HMAS Karangi
HMAS Karangi – australijski stawiacz sieci[a] i okręt pomocniczy z okresu II wojny światowej i powojennego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Stępkę pod okręt (numer stoczniowy 151)[1] położono 3 lutego 1941 w stoczni Cockatoo Docks and Engineering Company na Cockatoo Island, wodowanie odbyło się 16 sierpnia 1941[1][2]. Matką chrzestną okrętu była pani I. D. Hutcheson, żona jednego z głównych inżynierów stoczni[3]. Okręt należał do typu Kangaroo, określanego także jako zmodyfikowany typ Bar[4]. „Karangi” wszedł do służby 23 grudnia 1941, jego pierwszym dowódcą był lieutenant Ronald W. Simmons[3].
Wyporność okrętu wynosiła 773 tony. Mierzył 178 stóp i 9 cali długości (55,48 m), 32 stopy i 1,25 cali szerokości (9,78 m), miał 17 stóp i 1,5 cala (5,21 m) zanurzenia. Napęd stanowiła maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 765 IHP opalana olejem i pojedyncza śruba. Maksymalna prędkość wynosiła 11,1 węzła. Zasięg przy prędkości 11 węzłów wynosił 3040 mil morskich. Początkowo „Karangi” był uzbrojony w pojedynczą armatę 12-funtową (76,2 mm), karabin maszynowy Lewis (7,7 mm), karabin maszynowy Vickers (7,7 mm) oraz dwa karabiny maszynowy typy Marlin (7,62 mm)[b]. W późniejszym czasie został przezbrojony w działko Bofors 40 mm i dwa pojedyncze działka Oerlikon 20 mm. Załogę stanowiły 34 osoby - dowódca, 6 oficerów i 27 marynarzy[2][5].
„Karangi” przybył do Darwin 14 stycznia 1942 gdzie służył przy tamtejszej zaporze sieciowej (najdłuższej na świecie[6]) do końca 1943[2].
Okręt był obecny w Darwin w czasie japońskiego nalotu 19 lutego 1942[2][5], podobnie jak inne znajdujące się w zatoce statki i okręty został ostrzelany przez japońskie samoloty[7]. Już po ataku wszystkie znajdujące się wówczas w zatoce stawiacze sieci (HMAS „Kara Kara”, „Kangaroo”, „Karangi”, „Kiara”, „Kookaburra” „Koolama” i „Koolinda”) ruszyły na pomoc uszkodzonym i tonącym statkom, ratowały między innymi marynarzy z tonącego amerykańskiego niszczyciela USS „Peary” i płonącego zbiornikowca „British Motorist”[8]. Sam „Karangi” nie został uszkodzony w czasie żadnego z japońskich nalotów na Darwin[2].
W połowie 1943 okręt przybył do Fremantle, gdzie służył w różnych rolach jako okręt pomocniczy do sierpnia 1952[2].
Za służbę w okresie II wojny światowej okręt otrzymał battle honour „Darwin 1942-43”[9].
W 1952 „Karangi” wziął udział w operacji Hurricane, brytyjskim teście nuklearnym na archipelagu Montebello Islands. Okręt zakotwiczony był ok. 38 mil od miejsca wybuchu. Po eksplozji „Karangi” wyłowił z morza 20 kotwic i 25 różnego rodzaju boi które w późniejszym czasie były poddane testom na radioaktywność[10][11].
5 września 1952 okręt przybył do Sydney na remont i modernizację która zakończyła się w maju 1953. Po remoncie „Karangi” powrócił do Fremantle gdzie służył do 1954 po czym został wycofany do rezerwy.
W kwietniu 1955 okręt ponownie wszedł do służby i do marca 1957 służył w zachodnio-północnym obszarze Australii[2]. 19 czerwca 1956 brał udział w operacji Mosaic, atmosferycznym teście nuklearnym na archipelagu Montebello[12].
Ostatecznie okręt został wycofany do rezerwy 31 maja 1957. W czasie 16 lat służby „Karangi” przebył 73 tysiące mil morskich[2].
8 września 1966 „Karangi” i „Kookaburra” zostały zakupione za sumę 24 tysięcy funtów przez L. Booklucka[3][13]. W 1970 pusty kadłub „Karangi” został zatopiony w Homebush Bay obok holownika SS „Heroic”[13].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W australijskiej literaturze marynistycznej używana się przemiennie określeń takich jak boom net vessel, boom defence vessel i boom working vessel.
- ↑ Karabin maszynowy Colt Model 1895 w nieco zmienionej wersji budowany w zakładach Marlin Firearms.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b HMAS „Karangi”. National Archives of Australia. [dostęp 2012-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-09)]. (ang.).
- ↑ a b c Vic Cassells: For Those in Peril. s. 173-174.
- ↑ Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships, 1914-1945. Sydney: Doubleday, 1983, s. 200. ISBN 0-86824-095-8.
- ↑ a b Vic Cassells: For Those in Peril. s. 168-169.
- ↑ P. Grose, An Awkward Truth..., s. 78
- ↑ P. Grose, An Awkward Truth..., s. 119
- ↑ A-test Anchors. [w:] „The Courier-Mail” [on-line]. National Library of Australia, 1953-11-24. [dostęp 2012-02-04]. (ang.). (artykuł prasowy)
- ↑ They Took Part in Atomic Test. [w:] „The Argus” [on-line]. National Library of Australia, 1953-04-14. [dostęp 2012-02-04]. (ang.). (artykuł prasowy)
- ↑ Messdeck Murmurs. navalassoc.org.au, 2007-04. [dostęp 2012-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-17)]. (ang.). (wspomnienia byłego marynarza „Karangi”)
- ↑ a b Shipwrecks of Homebush Bay. afloat.com.au. [dostęp 2012-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-05)]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Peter Grose: An Awkward Truth: the Bombing of Darwin, February 1942. Sydney: Allen & Unwin, 2009. ISBN 978-1-74175-643-2.
- Vic Cassells: For Those in Peril: A Comprehensive Listing of the Ships and Men of the Royal Australian Navy Who Have Paid the Supreme Sacrifice in the Wars of the Twentieth Century. Kenthurst: Kangaroo Press, 2010. ISBN 978-0-86417-734-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- „A Day Harry Dale Will Never Forget”. australiansatwar.gov.au, 2002-01-08. [dostęp 2012-02-07]. (ang.). (historia pierwszego nalotu na Darwin widziana oczami jednego z marynarzy „Karangi”)