Ion Iliescu

Ion Iliescu
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1930 ; Oltenița
	4. Prezydent Rumunii
Okres	od 20 grudnia 2000; do 20 grudnia 2004
Przynależność polityczna	Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Emil Constantinescu
Następca	Traian Băsescu
	2. Prezydent Rumunii
Okres	od 26 grudnia 1989; do 29 listopada 1996
Przynależność polityczna	Front Ocalenia Narodowego
Poprzednik	Nicolae Ceaușescu
Następca	Emil Constantinescu
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 15 sty 2018, była oparta na tej wersji.

Ion Iliescu (wym. [i ˈ o n i l i ˈ e s k u]; ur. 3 marca 1930 w Oltenița) – rumuński polityk, prezydent Rumunii w latach 1989–1996 i 2000–2004.

Życiorys

W 1952 roku został członkiem Rumuńskiej Partii Komunistycznej^[1]. W latach 1967–1971 był I sekretarzem KC Związku Młodzieży Komunistycznej. W latach 1968–1984 był członkiem Komitetu Centralnego Rumuńskiej Partii Komunistycznej. Z KC wykluczono go z powodu konfliktów z Nicolae Ceaușescu^[1].

Jako przedstawiciel opozycji przeciw Ceaușescu stanął na czele Frontu Ocalenia Narodowego i objął w grudniu 1989 tymczasowo stanowisko prezydenta Rumunii. Umocnił pozycję po wygraniu wyborów prezydenckich 20 maja 1990 roku^[2]. W 1990 roku kilkakrotnie polecił wysłać uzbrojonych w kije i łomy górników przeciwko uczestnikom manifestacji antykomunistycznych, domagających się przeprowadzenia dekomunizacji^[2]. Tłumienie protestów podczas tzw. mineriad odcisnęły trwałe piętno na Rumunii^[2].

W 1992 roku na mocy nowej konstytucji Iliescu objął urząd prezydenta. Urząd ten pełnił dwukrotnie (w latach 1992–1996 oraz 2000–2004). W grudniu 1991 roku Iliescu doprowadził do upadku rząd Petre Romana^[2].

W czerwcu 2017 roku rumuńska prokuratora wojskowa postawiła w stan oskarżenia Iona Iliescu, byłego premiera Petru Romana, Mirona Cozmę oraz 15 innych osób. Prokuratura oskarżyła ich o zbrodnie przeciwko ludności, jakie mieli popełnić w 1990 roku^[3].

Odznaczenia (lista niepełna)

Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii – ex officio^[4]
Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby – ex officio^[4]
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi – ex officio^[4]
Wielki Order Króla Tomisława – 2003, Chorwacja
Order Słonia – 2004, Dania^[5]
Łańcuch Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – 2004, Estonia
Łańcuch Orderu Zasługi Cywilnej – 2003, Hiszpania
Order Przyjaźni I klasy – 2003, Kazachstan
Wielki Łańcuch Orderu Sikatuny – 2002, Filipiny
Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego – 2001, Litwa^[6]
Order Orła Białego – 2003, Polska^[7]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP – 2004, Polska^[8]
Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy – 2002, Słowacja^[9]
Order Królewski Serafinów – 2003, Szwecja
Łańcuch Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 2003, Włochy^[10]

Uwagi

↑ 22 grudnia 1989 w dniu obalenia Nicolae Ceaușescu władzę w Rumunii objął Front Ocalenia Narodowego (FSN) którego nieformalnym liderem został Ion Iliescu (ogłosił w rumuńskiej telewizji obalenie Ceaușescu i przejęcie władzy przez Front). 26 grudnia 1989 został ogłoszony przewodniczącym FSN z funkcją prezydenta Rumunii, a od 13 lutego – przewodniczącym Tymczasowej Rady Jedności Narodowej, którą to funkcję pełnił do 20 maja 1990, kiedy objął urząd prezydenta Rumunii. Źródło: http://www.rulers.org/rulqr.html

Przypisy

↑ ^a ^b Iliescu Ion. encyklopedia.pwn.pl. [dostęp 2017-09-02].
↑ ^a ^b ^c ^d Michał Wasiucionek: „Śmierć inteligentom!” 21. rocznica najsłynniejszej mineriady. histmag.org, 2011-06-13. [dostęp 2017-09-02].
↑ Były prezydent Rumunii oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości. tvp.info, 2017-06-13. [dostęp 2017-09-02].
↑ ^a ^b ^c Romania’s national system of decorations. Monitorul Oficial (presidency.ro), Bukareszt, 2003. s. 347, 366, 385. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
↑ Ordenens Navn: Elefantordenen (R.E.). bdkv2.borger.dk. [dostęp 2017-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)]. (duń.).
↑ Apdovanotų asmenų duomenų bazė. prezidente.lt. [dostęp 23 grudnia 2011]. (lit.).
↑ M.P. z 2004 r. nr 5, poz. 92
↑ M.P. z 2005 r. nr 14, poz. 248
↑ Rad bieleho dvojkríža, I. trieda. schuster.prezident.sk. [dostęp 23 grudnia 2011]. (słow.).
↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana, Decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-09-02]. (wł.).

[1] 22 grudnia 1989 w dniu obalenia Nicolae Ceaușescu władzę w Rumunii objął Front Ocalenia Narodowego (FSN) którego nieformalnym liderem został Ion Iliescu (ogłosił w rumuńskiej telewizji obalenie Ceaușescu i przejęcie władzy przez Front). 26 grudnia 1989 został ogłoszony przewodniczącym FSN z funkcją prezydenta Rumunii, a od 13 lutego – przewodniczącym Tymczasowej Rady Jedności Narodowej, którą to funkcję pełnił do 20 maja 1990, kiedy objął urząd prezydenta Rumunii. Źródło: http://www.rulers.org/rulqr.html

[pwn-2] Iliescu Ion. encyklopedia.pwn.pl. [dostęp 2017-09-02].

[histmag-3] Michał Wasiucionek: „Śmierć inteligentom!” 21. rocznica najsłynniejszej mineriady. histmag.org, 2011-06-13. [dostęp 2017-09-02].

[tvp-4] Były prezydent Rumunii oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości. tvp.info, 2017-06-13. [dostęp 2017-09-02].

[sys-5] Romania’s national system of decorations. Monitorul Oficial (presidency.ro), Bukareszt, 2003. s. 347, 366, 385. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).

[bdkv2.borger-6] Ordenens Navn: Elefantordenen (R.E.). bdkv2.borger.dk. [dostęp 2017-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)]. (duń.).

[prezidente-7] Apdovanotų asmenų duomenų bazė. prezidente.lt. [dostęp 23 grudnia 2011]. (lit.).

[monitor-8] M.P. z 2004 r. nr 5, poz. 92

[monitor2-9] M.P. z 2005 r. nr 14, poz. 248

[schuster-10] Rad bieleho dvojkríža, I. trieda. schuster.prezident.sk. [dostęp 23 grudnia 2011]. (słow.).

[quirinale-11] Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana, Decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-09-02]. (wł.).

[a-12] Jako wiceprzewodniczący

[b-13] Kolegialna głowa państwa

[c-14] Głowa państwa jako przewodniczący Frontu Ocalenia Narodowego (1989–1990), a następnie
przewodniczący Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (1990)

[d-15] Jako przewodniczący Senatu

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[B]

[C]

[D]

Przewodniczący Tymczasowego Prezydium	Constantin Parhon (1947–1948) Ștefan Voitec, Gheorghe Stere, Ion Niculi i Mihail Sadoveanu (p.o., 1947–1948)^[A]
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Zgromadzenia Narodowego	Constantin Parhon (1948–1952) Petru Groza (1952–1958) Mihail Sadoveanu i Anton Moisescu (p.o., 1958)^[A] Ion Gheorghe Maurer (1958–1961)
Przewodniczący Rady Państwa	Gheorghe Gheorghiu-Dej (1961–1965) Ion Gheorghe Maurer, Ștefan Voitec i Avram Bunaciu (p.o., 1965)^[A] Chivu Stoica (1965–1967) Nicolae Ceaușescu (1967–1989)
Prezydenci	Nicolae Ceaușescu (1974–1989) Front Ocalenia Narodowego (1989)^[B] Ion Iliescu (1989–1990)^[C] Ion Iliescu (1990–1996) Emil Constantinescu (1996–2000) Ion Iliescu (2000–2004) Traian Băsescu (2004–2014) Nicolae Văcăroiu (p.o., 2007)^[D] Crin Antonescu (p.o., 2012)^[D] Klaus Iohannis (od 2014)