HMAS Grantala
HMAS Grantala – australijski okręt szpitalny używany przez Royal Australian Navy (RAN) w okresie I wojny światowej. Statek SS „Grantala” został oryginalnie zbudowany w 1903 dla Adelaide Steamship Company, po wojnie został sprzedany włoskiej linii żeglugowej Compagnie Générale Transatlantique, gdzie służył jako „Figuig”. Został złomowany w 1934.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Parowiec „Granatala” został zbudowany w stoczni Armstrong Whitworth w Newcastle upon Tyne na zamówienie australijskich linii żeglugowych Adelaide Steamship Company. Statek mierzył 350 stóp długości, 45,2 stopy szerokości, jego zanurzenie wynosiło 27,2 stopy (107 x 14 x 8 m). Pojemność brutto wynosiła 3714 ton[1], wyporność - 6700 ton[2]. Napęd stanowiły dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 4500 KM z pięcioma kotłami opalanymi węglem[2]. W głównym bunkrze znajdowało się miejsce na 650 ton węgla, dodatkowo statek mógł zabrać na pokład 950 ton węgla w głównej ładowni, przy prędkości 16 węzłów statek spalał dziennie 80-90 ton paliwa[3]. Statek mógł zabrać na pokład do 240 pasażerów (110 w I klasie i 130 w II klasie). Wyposażenie statku zostało opisane jako „luksusowe”[2]. „Granatala” był wodowany 27 maja 1930[4], po zakończeniu prób maszyn parowych wyruszył w podróż do Australii 10 marca 1904[5].
Po wybuchu I wojny światowej statek został zarekwirowany przez RAN 7 sierpnia 1914 i został przystosowany do roli statku szpitalnego. Był to pierwszy australijski statek szpitalny i jedyny statek szpitalny RAN-u w okresie I wojny światowej[5]. Przebudowa statku miała miejsce w Garden Island w Sydney i trwała tylko 3 tygodnie[3][6]. „Grantala” został oznaczony jako statek szpitalny zgodnie z konwencją haską (1907) - cały statek był pomalowany na biało, na burcie namalowano szeroką zieloną linię i duże znaki czerwonego krzyża[3]. W czasie krótkiej służby w RAN-ie statek wziął udział w inwazji na Rabaul w 1914 otrzymując za to w późniejszym czasie battle honour „Rabaul 1914”[5][7].
Statek został zwrócony właścicielom w 1915. W późniejszym czasie został sprzedany liniom Red Funnell Shipping Company, a w 1920 został zakupiony przez Compagnie Générale Transatlantique, gdzie służył pod nazwą „Figuig” do 1934 kiedy został złomowany[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lloyd's Register. plimsollshipdata.org. [dostęp 2012-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-25)]. (ang.).
- ↑ a b c New Steamer for Adelaide. „The Advertiser”, s. 4, 1903-11-09. [dostęp 2012-03-05].
- ↑ a b c Michael Dowsett: Hospital Ship No. VIII. defence.gov.au. [dostęp 2012-03-05]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2017-08-09)]. (ang.).
- ↑ Shipping News. „The Advertiser”, s. 6, 1903-06-01. [dostęp 2012-03-05].
- ↑ a b c d Michael Wilson: Royal Australian Navy - 21st Century Warships - Naval Auxiliaries 1911 to 1999 (Including Defence Maritime Services). Profile No. 4. Marrickville: Topmill Pty Ltd, 2001, s. 50. ISBN 1-876270-72-1.
- ↑ Grantala - Australia's Hospital Ship. „The Sydney Morning Herald”, s. 14, 1914-08-29. [dostęp 2012-03-05].