I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy
 Budynek szkoły przed II wojną światową | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Słowackiego 9, 39-200 Dębica |
| Data założenia |
1900 |
| Patron | |
| Liczba uczniów |
740 (wrzesień 2019) |
| Dyrektor |
Wiesław Ostafin |
| Wicedyrektorzy |
Ludmiła Stelmach-Kołodziej Tomasz Kozioł |
Położenie na mapie Dębicy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu dębickiego  | |
 50°03′02,60″N 21°24′39,30″E/50,050722 21,410917
| |
| Strona internetowa | |
I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy – liceum ogólnokształcące w Dębicy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki dębickiej szkoły średniej sięgają czasów austriackich i wiążą się z osobą burmistrza Henryka Zauderera, w którego umyśle pod koniec XIX wieku narodził się pomysł założenia w Dębicy gimnazjum. Pomysł ten wziął się z faktu wzrostu liczby mieszkańców miasta oraz wzrostu liczby rodzin mających aspiracje do kształcenia swoich dzieci. Starania Zauderera zakończyły się sukcesem. Gimnazjum powołane zostało ostatecznie na mocy reskryptu Ministra Wyznań Religijnych i Oświaty i 31 sierpnia 1900 szkoła rozpoczęła działalność pod nazwą C.K. Państwowe Gimnazjum Cesarza Franciszka Józefa w Dębicy[1]. W początkowych latach lekcje odbywały się wynajmowanych pomieszczeniach prywatnych[2]; w czterech wynajmowanych pokojach, później zakupiono kamienicę, która była siedzibą Gimnazjum do 1907. W 1907 ukończono budowę budynku przy ulicy Juliusza Słowackiego, który dzięki środkom gminy został wzniesiony kosztem 250 000 koron według projektu Teodora Talowskiego[3]. Gmach został poświęcony przy udziale najwyższych oficjeli 31 października 1907[2].
W pierwszym roku działalności w Gimnazjum kształciło się 83 uczniów, pod kierunkiem dwóch stałych nauczycieli. W latach 1901–1919 liczba uczniów wahała się od około 200. Zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1937 zostało utworzone „Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy” (państwowa szkoła średnią ogólnokształcąca, złożoną z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum), po wejściu w życie tzw. reformy jędrzejewiczowskiej szkoła miała charakter koedukacyjny, a wydział liceum ogólnokształcącego był prowadzony w typie humanistycznym[4]. Pod koniec lat 30. szkoła funkcjonowała pod adresem ulicy Wolskiego 1[4].
W czasie I wojny światowej liczba uczniów przekraczała ponad 400. W wyniku działań wojennych gmach budynku został poważnie zniszczony, a wielu uczniów i nauczycieli poniosło śmierć w czasie późniejszych walk o granice odrodzonej Polski. 9 czerwca 1925 Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego nadało Dębickiemu Gimnazjum imię króla Władysława Jagiełły. W roku szkolnym 1925/1926 dokonano zmian programowych i organizacyjnych szkoły. W okresie międzywojennym kształciło się rocznie przeciętnie 500 uczniów (od około 200 do 700) pochodzących z Dębicy i okolicznych wiosek. W szkole działały chór, orkiestra, teatr, koła zainteresowań, organizacje harcerskie.
W czasie okupacji hitlerowskiej, Niemcy nie zgodzili się na działalność szkoły ogólnokształcącej średniej, jednak wyrazili zgodę na otwarcie w jej budynku szkoły kupieckiej. Pod jej szyldem w konspiracji odbywały się tajne komplety. Wielu uczniów poległo w walkach z okupantem. 1 października 1944 dębickie Gimnazjum i Liceum wznowiło działalność w Ropczycach, gdyż wskutek toczących się w okolicach Dębicy walk frontowych ludność została ewakuowana do tego miasta. 1 lutego 1945 szkoła wróciła do swego dębickiego budynku, bardzo zresztą zniszczonego.
W latach 1950., decyzją władz odebrano szkole jej dotychczasowego patrona. W roku szkolnym 1972/1973 kuratorium oświaty nadało szkole nowego patrona Jana Wiktora. Decyzja ta nie spotkała się z powszechną aprobatą. W 1989, na mocy jednogłośnej decyzji Rady Pedagogicznej, przywrócono liceum patrona – Władysława Jagiełłę[5].
Jest to najstarsza szkoła średnia w powiecie dębickim.
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
Dyrektorzy szkoły[6]
- Józef Szydłowski[7] (1900-1918)
- Michał Staroń (1918–1919)
- Piotr Passowicz (1919-1925)
- ks. Błażej Kotfis (kier. od 1925, dyr. od 1 IV 1926[8], do 1932)
- Franciszek Sadowski (1933-1948)
- Zofia Hołubowicz (1948–1949)
- Jan Czychin (1949-1954)
- Wiktor Pietrzykowski (1954–1964)
- Edmund Galas (1964-1987)
- Stanisław Kłok (1987–1991)
- Ryszard Pękala (1991-2016)
- Leszek Klabacha (od 2016−2018)
- Ludmiła Stelmach - Kołodziej (p.o. dyrektora maj - sierpień 2018)
- Wiesław Ostafin (od 2018)
Nauczyciele[edytuj | edytuj kod]
Absolwenci[edytuj | edytuj kod]
W nawiasie podano rok, w którym absolwent zdał egzamin maturalny.
- Stefan Biestek – pułkownik Wojska Polskiego (1912)
- Mateusz Borek – dziennikarz, komentator sportowy
- Mieczysław Brodziński (wtedy Broda) – oficer, prawnik, samorządowiec (1916/17)
- Karol Chmiel – porucznik Wojska Polskiego
- Józef Cygan – major piechoty Wojska Polskiego (1912)
- Juliusz Gromczakiewicz – podpułkownik Wojska Polskiego (1912)
- Jan Henryk Jedynak – poseł I, IV i V kadencji, wicemarszałek Sejmu V kadencji (1912)
- Agnieszka Kosińska – polonistka, edytorka oraz sekretarka i współpracownica Czesława Miłosza (1986)
- August Kowalczyk – aktor
- Tadeusz Łomnicki – aktor
- Wilhelm Mach – pisarz
- Ludwik Marszałek – oficer Wojska Polskiego, żołnierz wyklęty
- Tadeusz Münnich – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego
- Władysław Pasella – major korpusu kontrolerów Wojska Polskiego (1908)
- Krzysztof Penderecki – kompozytor
- Radosław Rak – lekarz weterynarz, pisarz (2006)
- Karol Rudolf – generał brygady
- Józef Rymut – pułkownik Wojska Polskiego
- Bolesław Stachoń – pułkownik pilot (uczęszczał do Gimnazjum w latach 1907–1914)
- Stanisław Waltoś – profesor nauk prawnych
- Jan Wiktor – pisarz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1907/08. Tarnów: 1908, s. 2.
- ↑ a b Gimnazyum w Dębicy. „Nowości Illustrowane”. Nr 45, s. 9, 9 listopada 1907.
- ↑ Teodor Talowski (1857- 1910) - architekt z Zasowa
- ↑ a b Wykaz państwowych liceów i gimnazjów ogólnokształcących Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Krakowskiego”. Nr 8, s. 268-269, 31 października 1938.
- ↑ Krótki zarys historii liceum
- ↑ Poczet dyrektorów
- ↑ Ćwierćwiecze pracy nauczycielskiej. „Nowości Illustrowane”. Nr 13, s. 8–9, 28 marca 1914.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 10, s. 245, 15 czerwca 1926.