Herman Melville

Herman Melville

Herman Melville
Data i miejsce urodzenia	1 sierpnia 1819 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	28 września 1891 Nowy Jork
Dziedzina sztuki	powieściopisarz, poeta, eseista
Ważne dzieła
Moby Dick Billy Budd

Herman Melville (ur. 1 sierpnia 1819 w Nowym Jorku, zm. 28 września 1891 tamże) – amerykański powieściopisarz, poeta i eseista.

Życiorys

Był synem kupca pochodzenia szkockiego. Jego ojciec zbankrutował, kiedy Herman miał 15 lat. Wcześnie musiał rzucić szkołę i imał się różnych zajęć. Był między innymi robotnikiem rolnym, ekspedientem, urzędnikiem bankowym i nauczycielem. Wiele lat spędził na morzu, na statku wielorybniczym, a swoje doświadczenia zawarł w późniejszej twórczości.

Jego najsłynniejszym dziełem, zaliczanym do kanonu literatury światowej, jest Moby Dick, fikcyjna opowieść o białym kaszalocie. Pomysł do jej napisania zaczerpnął Melville z prawdziwej historii statku wielorybniczego Essex, jednak znacznie ubarwił historię, wplatając nawet do niej drobne elementy fantasy (m.in. ludzką inteligencję kaszalota). Przedstawił w niej żywy obraz społeczności wielorybników i właścicieli statków wielorybniczych oraz zawarł alegorię odwiecznej walki dobra ze złem.

Twórczość

• powieści
  • Taipi (Typee, 1846)
  • Omoo (1847)
  • Mardi (1849)
  • Redburn (1849)
  • Biały kubrak (White Jacket, 1850)
  • Moby Dick (1851)
  • Pierre: or, The Ambiguities (1852)
  • Kopista Bartleby, Historia z Wall Street (Bartleby, The Scrivener, 1853)
  • Oszust (The Confidence-Man: His Masquerade, 1857)
• inne
  • Billy Budd (1924)
  • Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land (1876)
  • Weranda i inne opowiadania (The Piazza Tales, 1856)

Upamiętnienie

Na jego cześć nazwano gatunek kopalnego (mioceńskiego) wieloryba Livyatan melvillei.

Polskojęzyczne opracowania poświęcone życiu i twórczości Hermana Melville’a

• Paweł Jędrzejko: Melville w kontekstach. Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/M-Studio, 2007 (tam także: „Kalendarium publikacji melvillistycznych w Polsce 1864-2007) (pełny tekst w wolnym dostępie).
• Paweł Jędrzejko: Płynność i egzystencja. Doświadczenie lądu i morza a myśl Hermana Melville’a. Sosnowiec-Katowice-Zabrze: BananaArt.Pl/ExMachina/M-Studio, 2008 (pełny tekst w wolnym dostępie)

Zobacz też

• literatura amerykańska

Linki zewnętrzne

• Herman Melville w bazie Notable Names Database (ang.)
• Niektóre dzieła Hermana Melville’a w ramach Projektu Gutenberg (ang.)
• The Melville Society (ang.)
• Polskie wydania utworów Hermana Mellville’a w serwisie Polona.pl