Clavaria
 Goździeniec fioletowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
goździeniec |
| Nazwa systematyczna | |
| Clavaria Vaill. ex L. Sp. pl. 2: 1182 (1753) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Clavulina cristata (Holmsk.) J. Schröt. 1888 | |
Clavaria Vaill. ex L. (goździeniec) – rodzaj grzybów z rodziny goździeńcowatych (Clavariaceae)[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Naziemne grzyby klawarioidalne o przeważnie pojedynczym, nierozgałęzionym, cylindrycznych lub maczugowatych bazydiokarpach wyrastających w grupach. W zależności od gatunku mają kolor śmietankowy, żółty, różowy, fioletowy, brązowy lub czarny. Hymenofor gładki, pokrywający całą powierzchnię owocnika. Wysyp zarodników biały, zarodniki gładkie lub kolczaste[2].
Wszystkie gatunki rodzaju Clavaria występują na lądzie i są grzybami saprotroficznymi. Większość występuje w lesie, gdzie żyją na ściółce leśnej, martwej trawie i mchach. Co najmniej jeden gatunek (Clavaria argillacea) żyje w symbiozie z roślinami z rodziny wrzosowatych. Należące do tego rodzaju gatunki występują na całym świecie na obszarach o klimacie tropikalnym i umiarkowanym.
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji: Clavariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Nazwa rodzaju została po raz pierwszy wprowadzona przez S. Vaillanta w 1727 r. Pochodzi od łacińskiego słowa clava oznaczającego klub i wiąże się z gromadnym występowaniem owocników tych grzybów. Rodzaj ten został również opisany przez Karola Linneusza w jego dziele Species Plantarum w 1753 r.[3] Później mykolodzy opisali jeszcze prawie 1200 gatunków zaliczanych do tego rodzaju, jednak wiele z nich to synonimy. Niektóre zostały potem przeniesione do rodzajów Clavulinopsis i Ramariopsis.
Polską nazwę nadał Józef Jundziłł w 1791 r. Franciszek Błoński używał nazwy goździec[4].
- Clavaria aculeata Błoński 1890[5]
- Clavaria argillacea Pers. – goździeniec gliniasty
- Clavaria falcata Pers. – goździeniec zaostrzony
- Clavaria fragilis Holmsk. – goździeniec robakowaty
- Clavaria fumosa Pers. – goździeniec przydymiony
- Clavaria incarnata Weinm. 1836 – goździeniec cielisty[6]
- Clavaria odorata (P. Karst.) Sacc. 1891[5] – goździeniec pachnący[6]
- Clavaria rosea Dalman – goździeniec różowy[7]
- Clavaria sphagnicola Boud. 1917[8] – goździeniec torfowcowy[6]
- Clavaria tenuipes Berk. & Broome 1848 – goździeniec cienkotrzonowy[6]
- Clavaria zollingeri Lév. – goździeniec fioletowy
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[9]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych źródeł.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 197–198, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Botanicon Parisiense [online] [dostęp 2001-02-24].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 108–111, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Według Index Fungorum takson niepewny.
- ↑ a b c d Clavaria (goździeniec) [online], grzyby.pldata dostępu = 2023-12-17 (pol.).
- ↑ Beata Bilska-Zaleska, Clavaria rosea – pierwsze notowanie w Polsce, „Przegląd Przyrodniczy”, 29 (2), 2018, ISSN 1230-509X [dostęp 2019-06-14] (pol.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).