Herb Gdańska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Herb Gdańska
Ilustracja
Typ herbu

miejski

Wprowadzony

25 maja 1457

Ostatnie zmiany

1 sierpnia 1996

Herb Gdańska – jeden z symboli miejskich Gdańska. Występuje w dwóch postaciach: herbu Miasta Gdańska i Herbu Wielkiego Miasta Gdańska (z trzymaczami i dewizą)[1].

Wygląd i symbolika[edytuj | edytuj kod]

Herb przedstawia na tarczy hiszpańskiej (z zaokrąglonym dołem), na czerwonym polu złotą koronę otwartą i dwa równoramienne srebrne krzyże w słup, niewchodzące w koronę.

Herb Wielki Miasta Gdańska posiada dodatkowo u bocznic tarczy dwa podtrzymujące ją złote lwy wspięte, zwrócone do siebie. U podstawy tarczy złota wstęga z czarno kreśloną łacińską dewizą „Nec temere, nec timide” (pol.: „Bez strachu, ale z rozwagą”, dosłownie: „Ani zuchwale, ani bojaźliwie”).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Do XIV wieku godłem używanym na pieczęciach miejskich był żaglowy statek typu koga. Wysoko nad dziobem statku widnieje siedmioramienna gwiazda. Najstarsze zachowane do dnia dzisiejszego przedstawienie tego herbu pochodzi z 1299. Na przełomie XIV i XV wieku kogę zastąpił na pieczęciach nowszy typ statku – holk[2]. W okresie panowania zakonu krzyżackiego herbem były dwa białe (srebrne) krzyże równoramienne w słup na czerwonym polu. W XV wieku herbem były ustawione w słup dwa białe krzyże równoramienne na czerwonym polu. Lwy przy herbie pojawiły się na pieczęci wydanej w 1457.

25 maja 1457 roku został nadany miastu herb przedstawiający dwa krzyże i złotą koronę przez Kazimierza IV Jagiellończyka.

Herb Gdańska w heraldyce[edytuj | edytuj kod]

Herb wielki Gdańska
Herb Gdańska w herbiarzu Johanna Siebmachera (drugi z prawej w czwartym rzędzie)

Herb Gdańska, lub godła herbu Gdańska występują w kilku szlacheckich herbach rosyjskich, m.in. hrabiów Szeremetiewych[3], rodu Łodiginych[4], Konownicynych[5] i Nieplujewych[6]. Są to prawdopodobnie udostojnienia herbów nadane za udział w walkach o Gdańsk, w 1734, 1807 i 1813. W przypadku herbu Szeremetiewych i Konownicynych herb Gdańska nawiązuje do legendarnego pochodzenia rodu od wodza jednego z pruskich plemion[7]. Korona i krzyż kawalerski, występujące w herbie Lecha Wałęsy, nadanym z okazji odznaczenia go szwedzkim Królewskim Orderem Serafinów, mają zgodnie z intencją autora projektu, Adama Heymowskiego[8], nawiązywać do herbu Gdańska.

Herb Gdańska występuje naturalnie w godłach, odznakach i herbach wielu gdańskich szkół, instytucji i firm, także w herbie historycznej dzielnicy miasta, dawniej osobnej miejscowości, Oliwy.

Pieczęć Miasta Gdańska[edytuj | edytuj kod]

Pieczęć urzędowa Miasta Gdańska przedstawia herb Miasta Gdańska w okrągłym środkowym polu oraz napis w otoku: "Miasto Gdańsk". Średnica pieczęci to 62 milimetry.

Herb Gdańska na zabytkach[edytuj | edytuj kod]

Pieczęć Gdańska z XV wieku

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Chorągiew Gdańska spod Grunwaldu

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]