Wielowieś (gmina)

Wielowieś
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	gliwicki
TERC	2405082
Siedziba	Wielowieś
Wójt	Ginter Franciszek Skowronek
Powierzchnia	116,59 km²
Populacja (2016); • liczba ludności	; 5904
• gęstość	50,8 os./km²
Nr kierunkowy	32
Tablice rejestracyjne	SGL
	Adres urzędu:ul. Główna 1; 44-187 Wielowieś
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	12
Liczba miejscowości	12
	Położenie na mapie powiatu;
	50°30′36″N 18°36′58″E/50,510000 18,616111
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Wielowieś – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Siedziba gminy to Wielowieś.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gmina zbiorowa Wielowieś powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945^[2]) w powiecie gliwickim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski^[3]^[4]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego^[4]^[5], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do województwa śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)^[6]^[7].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 5. gromad: Błażejowice, Czarków, Kieleczka, Sieroty i Wielowieś^[8]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę województwa śląskiego na katowickie^[9], a 9 marca 1953 kolejno na stalinogrodzkie^[10]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 5. gromad: Błażejowice, Czarków, Kieleczka, Sieroty i Wielowieś^[11]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[12].

Osobny artykuł: Sieroty (gromada).

Osobny artykuł: Wielowieś (gromada w powiecie gliwickim).

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie^[13]. W jej skład weszły obszary 13 sołectw: Błażejowice, Borowiany, Czarków, Dąbrówka, Gajowice, Kieleczka, Radonia, Raduń, Sieroty, Świbie, Wielowieś, Wiśnicze i Zacharzowice^[13]^[14].

1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) woj. katowickiego (zniesienie powiatów)^[15]. Od 1999 w woj. śląskim, ponownie w powiecie gliwickim.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Gmina jest położona w północnej części powiatu gliwickiego i sąsiaduje z miastem:

Pyskowice

oraz gminami:

Miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Miejscowości leżące na terenie gminy Wielowieś:

Wsie:

Osada

Dąbrówka-Hubertus

Integralne części wsi

Cegielnia
Chwoszcz
Gaj
Gajówka
Jerzmanów
Kolonia
Kotków
Napłatki

Nieoficjalne przysiółki wsi

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[16] gmina Wielowieś ma obszar 116,59 km², w tym:

użytki rolne: 65%
użytki leśne: 27%

Gmina stanowi 17,58% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004^[17]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6104	100	3137	51,4	2967	48,6
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	52,4		26,9		25,4

Piramida wieku mieszkańców gminy Wielowieś w 2014 roku^[1].

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Gmina Wielowieś posiada sieć publicznych placówek oświatowych składającą się z dwóch przedszkoli, dwóch szkół podstawowych oraz jednego gimnazjum. Dwa przedszkola i dwie szkoły podstawowe tworzą Zespoły Szkolno-Przedszkolne.

Przedszkola:

Przedszkole w ZSP w Świbiu
Przedszkole w ZSP w Wielowsi

Szkoły podstawowe:

Szkoła Podstawowa w ZSP w Świbiu
Szkoła Podstawowa w ZSP w Wielowsi

Gimnazja:

Gimnazjum w Wielowsi

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Przez gminę przebiegają następujące szlaki turystyczne:

Transport[edytuj | edytuj kod]

Drogowy[edytuj | edytuj kod]

Przez gminę Wielowieś przechodzą drogi wojewódzkie.

Drogi Wojewódzkie:

901
907

Zbiorowy[edytuj | edytuj kod]

Komunikację miejską w Gminie Wielowieś organizuje Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej Tarnowskie Góry. Dzięki MZKP sołectwa (poza Dąbrówką) posiadają połączenie z siedzibą gminy – Wielowsią.

Obecny kształt komunikacji międzygminnej:

Trasa linii 152:
- W stronę Pyskowic:
- Z Pyskowic:
  - Pyskowice
  - Pniów
  - Zacharzowice
  - Sieroty-Chwoszcz
  - Sieroty
  - Wielowieś
  - Błażejowice
  - Wiśnicze
  - Świbie
  - Radonia
  - Raduń-Borowiany
  - Kieleczka
  - Wielowieś
    - Warianty trasy:
      - Tworóg Dworzec PKP – Pyskowice Pl. Wyszyńskiego przez Czarków, Jerzmanów, Kieleczkę, Borowiany, Radonię, Świbie, Wiśnicze, Błażejowice, Wielowieś, Sieroty, Zacharzowice i Pniów.
      - Pyskowice Pl. Wyszyńskiego – Boruszowice Hanusek przez Pniów, Zacharzowice, Sieroty, Wielowieś, Błażejowice, Wiśnicze, Świbie, Radonię, Borowiany, Kieleczkę, Jerzmanów, Czarkow, Tworóg, Brynek i Hanusek (kursuje jedynie w dni nauki szkolnej).
Trasa linii 180:
Trasa linii 737:
- Wielowieś
- Czarków
- Jerzmanów
- Kieleczka
- Raduń-Borowiany
- Radonia
- Świbie
- Wiśnicze
- Gajowice
- Błażejowice
- Wielowieś
  - Warianty trasy:
    - Boruszowice Hanusek – Wielowieś Ośrodek Zdrowia przez Świniowice,
    - Boruszowice Hanusek – Wielowieś Ośrodek Zdrowia przez Czarków, Jerzmanów, Kieleczkę, Borowiany, Radonię, Świbie, Wiśncize, Gajowice i Błażejowice (z pominięciem Świniowic).

Komunikację z siedzibą powiatu – Gliwicami, zapewnia komercyjny przewoźnik PKS Gliwice.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat przyrody Hubert

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Wielowieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
↑ ^a ^b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ ^a ^b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[populacja2016-1] Gmina Wielowieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)

[3] Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów

[pan-4] Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.

[5] Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono

[6] Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177

[7] Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)

[podział-8] Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.

[9] Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255

[10] Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51

[11] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[12] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[ReferenceA-13] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[14] Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)

[15] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

[autonazwa1-16] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[17] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Miasta	Knurów Pyskowice Sośnicowice Toszek
Gminy miejskie	Knurów Pyskowice
Gminy miejsko-wiejskie	Sośnicowice Toszek
Gminy wiejskie	Gierałtowice Pilchowice Rudziniec Wielowieś

Przynależność wojewódzka	woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1945–75)	Łabędy (1954–64) Pyskowice Sośnicowice (do 1945) Toszek
Osiedla (1954–72)	Wilcze Gardło (1956–72)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Bojków (Szywałd) (1945–54) Kamieniec (1945–54 i 1973–75) Łabędy (1945–54) Łubie (1945–54) Ostropa (1945–54) Pławniowice (1945–54) Poniszowice (1973–75) Rudziniec (1945–54 i 1973–75) Sośnicowice (1945–54 i 1973–75) Świbie (1945–54) Toszek (Toszek–Wieś) (1945–54 i 1973–75) Tworóg (1945–51 →) Wielowieś (1945–54 i 1973–75) Żernica (1973–75)
Gromady (1954–72)	Bojków (1954–72) Bojszów (1954–72) Brzezinka (1954–72) Czechowice (1954–59) Czekanów (1954–61) Dzierżno (1954–59) Kamieniec (1954–72) Kotulin (1954–72) Łubie (1954–72) Nieborowice (1954–59) Ostropa (1954–72) Paczyna (1954–72) Pawłowice (1954–57) Pilchowice (1954–72) Pisarzowice (1954–57) Pławniowice (1954–72) Poniszowice (1954–72) Rudziniec (1954–72) Rzeczyce (1954–59) Sierakowice (1954–61) Sieroty (1954–57) Sośnicowice (1954–72) Świbie (1954–72) Toszek (1958–72) Trachy (1954–61) Wielowieś (1954–72) Wilcze Gardło (1954–55) Ziemięcice (1954–72) Żernica (1954–72)