Goleniów (gmina)
| gmina miejsko-wiejska | |||||||
 Budynek urzędu miasta w Goleniowie | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
3204023 | ||||||
| Burmistrz | |||||||
| Powierzchnia |
442,84[1] km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
80,7 os./km² | ||||||
| Urbanizacja |
66,6% | ||||||
| Nr kierunkowy |
91 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
ZGL | ||||||
Adres urzędu: pl. Lotników 172-100 Goleniów | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||||
| 53°33′55″N 14°49′50″E/53,565278 14,830556 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
_location_map.png)
Goleniów – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie goleniowskim. Siedzibą gminy jest miasto Goleniów.
Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 5., ludność 8.
Gmina uzyskała 2. miejsce w rankingu samorządów Rzeczypospolitej za 2007 r. (w kategorii miast i gmin miejsko-wiejskich)[3]. Rok wcześniej gmina uzyskała 16. miejsce[4].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Gmina znajduje się w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowo-zachodniej części powiatu goleniowskiego. Gmina stanowi 27,4% powierzchni powiatu. Jest to największa ze wszystkich gmin powiatu, zarówno pod względem liczby ludności jak i pod względem powierzchni. Gmina położona jest na terenie trzech krain geograficznych: Doliny Dolnej Odry (tereny bagniste, wzdłuż jeziora Dąbie i rzeki Odry), Równiny Goleniowskiej porośniętej Puszczą Goleniowską oraz Równiny Nowogardzkiej – pagórkowatej krainy rolniczej.
Sąsiednie gminy:
- Szczecin (miasto na prawach powiatu)
- Maszewo, Osina, Przybiernów i Stepnica (powiat goleniowski)
- Police (powiat policki)
- Kobylanka i Stargard (powiat stargardzki)
Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Struktura demograficzna mieszkańców gminy Goleniów według danych z 31 grudnia 2007:[5]
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 33 577 | 100 | 17 259 | 51,4 | 16 318 | 48,6 |
| Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) | 6939 | 20,67 | 3441 | 10,25 | 3498 | 10,42 |
| Wiek produkcyjny (18–65 lat) | 22 320 | 66,47 | 10 830 | 32,25 | 11 490 | 34,22 |
| Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) | 4318 | 12,86 | 2988 | 8,9 | 1330 | 3,96 |
Gminę zamieszkuje 42,4% ludności powiatu. Na 1 km² przypada 76,2 osób - tym samym jest to gmina o największej gęstości zaludnienia w powiecie.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Goleniów w 2014 roku[2].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze gminy ustanowiono podstrefę Goleniów – Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która obejmuje 10 kompleksów o łącznej powierzchni 64,78 ha, położone na południowy zachód od Goleniowa przy wsi Łozienica[6][7]. Przedsiębiorcy podejmujący działalność gospodarczą na terenie podstrefy mogą skorzystać ze zwolnienia z części podatku dochodowego CIT lub części dwuletnich kosztów pracy[8].
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
Największe zakłady przemysłowe w gminie:
- w Goleniowie: fabryki mebli, zakłady drzewne, chemiczne i opakowań blaszanych
- w Łozienicy: Istnieje kilkanaście zakładów i fabryk przemysłowych zorganizowanych pod nazwą Goleniowski Park Przemysłowy w skr. GPP. Aktualnie jest 35 zakładów z tego 20 prowadzi produkcję.[potrzebny przypis] Część Parku jest objęta podstrefą Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Ulokowane tu są firmy, które zajmują się montażem sprzętu komputerowego, łopat dla siłowni wiatrowych, produkcją żywności, przetwórstwem rolnym, produkcją przędzy dywanowej, tapet, artykułów higienicznych oraz naczep dla ciągników siodłowych, kadłubów do jachtów, drabin i konstrukcji z aluminium.
- w Danowie: zakłady drzewne
- w Kliniskach Wielkich: zakłady papiernicze i piekarnia „Asprod”.
Przyroda i turystyka[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze gminy znajduje się rezerwat florystyczny Uroczysko Święta. Przez gminę i miasto przepływa rzeka Ina dostępna dla kajaków, a przez południową część prowadzą szlaki turystyczne po Puszczy Goleniowskiej. Tereny leśne zajmują 48% powierzchni gminy, a użytki rolne 38%.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Drogi[edytuj | edytuj kod]
Przez gminę prowadzi droga ekspresowa S3 łącząca Goleniów (stanowiąca obwodnicę miasta) ze Szczecinem (24 km do skrzyżowania z autostradą A6 i drogą krajową nr 10), drogi krajowe: nr 3 do Przybiernowa (20 km) – (w kierunku Świnoujścia) i nr 6 do Nowogardu (23 km) – (w kierunku Koszalina i Gdańska) oraz drogi wojewódzkie nr 111 od węzła Goleniów Zachód (S3) przez Modrzewie do Świętej (14 km), nr 113 z węzła Żółwia Błoć (S6) do Maszewa (19 km) oraz nr 112 z Modrzewia do Stepnicy (16 km).
Planowana w gminie jest budowa drogi S3 do Świnoujścia, S6 do Gdańska, Zachodniego Obejścia Szczecina (S6) przez Police do Kołbaskowa oraz autostrady A6 do węzła Goleniów Północ.
Kolej[edytuj | edytuj kod]
Goleniów uzyskał połączenie kolejowe w 1882 r. po połączeniu miasta ze Szczecinem. 10 lat później wydłużono linię do Wolina Pomorskiego, a do 1900 r. jeszcze do Świnoujścia. Odcinek Szczecin- Goleniów został zelektryfikowany w 1979 r., a pozostała część rok później. Także w 1882 r. otwarta została linia kolejowa do Kołobrzegu przez Gryfice, w 1899 r. wydłużona do Koszalina, do Kołobrzegu niezelektryfikowana. Trzecią linią z Goleniowa była otwarta w 1903 r. linia do Maszewa, w 1992 r. zamknięto na niej ruch pociągów. Obecnie w gminie czynnych jest 6 stacji: Kliniska, Rurka, Goleniów i Białuń na trasie do Świnoujścia oraz Mosty i Port Lotniczy Szczecin Goleniów w kierunku Kołobrzegu.
Transport lotniczy[edytuj | edytuj kod]
W okolicach wsi Glewice (ok. 5 km od Goleniowa) znajduje się port lotniczy Szczecin-Goleniów.
W gminie czynnych jest 6 urzędów pocztowych: Goleniów 1 (nr 72-100), Goleniów 3 (nr 72-101), Goleniów 4 (nr 72-102), Lubczyna (nr 72-105), Kliniska Wielkie (nr 72-123) i Mosty (nr 72-132).
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół św. Katarzyny w Goleniowie, styl gotycki
- mury miejskie w Goleniowie
- Brama Wolińska w Goleniowie
- baszta mennicza w Goleniowie
- baszta prochowa w Goleniowie
- spichlerz w Goleniowie
- ruiny kaplicy św. Jerzego w Goleniowie
- kościół ryglowy w Miękowie
- kościół ryglowy w Podańsku
- kościół ryglowy w Glewicach
- pałac w Mostach
- kościół gotycki w Mostach
- ruiny kościoła gotyckiego w Tarnówku
Miejscowości[9][edytuj | edytuj kod]
Miasto[edytuj | edytuj kod]
- Części miasta
- Białomącze, Budzisław, Centrum, Chochołki, Ciechno, Helenów, Jawornik, Kępki, Mikorzyn, Piskorze, Skórnica, Strzałkowo, Wyk, Wygonki, Zarosty, Zielone Wzgórze (osiedle) i Złodziejowo
Wsie[edytuj | edytuj kod]
- Białuń, Bolechowo, Borzysławiec, Budno, Burowo, Czarna Łąka, Danowo, Glewice, Imno, Kąty, Kliniska Wielkie, Komarowo, Krępsko, Lubczyna, Łaniewo, Łozienica, Marszewo, Miękowo, Modrzewie, Mosty, Niewiadowo, Podańsko, Pucice, Rurzyca, Stawno, Święta, Tarnowiec, Tarnówko (wieś), Wierzchosław, Załom, Żdżary i Żółwia Błoć
Osady[edytuj | edytuj kod]
- Bącznik, Bolesławice, Bystra, Domastryjewo, Gniazdowo, Ininka, Kamieniska, Kępy Lubczyńskie, Krzewno (osada), Łęsko, Mosty-Osiedle, Pucie, Rurka, Twarogi i Zabród
Osady leśne[edytuj | edytuj kod]
Przysiółki[edytuj | edytuj kod]
Części miejscowości[edytuj | edytuj kod]
Niestandaryzowane nazwy miejscowości[10][edytuj | edytuj kod]
- Budno-Kolonia, Danowo-Majorka, Dębniki, Iwno, Jasiny, Kliniska Małe, Kłosowice, Kolonia Żółwia Błoć, Marszewo-Kolonia, Marszewo-Wybudowanie, Nadrzecze, Przepiórki, Przerośliny, Smolniki, Smolno, Strumiany-Leśniczówka, Trzebuskie Łęgi, Zaborze, Zamęcie i Żdżary-Kolonia (Stare Żdżary)
Miejscowości nieistniejące[11][edytuj | edytuj kod]
- Burówko, Czołpino, Dębolesie, Inina, Inoujście, Janiszewo, Jedliny, Kalikowice, Kiełpinek, Kiełpinica, Kolonia Kamieniska, Łękinia, Marłecz, Mokrzenica, Pątlica, Raduń, Roztocze, Rybaki Lubczyńskie, Rzęśnica, Starbiszewo, Trawica, Trzebuń, Załąki Małe, Załąki Wielkie, Zdrojewo, Zgorznica.
Administracja i samorząd[edytuj | edytuj kod]
W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Goleniów wynosiły 152 mln zł, a dochody budżetu 162 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 40 mln zł, co stanowiło 24,7% poziomu dochodów[12].
Gmina Goleniów posiada 33 sołectwa.
- Sołectwa
- Białuń, Bolechowo, Borzysławiec, Budno, Burowo, Czarna Łąka, Danowo, Glewice, Imno, Kąty, Kliniska Wielkie, Komarowo, Krępsko, Lubczyna, Łaniewo, Łozienica, Marszewo, Miękowo, Modrzewie, Mosty, Mosty-Osiedle, Niewiadowo, Podańsko, Pucice, Rurzyca, Stawno, Święta, Tarnowiec, Tarnówko, Wierzchosław, Załom, Żdżary i Żółwia Błoć
Gminy partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ NAJWIĘKSZE GMINY POD WZGLĘDEM POWIERZCHNI - stan na 31.12.2009 r.. gus. [dostęp 2010-11-02].
- ↑ a b Gmina Goleniów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Katarzyna Ostrowska (Rzeczpospolita): Polscy lokalni liderzy. rp.pl, 2008-07-17. [dostęp 2008-09-04]. (pol.).
- ↑ Rzeczpospolita: Ranking samorządów - miasta i gminy miejsko-wiejskie. 2008-07-17. [dostęp 2008-09-04]. (pol.).
- ↑ Bank Danych Lokalnych – Strona główna. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2008 r. nr 232, poz. 1551, s. 13065-7)
- ↑ Podstrefa Goleniów. Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna SA. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Oferta > Zwolnienia podatkowe. Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna SA. [dostęp 2014-10-24].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2021-11-05].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024
- ↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Goleniów
