Hyperpyron
Hyperpyron (gr. ύπέρπυρον, νόμισμα ύπέρπυρον nomisma hyperpyron) – złota moneta wybijana w Bizancjum od XI wieku, o wadze około 4,3 g.
Wprowadzony został reformą monetarną Aleksego I Komnena w 1092 dla zastąpienia zupełnie zdewaluowanego solida w postaci histamenona. Nazwa miała podkreślać nadzwyczajną czystość kruszcu (w znaczeniu „próby ogniowej”)[1], odnosząc się do złota wysokiej próby (875, czyli 21 karatów). Normatywna waga nowej monety wynosiła 4,45 g. Początkowo miał równowartość 3 aspronów z elektrum (białego złota) i 48 aspronów bilonowych (srebrnych). Mimo stopniowego spadku wartości hyperpyron był emitowany aż do połowy XIV wieku, a następnie używany jeszcze jako moneta obrachunkowa.
Był ostatnim typem złotej monety bizantyjskiej. Później w Bizancjum chętnie zastępowano go złotym dukatem weneckim.
Nazwę tę stosowano również dla monety srebrnej wprowadzonej za cesarza Jana V w latach 1354–1379, która faktycznie zastąpiła hyperpyron (z uwagi na niemal zupełne zaniechanie wówczas emisji złotych nominałów).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Von Schrötter tłumaczy to greckie określenie terminem aurum coctum et recoctum, oznaczającym możliwie czysto odlane złoto (Friedrich von Schrötter (red.): Wörterbuch der Münzkunde. Berlin: De Gruyter, 1970, s. 286).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Philip Grierson: Byzantine coinage. Washington: Dumbarton Oaks Research Library and Collection, 1999. ISBN 0-88402-274-9.
- Helmut Kahnt: Das grosse Münzlexikon von A bis Z. Regenstauf: H. Gietl, 2005. ISBN 3-924861-84-6.
- Tomaso Bertele: L'iperpero bizantino dal 1261 al 1453 [w:] „Rivista Italiana di Numismatica” t. 59 (1957), s. 70–89
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Reppa – Das grosse Münzen-Lexikon [1](niem.) [dostęp 2019-11-11]