Żodziszki (gmina)
| gmina wiejska | |
| 1921–1939[1] | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo |
(1921–22: Litwa Środkowa) |
| Powiat |
1921–25: święciański |
| Siedziba | |
Żodziszki (początkowo Dubatówka) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku na obszarze woj. wileńskiego (obecnie na Białorusi). Siedzibą władz gminy były Żodziszki[2].
Poprzedniczką gminy Żodziszki była gmina Dubatówka, która początkowo należała do powiatu święciańskiego w guberni wileńskiej[3], a następnie 7 czerwca 1919 weszła w skład utworzonego pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu wileńskiego[4][5], przejętego 9 września 1920 przez Tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych[6]. W związku z powstaniem Litwy Środkowej 9 października 1920 jednostka wraz z główną częścią powiatu święciańskiego znalazła się w jej strukturach[7][8].
23 kwietnia 1921 r. gminie przywrócono nazwę Żodziszki[9]. 13 kwietnia 1922 roku gmina weszła w skład objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej[10], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie[11].
1 stycznia 1926 roku gminę wyłączono z powiatu święciańskiego i przyłączono do powiatu wilejskiego w tymże województwie; jednocześnie do gminy Żodziszki przyłączono wsie Świetlany i Rybaki oraz majątek Świetlany z gminy Smorgonie w powiecie oszmiańskim[12]. Na obszarze gminy Żodziszki znajdowała się wielka enklawa powiatu wileńsko-trockiego[2]. Po wojnie obszar gminy Żodziszki wszedł w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Od 1922 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego terytorium o nazwie Ziemia Wileńska; w czasie II wojny światowej poza administracją polską; po II wojnie światowej poza granicami Polski.
- ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Gmina Dubatówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 186.
- ↑ Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich z mapą, Eugenjusz Romer, Lwów-Warszawa, 1919
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41
- ↑ Dziennik Rozkazów z 1920 r. Nr 35, poz. 753
- ↑ Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
- ↑ Dz. Urz. TKR
- ↑ Dekret Naczelnego Dowódcy Wojsk Litwy Środkowej z dnia 30 marca 1921 r. w przedmiocie przywrócenia gminie Dubatowskiej dawnej jej nazwy – gmina Żodziska (Dz. Urz. TKR z 1921 r. Nr 15, poz. 212)
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213 – Art. 8.
- ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 6, poz. 29
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 67, poz. 472