Gliese 676
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 30m 11,204s[1] | ||||||||
| Deklinacja |
−51° 38′ 13,13″[1] | ||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||
| Odległość | |||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−185,119 ± 0,025 mas/rok[1] | ||||||||
| Prędkość radialna |
−39,242 ± 0,0007 km/s[1] | ||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||
| Typ widmowy |
M0 V[1] | ||||||||
| Masa | |||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
+0,23 ± 0,10[2] | ||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||
| Jasność | |||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||
| Krąży wokół | |||||||||
| Półoś wielka |
8128[3] pc | ||||||||
| Mimośród |
0,1586[3] | ||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||
| |||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||
| Gwiazdozbiór |
Ołtarz | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
17h 30m 16,238s[4] | ||||
| Deklinacja |
−51° 38′ 22,60″[1] | ||||
| Paralaksa (π) | |||||
| Odległość |
52,121 ± 0,021 ly | ||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||
| Ruch własny (RA) | |||||
| Ruch własny (DEC) |
−185,004 ± 0,018 mas/rok[4] | ||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||
| Rodzaj gwiazdy |
czerwony karzeł | ||||
| Typ widmowy |
M3 V[4] | ||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||
| |||||
Gliese 676 (GJ 676) – gwiazda podwójna w gwiazdozbiorze Ołtarza, odległa o 52 lat świetlnych od Słońca. Jaśniejszy składnik układu, Gliese 676 A ma układ planetarny.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa gwiazdy pochodzi z katalogu Gliesego, liczba „676” jest numerem kolejnym w katalogu[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Główny składnik układu, Gliese 676 A, jest czerwonym karłem należącym do typu widmowego M0 V. Ma masę 0,71 ± 0,04 M☉ i metaliczność ([Fe/H]) 0,23 ± 0,10. Gwiazda ta ma układ planetarny, składający się z przynajmniej czterech planet. Był to trzeci znany czerwony karzeł (po GJ 876 i GJ 581) z tak licznym układem planetarnym[2].
Druga gwiazda, Gliese 676 B, to słabszy czerwony karzeł typu widmowego M3 V. Gwiazdy dzieli na niebie 50 sekund kątowych, co przekłada się na odległość w przestrzeni równą co najmniej 800 au; okres obiegu pary wokół wspólnego środka masy to co najmniej 20 tysięcy lat[2].
Układ planetarny[edytuj | edytuj kod]
Odkrycie pierwszej planety, GJ 676 Ab, ogłoszono w 2009[5]. Ma ona masę minimalną wynoszącą około 4,7 mas Jowisza i obiega gwiazdę w odległości 1,8 au[5][6]. Astrometria wskazuje, że nachylenie jej orbity do kierunku obserwacji to ok. 45°, zatem jej rzeczywista masa to 6,7 +1,8−1,5 MJ[5][7]. Wykryty w badaniach długookresowy trend wskazywał, że w układzie znajduje się jeszcze jedna planeta-olbrzym na dalekiej orbicie[2][6].
Badania opublikowane w 2012 uwzględniające dłuższe pomiary zmian prędkości radialnej wzmocniły argument za istnieniem dalekiej planety i pozwoliły na odkrycie dwóch następnych planet okrążających tę gwiazdę[2]. Planety GJ 676 Ad i GJ 676 Ae mają masy minimalne około 4,4 i 11,5 mas Ziemi i krążą w odległościach 0,04 i 0,19 au od gwiazdy[2]. Najdalsza, czwarta planeta GJ 676 Ac ma masę minimalną około 6,8 MJ i orbituje wokół gwiazdy w odległości ok. 6,6 au[7].
Dwie planety krążące najbliżej gwiazdy zostały określone jako superziemie, choć mogą być też minineptunami; dwie bardziej odległe planety to gazowe olbrzymy[2].
| Towarzyszka | Masa minimalna (m sin i) |
Okres orbitalny [d] |
Półoś wielka [au] |
Ekscentryczność |
| d[2][8] | 4,4 ± 0,7 M🜨 | 3,6000 ± 0,0008 | 0,0413 ± 0,0014 | 0,15 ± 0,09 |
| e[2][9] | 11,5 ± 1,5 M🜨 | 35,37 ± 0,07 | 0,187 ± 0,007 | 0,24 ± 0,12 |
| b[7][5] | 4,733 +0,011−0,010 MJ | 1052,1 ± 0,4 | 1,812 +0,002−0,001 | 0,323 ± 0,002 |
| c[7][10] | 6,8 ± 0,1 MJ | 7337 +95−92 | 6,6 ± 0,1 | 0 |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Gliese 676 A w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j Guillem Anglada-Escudé, Mikko Tuomi, A planetary system with gas giants and super-Earths around the nearby M dwarf GJ 676A, „Astronomy and Astrophysics”, 548, 2012, A58, DOI: 10.1051/0004-6361/201219910, arXiv:1206.7118 [dostęp 2012-07-05] (ang.).
- ↑ a b c d Anderson E., Francis C.: HIP 85647. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Gliese 676 B w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d GJ 676 A b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
- ↑ a b T. Forveille i inni, The HARPS search for southern extra-solar planets XXVI. Two giant planets around M0 dwarfs, „Astronomy & Astrophysics”, 526, 2011, A141, DOI: 10.1051/0004-6361/201016034, arXiv:1012.1168 (ang.).
- ↑ a b c d J. Sahlmann i inni, The mass of planet GJ 676A b from ground-based astrometry, „Astronomy & Astrophysics”, 595, 2016, A77, DOI: 10.1051/0004-6361/201628854, arXiv:1608.00918 (ang.).
- ↑ GJ 676 A d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
- ↑ GJ 676 A e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]
- ↑ GJ 676 A c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2023-02-04]