Howard Kelly
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 lutego 1858 |
|---|---|
| Data śmierci |
12 stycznia 1943 |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość |
amerykańska |
| Alma Mater |
Uniwersytet Pensylwanii |
| Uczelnia |
Uniwersytet Pensylwanii |
| Stanowisko |
szef kliniki ginekologii |
| Wyznanie |
metodyzm |
| Rodzice |
Henry Kull Kelly |
| |
Howard Atwood Kelly (ur. 20 lutego 1858 w Camden w stanie New Jersey, zm. 12 stycznia 1943) — amerykański ginekolog i chirurg, wynalazca narzędzi i technik chirurgicznych oraz autor podręczników.
Wczesne lata życia[edytuj | edytuj kod]
Howard Atwood Kelly przyszedł na świat 20 lutego 1858 roku w rodzinie gorliwych metodystów[2] w Camden w stanie New Jersey. Miał cztery siostry. Dorastał w Filadelfii i tam też rozpoczął w roku 1873 studia na Uniwersytecie Pensylwanii. Od roku 1877, pod naciskiem ojca, zaczął studiować medycynę, którą ukończył w roku 1882[1].
Życie zawodowe[edytuj | edytuj kod]
Kariera zawodowa[edytuj | edytuj kod]
Po odbyciu stażu podyplomowego w filadelfijskim szpitalu Episcopal Hospital odbył podróż po znanych ośrodkach chirurgicznych w Europie. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych w roku 1883 otworzył w Filadelfii prywatną klinikę Kensington Hospital for Women poświęcając się zwłaszcza pracy w dziedzinie ginekologii, która w tym okresie dopiero zyskiwała sobie status odrębnej specjalności zabiegowej[2]. Szybko zasłynął jako niezwykle sprawny (był oburęczny[3]) i pomysłowy chirurg.
W latach 1888-1889 był profesorem położnictwa Uniwersytetu Pensylwanii[4].
W roku 1889 za namową Williama Oslera przyjął posadę szefa rozpoczynającej dopiero działalność kliniki ginekologii szpitala Johns Hopkins Hospital w Baltimore. Obok Oslera, Halsteda i Welcha zaliczany jest do Wielkiej Czwórki (ang. Big Four) założycieli wydziału medycznego Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa[5].
Prywatna praktyka ginekologiczna Kelly'ego przyciągała wiele zamożnych klientek będąc źródłem dużych przychodów - 30% zarobku przeznaczał on na rzecz organizacji charytatywnych i religijnych[2].
Osiągnięcia zawodowe i naukowe[edytuj | edytuj kod]
Kelly był autorem wielu innowacji - zarówno technicznych jak i chirurgicznych. Jednym z jego wynalazków były tępo zakończone kleszczyki o długim, prostym lub zakrzywionym nosie nazywane kleszczykami Kelly'ego. Opracował też własny cystoskop urologiczny[5]. Był jednym z pierwszych, którzy po odkryciu radu zaczęli stosować ten pierwiastek w leczeniu nowotworów - w tym celu założył w Baltimore prywatną klinikę Kelly Clinic[5]. Przyczynił się do wprowadzenia do codziennej praktyki chirurgicznej wielu ówczesnych nowości, w tym między innymi wchłanialnych szwów, światła elektrycznego jako oświetlenia pola chirurgicznego, podtlenku azotu do znieczuleń, koagulacji elektrycznej i znieczuleń miejscowych do zabiegów chirurgicznych. Jego innowacje w dziedzinie techniki operacyjnej to między innymi nowe metody szycia rozerwanej odbytnicy (metoda Kelly-Warren) i usuwania macicy w przypadku jej raka[1].
Pisał podręczniki aż do ukończenia 80. roku życia.
Kelly uważany jest za jednego z twórców ginekologii jako odrębnej medycznej specjalności zabiegowej[5].
Życie pozazawodowe[edytuj | edytuj kod]
Howard Atwood Kelly był ojcem dziewięciorga dzieci.
Kelly angażował się politycznie między innymi w ruch reformy procedury wyborczej. W ramach tego ruchu niejednokrotnie pełnił społecznie straż w lokalach wyborczych pilnując by nikt nie głosował wielokrotnie. Angażował się też w walkę z prostytucją i rehabilitację społeczną byłych prostytutek. W tym ostatnim celu wynajął duży dom i zatrudnił na swój koszt jego personel by zapewnić bezpłatne schronienie porzucającym swoje dotychczasowe zajęcie prostytutkom[1].
Jako gorliwy chrześcijanin wolny czas poświęcał między innymi ewangelizacji i czytaniu Biblii w oryginalnych językach greckim i hebrajskim. Przed rozpoczęciem każdej operacji zwykł zwoływać spotkanie modlitewne[5]. Kelly był jednym z redaktorów chrześcijańskiej gazety The Christian Citizen. W latach 20. i 30. XX wieku głośnym echem odbijały się jego dotyczące kwestii religijnych i światopoglądowych polemiki z Henrym Louisem Menckenem toczone zarówno na łamach prasy, jak i na gruncie towarzyskim[6].
Prywatnymi hobby Kelly'ego były botanika, pisanie biografii medycznych i kolekcjonowanie węży[5]. Był współautorem pracy o wężach stanu Maryland (Snakes of Maryland. The Natural History Society of Maryland, 1936).
Nagrody i upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]
Howard Atwood Kelly był doktorem honoris causa uniwersytetów Aberdeen (1906), Washington i Lee (1906), Pensylwanii (1907) oraz Johns Hopkins (1939). W roku 1943 imię "Howard A. Kelly" nadano jednemu ze statków typu Liberty. Nazwisko Kelly'ego upamiętniają też eponimy:
- Kleszczyki Kelly'ego - narzędzie chirurgiczne
- Objaw Kelly'ego - wężowate skurcze moczowodu po jego dotknięciu narzędziem chirurgicznym; znajomość objawu ułatwia orientację w polu operacyjnym
- Szew Kelly'ego - zabieg wykonywany na szyi pęcherza moczowego w przypadkach nietrzymania moczu
- Wziernik Kelly'ego - rodzaj wziernika odbytniczego
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- Operative Gynecology (1899)
- The Vermiform Appendix and its Diseases (1905)
- Walter Reed and Yellow Fever (1906)
- Medical Gynecology (1908)
- Gynecology and abdominal surgery (wraz z Charlesem P. Noblem; 1908)
- Myomata of the Uterus (wraz z Thomasem S. Cullenem; 1909)
- Cyclopedia of American Medical Biography (1912)
- American Medical Botanists (1913)
- Diseases of the Kidneys, Ureters, and Bladder (wraz z C. F. Burnamem; 1914)
- Electrosurgery (wraz z Grantem E. Wardem; 1932)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Bent 1996 ↓, s. 49.
- ↑ a b c Haubrich 2007 ↓, s. 10.
- ↑ Bent 1996 ↓, s. 48.
- ↑ Medical Archives of the Johns Hopkins Medical Institutions 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f Johns Hopkins Medicine 2015 ↓.
- ↑ Roberts 2010 ↓, s. 378-381.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A. E. Bent. Howard Atwood Kelly (1858–1943). „International Urogynecology Journal”. 7 (1), 1996. (ang.).
- Howard A. Kelly: Biographical Sketch. The Alan Mason Chesney Medical Archives of the Johns Hopkins Medical Institutions. [dostęp 2015-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-07)]. (ang.).
- William S. Haubrich. Kelly of the Kelly Clamp. „Gastroenterology”. 132 (1), styczeń 2007. DOI: 10.1053/j.gastro.2006.12.020. (ang.).
- About Johns Hopkins Medicine: History - The Four Founding Physicians. Johns Hopkins Medicine. [dostęp 2015-05-15]. (ang.).
- Charles Stewart Roberts. H. L. Mencken and the four doctors: Osler, Halsted, Welch, and Kelly. „Baylor University Medical Center Proceedings”. 23 (4), październik 2010. [dostęp 2015-05-15]. (ang.).