Łosień (gmina)
| gmina wiejska | |||
| 1867–1954 i 1973–1975[1] | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo |
1867–1915: g. piotrkowska | ||
| Powiat |
1867–1915: będziński | ||
| Data powstania |
1 stycznia?/13 stycznia 1867; | ||
| Data likwidacji |
29 września 1954; | ||
| Siedziba | |||
| Powierzchnia (1974) |
58,60[2] km² | ||
| Populacja (1974) • liczba ludności |
| ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1952) | |||
| |||
Łosień – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1954 i 1973–1975 w Kieleckiem i Katowickiem (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą władz gminy był Łosień (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej)[4].
Pierwsza odsłona[edytuj | edytuj kod]
Gmina Łosień powstała 1 stycznia?/13 stycznia 1867 w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Należała do powiatu będzińskiego w guberni piotrkowskiej[5][6].
Podczas I wojny światowej (1915–1916) gmina Łosień znalazła się w Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim pod okupacją austriacko-węgierską[7][8].
W okresie międzywojennym gmina Łosień należała do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim[4].
Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem będzińskim przyłączona do woj. śląskiego[9] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie[10], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie[11]).
Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 8 gromad: Błędów, Kuźniczka Nowa, Łazy, Łęka, Łosień, Okradzionów, Trzebyczka i Tuczna Baba[12].
12 września 1953 z gminy Łosień wyłączono gromadę Trzebyczka, włączając ją do gminy Łazy w powiecie zawierciańskim w tymże województwie[13].
Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[14].
Druga odsłona[edytuj | edytuj kod]
Gmina została reaktywowana 1 stycznia 1973 roku w powiecie będzińskim w woj. katowickim[15]. W jej skład weszło 7 sołectw: Błędów, Nowa Kuźniczka, Łazy, Łęka, Łosień, Okradzionów i Rudy[16].
27 maja 1975 roku gmina została zniesiona a jej obszar włączony do miasta Ząbkowice[17]. Obecnie obszar dawnej gminy (oprócz Trzebyczki położonej w gminie Łazy) znajduje się w granicach Dąbrowy Górniczej.
1 lutego 1977 miasto Ząbkowice przyłączono do Dąbrowy Górniczej, oprócz Podwarpia, Trzebiesławic, Tuliszowa, Warężyna i Wojkowic Kościelnych, które włączono do gminy Siewierz[18][19]. W rzeczywistości, w skład Dąbrowy Górniczej z obszaru miasta Ząbkowice weszły: Ząbkowice właściwe, ponadto Ujejsce (należące w latach 1973–75 do gminy Wojkowice Kościelne), Bugaj, Sikorka i Tucznawa (należące w latach 1973–75 do gminy Ząbkowice) oraz Błędów, Kuźniczka Nowa, Łazy, Łęka, Łosień, Okradzionów i Rudy (należące w latach 1973–75 do gminy Łosień). 1 stycznia 1993 Trzebiesławice wyłączono z gminy Siewierz i włączono do Dąbrowy Górniczej[20].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie I i II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974
- ↑ Ludność miast i gmin w powiatach województwa katowickiego w 1974 roku. Stan w dniu 31 XIII, Oddział Statystyki Społecznej WUS, Katowice, 1975
- ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
- ↑ Kaiserlich Deutsches Generalgouvernement Warschau mit dem angrenzenden K.u.K. Millitärgeneralgouvernement in Polen
- ↑ Amtsblatt des Kreises Dombrowa, 1915, No 5, poz. 58
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 188
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 13
- ↑ Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 15
- ↑ Dz.U. z 1992 r. nr 100, poz. 500