Grzybowa Góra (województwo świętokrzyskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grzybowa Góra
wieś
Ilustracja
Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Grzybowej Górze.
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

skarżyski

Gmina

Skarżysko Kościelne

Liczba ludności (2021)

903[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-115[3]

Tablice rejestracyjne

TSK

SIMC

0252598[4]

Położenie na mapie gminy Skarżysko Kościelne
Mapa konturowa gminy Skarżysko Kościelne, po prawej znajduje się punkt z opisem „Grzybowa Góra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Grzybowa Góra”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Grzybowa Góra”
Położenie na mapie powiatu skarżyskiego
Mapa konturowa powiatu skarżyskiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Grzybowa Góra”
Ziemia51°07′56″N 20°57′39″E/51,132222 20,960833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Grzybowa Góra – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie skarżyskim, w gminie Skarżysko Kościelne[5][4].

Była wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

W Grzybowej Górze odkryto najstarszą w Europie regularnie eksploatowaną kopalnię hematytu. Odkrywcą kopalni był Stefan Krukowski, który prowadził tu badania od 1937 r. W 1986 r. utworzono rezerwat archeologiczny Rydno[7].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Skarżysku Kościelnym[8] lub do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gadce[9].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Grzybowa Góra[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0252606 Duża Grzybowa Góra część wsi
0252612 Mała Grzybowa Góra część wsi
0252629 Podjagodne przysiółek
0252635 Podlesie przysiółek

Historia[edytuj | edytuj kod]

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia Grzybową- Górę jako wieś i folwark majorat w powiecie iłżeckim, gminie Skarżysko-Kościelne, parafii Mirzec.

W XV w. należała do klasztoru cystersów w Wąchocku (Długosz, III, 414). W drugiej połowie XIX w. wieś liczyła 49 domów 293 mieszkańców, mórg ziemi włościańskich 687, dworskiej 355.[10]

Powstanie styczniowe

W dniu 19.04.1863 w Grzybowej Górze oddział Kononowicza, dowodzony przez Ludwika Michalskiego, spotkał się z kolumną moskiewską trzy razy liczniejszą od oddziału powstańczego. Ogień moskiewski wśród ciemnej nocy oświecił powstańcom drogę i ukazał z ilu mają do czynienia. Strzelcy na komendę Michalskiego rzucili się przez płoty wioski i za chałupami biegnąc, z za budynków zaczęli celnymi strzałami razić ściśniętą kolumnę nieprzyjacielską. Kapitan Michalski po ustąpieniu strzelców, mając plac otwarty do ataku, rzucił się wraz z ks. Agrypinem Konarskim z kosynierami do ataku. Z atakującego widząc się atakowanym, do tego z trzech stron masakrowany kosami, nieprzyjaciel zaczął się spiesznie cofać. Gdy zaś dowodzący podpułkownik padł raniony, cofanie to zamieniło się w bezładną ucieczkę do Radomia

Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, 1913, s. 130.

Czasy współczesne[edytuj | edytuj kod]

W treści Załącznika nr 1 do Uchwały Nr XLVII/276/10 Rady Gminy w Skarżysku Kościelnym z dnia 31 sierpnia 2010r. – w dziale rys historyczny przeczytać można[11]”.

„Po wojnie ludność znajduje prace w zakładach na terenie Starachowic, Skarżyska Kamiennej. Od 1946 roku istnieje stacja PKP, z której korzysta ok. 1000 osób z okolicznych miejscowości. Rzemiosłem trudnili się: produkcja dachówek – Władysław Płusa, Stanisław Gładyś. Władysław Sieczka, Lucjan Gładyś; kowalstwo i produkcja pilników – Bracia Józef i Kazimierz Grzmilowie; murarka – Henryk Piętak; stolarka – Władysław Gładyś. W 1966 roku zaistniał pożar wsi (około 50 zabudowań) – od Błacha Władysława do zabudowań Bolesława Płusy.”

W miejscowości działa zespół folklorystyczny Grzybowianki, występujący na różnych imprezach w regionie (np.: Dymarki Świętokrzyskie).

15 marca 1984 część Grzybowej Góry (miejscowość Nowy Młyn) włączono do Skarżyska-Kamiennej[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39997
  2. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 str. 3 [dostęp 2022-10-06]
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT.
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.
  7. ↑ www.skarzysko.org Rozwój przemysłu do XVIII w.. [dostęp 2006-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
  8. ↑ Opis parafii w Skarżysku Kościelnym na stronie diecezji
  9. ↑ Opis parafii w Gadce na stronie diecezji
  10. ↑ Grzybowa-góra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 894.
  11. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej-Skarżysko-Kościelne.
  12. ↑ Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 64
Gmina Skarżysko Kościelne
Wsie
Osady leśne
Integralne
części wsi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grzybowa_Góra_(województwo_świętokrzyskie)&oldid=72539055”