Grunwald (gmina)

Grunwald
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
TERC	2815032
Siedziba	Gierzwałd
Wójt	Adam Szczepkowski; (od 2018)
Powierzchnia	179,84 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 5764
• gęstość	32,0 os./km²
Nr kierunkowy	89
Tablice rejestracyjne	NOS
	Adres urzędu:14-107 Gierzwałd 33
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	20
Liczba miejscowości	37
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grunwald
	Położenie na mapie Polski Grunwald
	53°33′N 20°05′E/53,544722 20,088611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Grunwald – gmina wiejska w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie olsztyńskim.

Siedziba gminy to Gierzwałd.

Według danych z 30 czerwca 2004^[2] gminę zamieszkiwało 5698 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 5638 osób.

Najludniejsze miejscowości gminy: Gierzwałd (której powstanie datuje się na XIV wiek) i Zybułtowo. Na terenie gminy znajduje się pole bitwy pod Grunwaldem z 1410.

Honorowe Obywatelstwo Gminy Grunwald nadano m.in. Ogólnopolskiemu Ruchowi Programowo-Metodycznemu Związku Harcerstwa Polskiego „Wspólnota Drużyn Grunwaldzkich” (2011) oraz jego twórczyni i wieloletniej przewodniczącej hm. Barbarze Bogdańskiej-Pawłowskiej (pierwsze nadanie w historii gminy).

Na terenie gminy funkcjonuje prywatne lądowisko Pałac Pacółtowo.

Hydrografia[edytuj | edytuj kod]

Przez obszar gminy przepływają: Drwęca, Marózka, Grabiczek i Dylewka. Na jej terenie znajdują się także jeziora: Jezioro Tymawskie, Jezioro Lubiańskie, Jezioro Mielno^[4].

Według danych z roku 2002^[5] gmina Grunwald ma obszar 179,84 km², w tym:

Gmina stanowi 10,19% powierzchni powiatu.

Dane z 30 czerwca 2004^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	5698	100	2806	49,2	2892	50,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	31,7		15,6		16,1

Północną część gminy zajmuje Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca chroniący całą długość Drwęcy^[4].

Na terenie gminy zlokalizowane są częściowo obszary Natura 2000^[4]:

Na terenie gminy znajdują się w poszczególnych rejonach^[4]:

Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ożywionej i 4 nieożywionej^[6].

Zabytki na terenie gminy^[7]:

ruina kaplicy, pomnik na Polach Grunwaldzkich,
kościół filialny pw. Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku, cmentarz, ruiny pałacu i park z przełomu XVII/XVIII w Dylewie,
kapliczka przydrożna z końca XIX w. we Frygnowie
zespół kościoła metodystów (kościół i cmentarz z XVIII w.) w Gierzwałdzie,
zespół dworsko-folwarczny obejmujący: dwór z połowy XIX w., stajnię, stolarnię, trzy obory, kurnik, gorzelnię, lodownię, dom i park w Grunwaldzie,
kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pw. św. Piotra i Pawła z lat 1870-1900 w Kiersztanówku
cmentarz ewangelicki i wojenny z I wojny światowej w Mielnie,
pałac z XVIII w. i ruiny kościoła z XIV w. w Pacółtowie,
zespół kościoła ewangelickiego obecnie rzymskokatolickiego parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z roku 1727, dzwonnica z 1707 roku, kostnica z początku XIX w. w Rychnowie,
pałac klasztorny wraz z parkiem w Rychnowie,
kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafii pw. Św. Trójcy z 1681 roku w Stębarku,
zespół dworski, obejmujący: dwór i pak z końca XIX w. oraz cmentarz rodowy w Stębarku,
pałac z połowy XIX w. w Tymawie,
rządcówka z 1900 roku i spichrz folwarczny z XVIII w. w Zybułtowie,
dwór z końca XIX w. w Gierzwałdzie.

↑ ^a ^b Gmina Grunwald w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ ^a ^b ^c ^d Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2013-09-25].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Wykaz pomników przyrody w województwie warmińsko-mazurskim, RDOŚ Olsztyn. [dostęp 2013-09-26].
↑ Wykaz zabytków w województwie warmińsko-mazurskim. [dostęp 2021-05-23].

Miasta	Miłakowo Miłomłyn Morąg Ostróda
Gminy miejskie	Ostróda
Gminy miejsko-wiejskie	Miłakowo Miłomłyn Morąg
Gminy wiejskie	Dąbrówno Grunwald Łukta Małdyty Ostróda

Przynależność wojewódzka	okręg mazurski (1945–46) woj. olsztyńskie (od 1946)
Miasta	Dąbrówno (Dąbrowno) (do 1946) Miłomłyn (do 1945) Olsztynek (do 1972 →) Ostróda
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Biesal (Bisuły) (1945–54) Brzydowo (1945) Dąbrówno (Dąbrowno) (1945–54 i od 1973) Gierzwałd (1945) Grunwald (1945–54 i od 1973) Łukta (1945–54 i od 1973) Miłomłyn (1945–54 i od 1973) Olsztynek (1945–54) Ostróda (1945–54 i od 1973) Pawłowo (1945) Pietrzwałd (Pietrzylas) (1945–54 i od 1973) Reszki (1945) Stare Miasto (1945) Szyldak (Szyldek) (1945–54) Tyrowo (1945–54) Waplewo (1945–54) Witramowo (1945)
Gromady (1954–72)	Biesal (1954–72) Brzydowo (1954–61) Bynowo (1954–59) Dąbrówno (1954–72) Elgnowo (1954–59) Elgnówko (1954–61) Gierzwałd (1954–71) Grunwald (1954–72) Kajkowo (1954–72) Królikowo (1954–57) Kurki (1954–61 →) Liwa (1954–61) Lubajny (1954–61) Łukta (1954–72) Mańki (1954–59) Marwałd (1954–71) Mierki (1954–57) Miłomłyn (1954–72) Mostkowo (1954–57 → i ←~~1961~~) Olsztynek (1958–72) Pawłowo (1954–61) Pietrzwałd (1954–72) Reszki (1954–68) Ruszkowo (1954–57 →) Rychnowo (1954–59) Rychnowo (1971–72) Samborowo (1954–72) Stare Jabłonki (1954–61) Stębark (1954–59) Szczepankowo (1954–59) Szyldak (1954–71) Tyrowo (1954–61) Waplewo (1954–57 →) Wygoda (1954–61)