Henryk Grynberg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 31.182.183.192 (dyskusja) o 00:40, 21 sty 2014. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Szablon:Pisarz infobox Henryk Grynberg (ur. 4 lipca 1936 w Warszawie) – prozaik, poeta, dramaturg, eseista. W jego twórczości dominuje tematyka Holocaustu i losu polskich Żydów.

Życiorys

Grób Abrama Grynberga, ojca Henryka, na cmentarzu żydowskim w Warszawie
Tablica na budynku dworca Warszawa Gdańska ze słowami Henryka Grynberga upamiętniająca Polaków żydowskiego pochodzenia zmuszonych do opuszczenia kraju po marcu 1968

Ze względu na żydowskie pochodzenie, lata 1942-1944 przeżył ukrywając się w Radoszynie i okolicach oraz na tzw. aryjskich papierach w Warszawie. Z całej licznej rodziny okupację niemiecką przeżył tylko on i jego matka. Nie zginęli dzięki pomocy Polaków. Jednak jego ojca – Abrama – zabił polski chłop[potrzebny przypis][1], któremu oddał na przechowanie swoje dwie krowy. Półtorarocznego brata, wydanego przez sąsiadów, zabili Niemcy na terenie pobliskiego Jadowa.

Henryk Grynberg szkołę średnią skończył w Łodzi. W latach 1954–1958 studiował na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie trwania studiów, 11 października 1956 podpisał dokument o współpracy jako tajny współpracownik Departamentu 7 Urzędu Bezpieczeństwa o pseudonimie „Reporter”. Okoliczności tego zdarzenia opisał w wywiadzie dla Życia Warszawy z 5 lutego 2007[2] i w książce „Ciąg dalszy”.

Od 1 kwietnia 1959 do 31 grudnia 1967 zatrudniony był w warszawskim Teatrze Żydowskim[3]. W 1967 Grynberg wraz z zespołem teatru wyjechał na występy do USA. Do Polski już nie wrócił. Studiował literaturę rosyjską na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles; pracował w U.S. Information Agency i rozgłośni Głos Ameryki w Waszyngtonie; współpracował z emigracyjnymi pismami literackimi.

Henryk Grynberg zbadał i opisał okoliczności śmierci najbliższych krewnych w książce Dziedzictwo[4], która powstała na podstawie filmu dokumentalnego Paweła Łozińskiego z 1992 roku Miejsce urodzenia.

Jest laureatem licznych nagród literackich, m.in. Nagrody Kościelskich (1966). Cztery jego książki były nominowane do Nagrody Literackiej Nike (Drohobycz, Memorbuch, Monolog polsko-żydowski, Uchodźcy). Jego proza jest tłumaczona na wiele języków, m.in. angielski, francuski, niemiecki, hebrajski i holenderski. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Twórczość

Proza

  • Ekipa „Antygona” (1963)
  • Żydowska wojna (1965)
  • Zwycięstwo (1969)
  • Życie ideologiczne (1975)
  • Życie osobiste (1979)
  • Życie codzienne i artystyczne (1980, 1998 wyd. łączne: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne)
  • Prawda nieartystyczna (1984)
  • Kadisz (1987, 2005 wyd. pod tytułem Kalifornijski kadisz)
  • Szkice rodzinne (1990)
  • Dziedzictwo (1993, 2005 wyd. łącznie z Kalifornijskim kadiszem)
  • Dzieci Syjonu (1994)
  • Ojczyzna (1999)
  • Drohobycz, Drohobycz (1997)
  • Memorbuch (2000)
  • Szmuglerzy, wraz z Janem Kostańskim (2001)
  • Monolog polsko-żydowski (2003)
  • Uchodźcy (2004)
  • Janek i Maria, wraz z Janem Kostańskim (2006)
  • Ciąg dalszy (2008)

Poezja

  • Święto kamieni (1964)
  • Antynostalgia (1971)
  • Wiersze z Ameryki (1980)
  • Wśród nieobecnych (1983)
  • Pomnik nad Potomakiem (1989)
  • Rysuję w pamięci (1995)
  • Z Księgi Rodzaju (2000)
  • Dowód Osobisty (2006)

Dramaty

  • Kronika (1984)
  • Pamiętnik pisany w stodole (1992)
  • Kabaret po tamtej stronie (1997)

Eseje o twórczości Henryka Grynberga

  • Antysemityzm i Holocaust w eseistyce Henryka Grynberga. cz. 1., publikacja Yebood.com, jest to analiza Prawdy nieartystycznej, wydania berlińskiego, 1981[5]
  • Antysemityzm i Holocaust w eseistyce Henryka Grynberga. cz.2., publikacja Yebood.com, jest to ciąg dalszy analizy Prawdy nieartystycznej, wydania berlińskiego, 1981[6]
  1. ↑ bracia Wójciccy – uwaga – to zdanie wymaga przypisu – jeśli autor opierał się na książce „Dziedzictwo” pada w niej nazwisko Wojtyński.
  2. ↑ :: „Autolustracja Henryka Grynberga”, Życie Warszawy, 05-02-2007.
  3. ↑ Informacja uzyskana z prawem publikacji w Wikipedii, od pani Elżbiety Lechicz_Niesiołowskiaj, Głównego specjalisty ds. promocji i marketingu w Teatrze Żydowskim im. Estery Racheli i Idy Kamińskich.
  4. ↑ Henryk Grynberg: 'Dziedzictwo. Londyn: Aneks, 1993, s. 90. ISBN 0-906601-98-3.
  5. ↑ YebooD.com :: Serwis kulturalny.
  6. ↑ YebooD.com :: Serwis kulturalny.

Bibliografia

  • Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 14. ISBN 83-90-66296-5.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Grynberg&oldid=38453933”