Kręciszek
 Kwiat Hypecoum imberbe | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
kręciszek |
| Nazwa systematyczna | |
| Hypecoum Linnaeus Sp. Pl. 124. 1 Mai 1753[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Hypecoum procumbens Linnaeus[3] | |
Kręciszek (Hypecoum) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Obejmuje 16[4]–18[5] gatunków występujących na obszarze śródziemnomorskim i dalej na wschód poprzez centralną Azję do Chin[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rośliny jednoroczne niskie, zwykle sine, nagie. Liście skupione w rozetę przyziemną o zarysie lancetowatym lub wąsko jajowatym, z blaszką silnie podzieloną na wąskie łatki. Kwiaty skupione w rozpierzchłych, wiechowatych kwiatostanach wyrastających z różyczek liściowych. Kwiaty mają dwie płaszczyzny symetrii. Dwie działki kielicha zielone z błoniastym obrębieniem. Płatki korony żółte lub białe, często czerwono nabiegłe i punktowane. Płatki okółka zewnętrznego rozpostarte płasko, całobrzegie lub płytko podzielone na trzy łatki. Płatki okółka wewnętrznego głęboko podzielone na trzy łatki. Łatka środkowa jest pochwowato zwinięta i prosto wzniesiona, na końcu postrzępiona. Pręciki 4 ze spłaszczonymi nitkami i miodnikami u podstawy. Słupek zakończony rozwidlonym znamieniem. Owoc równowąski, z licznymi nasionami ułożonymi w jednym rzędzie[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj z plemienia Hypecoeae, podrodziny Fumarioideae[6], rodziny makowatych Papaveraceae zaliczanej do rzędu jaskrowców (Ranunculales) i wraz z nim do okrytonasiennych[2].
- Wykaz gatunków[4]
- Hypecoum aegyptiacum (Forssk.) Asch. & Schweinf.
- Hypecoum aequilobum Viv.
- Hypecoum angustilobum Å.E.Dahl
- Hypecoum dimidiatum Delile
- Hypecoum duriaei Pomel
- Hypecoum erectum L.
- Hypecoum imberbe Sm.
- Hypecoum lactiflorum (Kar. & Kir.) Pazij
- Hypecoum leptocarpum Hook.f. & Thomson – kręciszek drobnoowockowy[7]
- Hypecoum littorale Wulfen
- Hypecoum pendulum L. – kręciszek zwisły[8]
- Hypecoum procumbens L. – kręciszek rozesłany[7], k. rozesłany[8]
- Hypecoum pseudograndiflorum Petrovic
- Hypecoum torulosum Å.E.Dahl
- Hypecoum trullatum Å.E.Dahl
- Hypecoum zhukanum Lidén
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-06] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-06].
- ↑ a b Hypecoum Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-20].
- ↑ a b c Mingli Zhang, Magnus Lidén: Hypecoum. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-06]. (ang.).
- ↑ Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 102. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 46.