Gloeophyllum
 Niszczyca płotowa (Gloeophyllum sepiarium) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
niszczyca |
| Nazwa systematyczna | |
| Gloeophyllum P. Karst Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 37: x, 79 (1882) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Gloeophyllum sepiarium (Wulfen) P. Karst. | |
Gloeophyllum P. Karst. (niszczyca) – rodzaj grzybów należący do rodziny niszczycowatych (Gloeophyllaceae)[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Grzyby kortycjoidalne o owocniku rocznym lub wieloletnim, siedzącym[2], powodujące brunatną zgniliznę drewna. Wytwarzają owocniki z kapeluszami zazwyczaj małymi, płasko wachlarzowatymi do konsolowatych, z cienkim miąższem, rzadziej także prawie bez kapelusza, warstwą rurek o budowie labiryntowej lub przypominającej blaszki. Miąższ owocników ma barwę rdzawobrązową do cynamonowobrązowej i konsystencję korkowatą lub łykowatą[3]. System strzępkowy di- lub trymityczny, strzępki generatywne ze sprzążkami, dominujące w owocnikach strzępki szkieletowe złocistobrązowe, strzępki wiążące rzadkie do pospolitych. Przeważnie występują cystydy; grube do cienkościennych, gładkie lub z niewielką inkrustacją na wierzchołku. Bazydiospory cylindryczne, gładkie, szkliste i nieamyloidalne[2].
Gloeophyllum jest blisko spokrewniony z rodzajem Funalia, która również ma podobnie ubarwione strzępki szkieletowe, strzępki generatywne ze sprzążkami, cylindryczne, gładkie, nieamyloidalne i średniej wielkości zarodniki. Jednakże u większości jej gatunków brak katahymenium. He i in. w 2014 r. zaproponowali wydzielenie z Gloeophyllum nowych rodzajów: Griseoporia Ginns (z typowo poroidalnym hymenoforem i owocnikami rozpostartymi do rozpostarto-odgiętych), Osmoporus Singer (hymenofor poroidalny i owocniki siedzące) oraz Hispidaedalea Y.C. Dai i S.H. On (o hymenoforze blaszkowatym, siedzących owocnikach i trimitycznym systemie strzępkowym)[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gloeophyllaceae, Gloeophyllales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1]
Polską nazwę nadał Stanisław Domański w 1974 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako siatkowiec, bedłka, huba, skórzak, wrośniak, gmatwek, grzyb, anyżak, ciemnoblaszek, ciemnoskórek[4].
Synonimy naukowe: Anisomyces Pilát, Ceratophora Humb., Griseoporia Ginns, Lenzitina P. Karst., Phaeocoriolellus Kotl. & Pouzar, Reisneria Velen., Serda Adans., Sesia Adans[5].
- Gloeophyllum abietinum (Bull.) P. Karst. – niszczyca blaszkowata
- Gloeophyllum odoratum (Wulfen) Imazeki – niszczyca anyżkowa
- Gloeophyllum sepiarium(Wulfen) P. Karst. – niszczyca płotowa
- Gloeophyllum trabeum (Pers.) Murrill – niszczyca belkowa
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[6]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ a b c Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 210, DOI: 10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 271–273, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).