Gallichon

Gallichon

Galichon, gallizona

Klasyfikacja naukowa

321.321-5 Chordofon złożony

Klasyfikacja popularna

strunowy, szarpany

Podobne instrumenty

lutnia barokowa, lutnia romantyczna

Gallichon, także galichon – instrument należący do chordofonów szarpanych, jest późnobarokową odmianą lutni basowej. Galichon w wieku XVIII był też nazywany mandorą, na ten instrument Johann Georg Albrechtsberger napisał "Koncert na mandorę i drumlę".

Pochodzenie

Gallichon pojawił się około początku XVIII w. Wywodzi się prawdopodobnie z wcześniejszych, barokowych odmian lutni. Był instrumentem doby późnego baroku, stosunkowo popularnym w Niemczech, Austrii i Czechach w XVIII i XIX w., używanym głównie do realizacji basso continuo.

Budowa

Gallichon jest lutnią basową o dość dużych rozmiarach (menzura sięgająca nawet 750 mm) o wydłużonej szyjce oraz główce umieszczonej (inaczej niż w lutniach klasycznych) pod niewielkim kątem w stosunku do szyjki i zakończonej charakterystycznym zawinięciem. W odróżnieniu od innych rodzajów lutni, gallichon posiadał najczęściej pojedyncze struny (6 do 8). Budowa pudła rezonansowego jest identyczna, jak w innych odmianach lutni.

Strojenie

Od początku XIX wieku obserwuje się obopólne wpływy gallichonu i gitary. Strój: e', h, g, d, A, G, później: e', h, g, d, A, E, został zapożyczony przez konstruktorów gitar (po dodaniu do niej szóstej struny na wzór lutni), natomiast konstruktorzy gallichonu zrezygnowali z podwójnych chórów na rzecz pojedynczych, co można uznać za wpływ gitary.

Repertuar

Gallichon był instrumentem akompaniatorskim, przeznaczonym głównie do realizacji basso continuo, jednak istnieje także pewna liczba zachowanych utworów solowych lub duetów. Utwory pisane na gallichon, a także orkiestrę z udziałem gallichonu, zapisywano w systemie tabulaturowym. Najbardziej znanym kompozytorem piszącym na gallichon był śląski wirtuoz lutni Sylvius Leopold Weiss.

Zobacz też

• Lutnia barokowa
• Lutnia romantyczna