia 1948 |
| Poseł na Sejm Ustawodawczy (1947–1952) | |
| Okres |
od 4 lutego 1947 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Franciszek Mańkowski (ur. 25 stycznia 1872 w Siemowie, zm. 15 grudnia 1948 w Poznaniu) – polski działacz związkowy i polityk, poseł na Sejm II kadencji w II RP (1928–1930) oraz na Sejm Ustawodawczy RP (1947–1948), członek Naczelnej Rady Ludowej w 1918 roku[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się na terenie powiatu gostyńskiego. Ojciec pracował jako robotnik rolny w majątku hrabiów Taczanowskich. Okres od 1888 do 1918 spędził na terenie Westfalii, pracując jako górnik. Działał tam w Zjednoczeniu Zawodowym Polskim – od 1903 do 1914 był prezesem jego Rady Naczelnej, a po 1915 prezesem Wydziału Rady Nadzorczej. W 1918 powrócił do Polski i zamieszkał w Poznaniu. W 1921 został radnym miejskim z ramienia NPR. Wchodził w skład Rady Naczelnej partii, łącząc to stanowisko z przewodnictwem Zarządu Centralnego ZZP. W 1928 uzyskał mandat posła na Sejm II kadencji z listy państwowej NPR (kandydował z pierwszego miejsca w kraju). Na przełomie 1929 i 1930 zrzekł się mandatu z powodu ujawnienia kontrowersyjnej współpracy z urzędnikami rządowymi[2]. Po odejściu z aktywnej polityki stał się krytykiem Karola Popiela.
W 1937 znalazł się wśród członków założycieli Stronnictwa Pracy. Podczas II wojny światowej mieszkał w Warszawie. W 1945 powrócił do Poznania, gdzie włączył się w działalność SP – frakcji związanej ze „Zrywem” Zygmunta Felczaka. W grudniu 1946 wybrano go prezesem honorowym partii. W wyborach 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy z listy państwowej SP[3], który sprawował do śmierci. Zmarł po długiej chorobie w szpitalu sióstr elżbietanek w Poznaniu. Pogrzeb odbył się 19 grudnia na cmentarzu parafialnym w Antoninku (miejsce 27)[4].
_(15).jpg)
Po jego śmierci Stronnictwo Pracy powołało do życia Fundusz Stypendialny im. Franciszka Mańkowskiego[5].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dziennik Poznański, nr 281, rocznik 60, 7 grudnia 1918 roku, [b.n.s.].
- ↑ Jako poseł opozycyjnej NPR zawarł tajne porozumienie o współpracy z sanacyjnym wojewodą Borkowskim, dzięki któremu udało mu się uzyskać dotację w wysokości 10 tys. złotych na prowadzenie regionalnego dziennika partyjnego „Prawda”, zob.: Karol Popiel, Wspomnienia polityczne, Warszawa 1983, s. 76.
- ↑ Kandydaci Stronnictwa Pracy na posłów do Sejmu Ustawodawczego, „Ilustrowany Kurier Polski”, nr 3, 1947, s. 5.
- ↑ Poznan.pl – Plan Poznania – Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2021-01-26].
- ↑ Biuletyn Informacyjny Stronnictwa Pracy, nr 8 (19), sierpień 1949, s. 24.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 35.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karol Popiel, Wspomnienia polityczne, Warszawa 1983.
- (red. Jacek Majchrowski), Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994.
- Franciszek Mańkowski nie żyje, „Biuletyn Informacyjny Stronnictwa Pracy”, nr 1 (12), styczeń 1949, s. 2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Mańkowski – publikacje w bibliotece Polona
- Członkowie Naczelnej Rady Ludowej
- Członkowie Zjednoczenia Zawodowego Polskiego
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani w Poznaniu
- Polacy w Niemczech
- Politycy Narodowej Partii Robotniczej
- Politycy Stronnictwa Pracy (1945–1950)
- Polscy górnicy
- Polscy związkowcy
- Posłowie na Sejm II kadencji (1928–1930)
- Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
- Radni Poznania (II Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1872
- Zmarli w 1948