Iża

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Iża
Іжа
Ilustracja
Cerkiew św. Józefa Oblubieńca
Państwo

 Białoruś

Obwód

 miński

Rejon

wilejski

Sielsowiet

Iża

Populacja (2009)
• liczba ludności


396[1]

Nr kierunkowy

+375-1771

Kod pocztowy

222454

Tablice rejestracyjne

5

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Iża”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Iża”
Ziemia54°39′40″N 26°46′08″E/54,661111 26,768889

Iża (biał. Іжа) – agromiasteczko na Białorusi, na Wileńszczyźnie, w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Iża, nad rzeką Narocz.

Znajduje się tu parafialna cerkiew prawosławna pw. św. Józefa Oblubieńca[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W czasach zaborów miasteczko w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego[3].

W latach 1921–1945 wieś leżała w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, w gminie Iża, od 1 kwietnia 1932 w gminie Wojstom[4].

W II Rzeczypospolitej do 1932 roku była siedzibą gminy Iża.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 513 osób, 12 było wyznania rzymskokatolickiego a 501 prawosławnego. Jednocześnie 11 mieszkańców zadeklarowało polską, 499 białoruską a 3 rosyjską przynależność narodową. Były tu 93 budynki mieszkalne[5]. W 1931 w 107 domach zamieszkiwało 579 osób[6].

Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Wiszniewie i miejscowej prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Wilejce i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy obsługujący znaczną część gminy[7].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[8][9]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[10].

Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  2. Приход храма святого праведного Иосифа Обручника в аг. Ижа. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-14]. (ros.).
  3. Iża, miasteczko, powiat wilejski, gmina Iża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 337.
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 marca 1932 r. o zniesieniu gminy wiejskiej Iża i o zmianie granic niektórych gmin wiejskich w powiecie wilejskim, województwie wileńskiem. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-03-09].
  5. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 78.
  6. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 60.
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 638.
  8. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
  9. okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
  10. Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.