Ida Braunerówna
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater |
Akademia Sztuk Pięknych w Dreźnie |
| Dziedzina sztuki |
Ida Braunerówna (Idesa, Etta)(ur. 15 lutego 1892 w Łodzi, zm. w 1949 w Warszawie) – rzeźbiarka, malarka, graficzka.
Była siostrą Icchaka Meira. Studiowała w Berlinie i w Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie pod kierunkiem Oskara Kokoschki. Była związana z grupą literacko – artystyczną „Jung Idysz” tworzyła linoryty, rzeźby i batiki. Przyjaźniła się z Diną Matus, mieszkała z nią i wspólnie wykonywały batiki.
Wykonała m.in. stylizowaną okładkę do almanachu Tańczący ogień, ilustrowała książkę Dawida Zytmana Ojf wajtkajten fal ich (Na krążące dale padam) (Łódź 1921) ręcznie kolorowanymi linorytami „negatywowymi”.
Pozostawała pod silnym wpływem twórczości Jankiela Adlera i Wasila Kandinskiego. Pod koniec 1928 r. w warszawskim Salonie Artystycznym Czesława Garlińskiego wystawiła 52 prace, a wśród nich figurki ceramiczne, malowaną porcelanę i biżuterię.
Po wybuchu II wojny światowej, gdy Niemcy zajęli Łódź, przemianowaną wkrótce na Litzmannstadt, żydowską ludność miasta dotknęły represje. W północnej dzielnicy miasta (Bałuty) hitlerowcy utworzyli getto dla Żydów, do którego została deportowana. Podczas likwidacji getta w sierpniu 1944 r. została wywieziona do hitlerowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Mimo dramatycznych warunków przeżyła. Zmarła w 1949 r. w Warszawie.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Kempa, Marek Szukalak Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom II A-Z, Łódź 2002, Oficyna Bibliofilów, s. 23, ISBN 83-87522-52-X,
- Jerzy Malinowski Żydowskie środowisko artystyczne w Łodzi, [w:] Polacy - Niemcy - Żydzi w Łodzi w XIX-XX w., Ibidem Łódź 1997, ISBN 83-907031-1-4,
- Jerzy Malinowski Grupa Jung Idysz” i żydowskie środowisko „Nowej Sztuki” w Polsce 1918-1923, Warszawa 1987,
- Wiesław Puś, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793-1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, ISBN 83-7171-411-4, OCLC 830273491.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Braunerówna Ida
- Ekspresjonizm jako nowy styl młodości. jungjidysz.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-19)].
- Grupa "Jung Idysz" i żydowskie środowisko "Nowej Sztuki" w Polsce 1918–1923
- Łódzki progresywny ruch artystyczny 1969–1992
- www.wort.free.ngo.pl