Furażerki w Wojsku Polskim
Furażerki w Wojsku Polskim – nakrycie głowy będące częścią munduru żołnierza Wojska Polskiego.
Furażerki w Wojsku Polskim II RP[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze polskie furażerki (wz. 1919) wprowadzono w roku 1920 wraz z mundurem wz. 1919. Były to furażerki w kolorze khaki wzorowane na amerykańskich. Furażerki noszono tylko z umundurowaniem polowym[1]. Po wojnie polsko-bolszewickiej pojawił się drugi wzór furażerki – wz. 1923. Furażerki noszono w polu, kiedy nie wymagano noszenia hełmu (np. w marszu lub podczas odpoczynku)[2]. Wykorzystywano ją też jako podkładkę pod hełm. W 1922 przód furażerki ozdobiono godłem wojskowym. Orły były nieco mniejsze niż na czapkach garnizonowych, a tarcza była schowana we wycięciu na przodzie furażerki. Furażerki produkowano do 1937 roku[3]. 12 września 1922 Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Kazimierz Sosnkowski „do czasu ustanowienia specjalnej odznaki” zarządził noszenie na furażerkach „orzełka przepisowego, jak na rogatywkach” i jednocześnie zabronił noszenia na furażerkach oznak stopni[4]. Niektóre pułki kawalerii i artylerii konnej nosiły na nich z własnej inicjatywy proporczyki w barwach pułkowych[5]. Po 1937 miała je zastąpić czapka polowa wz. 37. Jednakże do roku 1939 nie udało się całkowicie wprowadzić rogatywek i donaszano furażerki[6].
Furażerki w Polskich Siłach Zbrojnych[edytuj | edytuj kod]
Po upadku kampanii wrześniowej polskie wojsko odradzało się we Francji. Pozyskanie sprzętu sprawiało, wiele trudności czego skutkiem była duża różnorodność w umundurowaniu. Część żołnierzy donaszała swoje umundurowanie z września 1939, a nowo zwerbowani dostawali umundurowanie francuskie z okresu I wojny światowej. Nakrycie głowy najczęściej stanowiły berety lub kepi. Jednolitość umundurowania zaczęto osiągać na początku roku 1940. Polowym nakryciem głowy szeregowców i części oficerów stała się furażerka sukienna wzoru francuskiego w kolorze khaki. Na furażerkach noszono znak orła oraz oznakę stopnia (z lewej strony, skośnie pod kątem 45o). Wyjątkami była 2 Dywizja Strzelców Pieszych oraz jednostki pancerne, gdzie noszono berety. Ponadto w lotnictwie noszono furażerki w kolorze granatowym[7].
Furażerki sukienne koloru khaki z orłem noszono, także w Brygadzie Strzelców Karpackich formowanej w Syrii. W dywizjonie rozpoznawczym z lewej strony naszywano czerwono-błękitne proporczyki wzoru kawaleryjskiego[8].
Po upadku Francji polskie wojsko organizowano w Wielkiej Brytanii, umundurowanie było więc wzorów brytyjskich. Podstawowym nakryciem głowy były furażerki wzoru brytyjskiego. Umieszczano na nich znak orła wojskowego, początkowo metalowe, potem haftowane srebrną lub szarą[9]. Od 1942 zastępowano je beretami, lecz noszono je do końca wojny.
Ponadto furażerki brytyjskie od marca 1942 noszono wraz z mundurem Battle Dress w Armii Andersa[10].
Furażerki Field Service Cap noszono także w lotnictwie (w kolorze granatowym) z orłem ogólnowojskowym do umundurowania polowego, ćwiczebnego i garnizonowego[11].
Formacje Armii Polskiej na Wschodzie otrzymały brytyjskie umundurowanie letnie, a wraz z nim płócienne furażerki w kolorze piaskowym z orłem[12].
Furażerki w ludowym Wojsku Polskim[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze umundurowanie noszone przez 1 Warszawską Dywizję Piechoty było dostarczane z zapasów radzieckich. Polowym nakryciem głowy były furażerki wzoru radzieckiego z orłem metalowym wz. 1943. W późniejszym okresie wprowadzono odrębny mundur polski wzorowany na mundurze przedwojennym. Furażerki zastąpiono czapkami wzorowanymi na rogatywkach polowych wz. 37[13].
Furażerki noszono również w lotnictwie[14] – były to furażerki koloru szarego z orłem. Noszono je do ubioru roboczego na lotnisku[15].
Furażerki w Siłach Zbrojnych RP[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
W Siłach Zbrojnych RP obowiązuje kilka wzorów furażerek:
Furażerka WL – wykonana z tkaniny w kolorze khaki. Furażerka stanowi nakrycie głowy do umundurowania wyjściowego i galowego kobiet żołnierzy. Na furażerce umieszcza się znak orła Wojsk Lądowych wykonany metodą termonadruku na tkaninie zasadniczej koloru khaki[16]. Ponadto umieszcza się oznaczenie stopnia wykonane również techniką termonadruku[17].
Furażerka SP – wykonana z tkaniny w kolorze stalowym. Furażerka stanowi nakrycie głowy do umundurowania wyjściowego, galowego i kombinezonu pilota. Na furażerce umieszcza się znak orła Sił Powietrznych wykonany metodą termonadruku na tkaninie zasadniczej koloru stalowym[16]. Ponadto umieszcza się oznaczenie stopnia w wykonane również techniką termonadruku[17].
Furażerka MW – wykonana z tkaniny w kolorze granatowym. Furażerka stanowi nakrycie głowy lotnictwa Marynarki Wojennej do umundurowania wyjściowego i kombinezonu pilota[18]. Z przodu na furażerce umieszcza się znak orła Marynarki Wojennej. Ponadto umieszcza się oznaczenie stopnia w wykonane techniką haftu komputerowego w kolorze złotym[17] według wzoru dla wojsk lądowych i sił powietrznych, tzn. z gwiazdkami, a nie z tzw. węzłem Nelsona[19].
Furażerka polowa wz. 93 – wykonana z tkaniny w kamuflażu „Pantera”. Jest to nakrycie głowy noszone wraz z umundurowaniem polowym w Siłach Powietrznych, a w lotnictwie Wojsk Lądowych również do kombinezonu pilota[18].
Żołnierze Sił Zbrojnych RP furażerkę noszą lekko przechyloną w kierunku prawego ucha. Przy wystąpieniach bez nakrycia głowy furażerkę nosi się pod lewym naramiennikiem, godłem skierowanym do przodu i oznaką stopnia wojskowego skierowaną do dołu[18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 41. ISBN 83-03-01483-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 113. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy 1918-1939. Warszawa: „Bellona” Spółka Akcyjna, 2016, s. 51. ISBN 978-83-11-14175-9.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych Nr 37 z 12 września 1922 r., poz. 540.
- ↑ Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 51. ISBN 83-03-01483-8.
- ↑ Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 68. ISBN 83-03-01483-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 162-166. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 184. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 194. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 239. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 219-220. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 244. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń.. Warszawa: Wydaw. Interpress, 1984, s. 295. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. s. 122.
- ↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939–1945. Barwa i Broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 300. ISBN 83-223-2055-8.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 2 grudnia 2004 roku §14 p.3
- ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 2 grudnia 2004 roku §34 p.1
- ↑ a b c Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych: Informator o zasadach noszenia umundurowania i wyekwipowania, orderów, odznaczeń, baretek, odznak oraz oznak przez żołnierzy. Rozdział V, § 54.
- ↑ kmdr ppor. pil. Sławomir Knap – zdjęcie. mw.mil.pl. [dostęp 2013-02-01].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979.