Hoszany
49°41′32″N 23°32′36″E/49,692222 23,543333 Kościół greckokatolicki Najświętszej Eucharystii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Kod pocztowy |
81532 |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°41′32″N 23°32′36″E/49,692222 23,543333
| |
Hoszany (ukr. Гра́дівка, trb. Hradiwka, trl. Hradivka – od 1946[1]) – wieś w rejonie gródeckim obwodu lwowskiego, założona w 1426[1] r. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Hoszany w powiecie rudeckim województwa lwowskiego. Wieś liczy 1524 mieszkańców.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich opisywał położenie miejscowości w następujący sposób:
Cała okolica jest pagórkowata, poprzerzynana dolinami kilku potoków, w których rozrzucone są chaty. Najwyżej wznosi się jedno wzgórze na południe od wsi do 331 m, na północ od wsi ściele się wzgórze lesiste ze szczytem 323 m wysokim. Przez środek wsi wije się dział wodny europejski od południa ku północy oddzielając dopływy Wereszycy (dorzecze Dniestru) od dopływów Wiszni (uchodzącej do Sanu)[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie XV wieku wieś należała do szlachcica Tomasza Łopatyńskiego. Z tego właśnie okresu pochodzi datowana na 1462 rok pisemna wzmianka o tym, iż w Hoszanach istniał dwór obronny, którego ślady wałów zachowały się do dzisiaj[3].
.jpg)
Podczas wyprawy na czambuły w trakcie wojny polsko-tureckiej 1672-1676 w rejonie Hoszan straże przednie Hetmana Sobieskiego, natrafiwszy na oddział tatarski, rozbijając go, dostarczyły Hetmanowi bardzo pożądanej wiadomości o tym, iż główny kosz tatarski hetmana Nuradyn-Sołtana znajduje się pod Komarnem[4].
W dniu bitwy pod Komarnem żołnierze pokonali około 100 kilometrów i wyzwolili z jasyru 20 tysięcy osób. W południowej części wsi wznosi się mogiła, w której według podania mają spoczywać Polacy polegli w bitwie stoczonej z Turkami za Jana Sobieskiego[2].
Na przełomie lat 1832/1833 tutejszy dwór (dziś nieistniejący) Henryka Janki odwiedzał wielokrotnie polski poeta romantyczny Seweryn Goszczyński[5].
W II Rzeczypospolitej wieś należała do powiatu rudeckiego w województwie lwowskim. W 1931 r. liczyła prawie 1500 mieszkańców, wśród których Polacy stanowili ok. 40%. W czerwcu 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN – UPA zamordowali tutaj 25 Polaków, paląc 45 polskich zagród[6].
Regionalne muzeum historyczno-krajoznawcze[edytuj | edytuj kod]
Muzeum powstało z inicjatywy mieszkańca wsi Iwana Jacenki i mieści się w przypominającej średniowieczną twierdzę budowli, wzniesionej przez niego na własnym podwórzu. Wśród 3 tysięcy eksponatów w muzeum obejrzeć można m.in. różne rodzaje broni (od broni kozackiej do tej używanej w czasie II wojny światowej), stare przedmioty gospodarstwa domowego, stroje ludowe i ręczniki, a także różnorodne instrumenty muzyczne[7].
Świątynie[edytuj | edytuj kod]
Oprócz nowego murowanego Kościoła Najświętszej Eucharystii we wsi znajduje się również wybudowana w 1878 roku drewniana cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Історія міст і сіл УРСР. Львівська область. Київ: 1968, s. 258.
- ↑ a b Hoszany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 165.
- ↑ М. Легедза: Історія села Градівка. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-10)]. (ukr.).
- ↑ Wyprawa Sobieskiego na czambuły tatarskie w 1672 roku. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-04)].
- ↑ Janina Rosnowska, Goszczyński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1977, s. 233.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 825, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ М. Глушко: Музей у Градівці завжди відкритий для відвідувачів. Народна думка – часопис Городоччини, 2011-07-22. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-20)]. (ukr.).
- ↑ Градівка. Преображення Господнього 1878. [dostęp 2014-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-09)]. (ukr.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Hoszany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 165.
- Hoszany na stronie Rady Najwyższej Ukrainy