Irma Grese

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Irma Grese
Ilustracja
Irma Grese (1945)
SS-Aufseherin
Data i miejsce urodzenia

7 października 1923
Wrechen

Data i miejsce śmierci

13 grudnia 1945
Hameln

Przebieg służby
Lata służby

1940–1945

Formacja

Schutzstaffel

Stanowiska

członkini załogi obozów Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Bergen-Belsen

Multimedia w Wikimedia Commons

Irma Ilse Ida Grese[1] (ur. 7 października 1923 we Wrechen w Meklemburgii, zm. 13 grudnia 1945 w Hameln) – w czasie II wojny światowej nadzorczyni SS (SS-Aufseherin) w niemieckich obozach koncentracyjnych, członkini personelu pomocniczego SS (niem. Hilfspersonal der SS) i obozowej załogi SS (niem. SS-Gefolge).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jej ojciec był mleczarzem, miała czworo rodzeństwa. W wieku 14 lat, dwa lata po śmierci matki[2] porzuciła szkołę, opuściła rodzinny dom i przeniosła do Fürstenbergu, gdzie odbyła tzw. „rok pracy na roli” Reichsarbeitsdienst (RAD; pol. „Służba Pracy Rzeszy”), pracowała kolejno w mleczarni, sklepie, a następnie przez dwa lata jako pomoc pielęgniarska w sanatorium dla żołnierzy SS w Hohenlychen (w późniejszych latach pracowała tam m.in. Herta Oberheuser). Próby zdobycia wykształcenia i posady pielęgniarki nie przyniosły rezultatu, gdyż nie udało się jej zdać egzaminu dla pielęgniarek. W 1942 wróciła na krótko do pracy w mleczarni w Fürstenbergu[3].

Nadzorczyni SS[edytuj | edytuj kod]

Po nieudanej próbie zdobycia zawodu pielęgniarki, zgłosiła się jako ochotniczka do służby pomocniczej SS. Późnym latem 1942 została skierowana do obozu dla kobiet w Ravensbrück celem przeszkolenia na nadzorczynię SS (niem. SS-Aufseherin). Kształcenie zakończone egzaminem ukończyła w marcu 1943.

Na własną prośbę została skierowana do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Początkowo pracowała jako telefonistka w Obozie A i Obozie B, później pilnowała komanda budowy dróg oraz ogrodowego. Pod koniec 1943 została awansowana na stanowisko SS-Oberaufseherin, funkcjonując jako zastępczyni głównej nadzorczyni obozu kobiecego w Brzezince. W maju 1944 została nadzorczynią w Obozie C (odcinek BIIc), następnie kierowniczką komanda więźniarek karnej kompanii kobiet, której członkinie musiały wykonywać najcięższe prace ziemne. W grudniu 1944 została raportową w obozie dla kobiet Birkenau,

Grese uczestniczyła w selekcjach przeprowadzanych przez lekarza Josefa Mengele. Praktykowała biseksualizm – utrzymywała kontakty seksualne między innymi z komendantem obozu w Brzezince Josefem Kramerem oraz Marią Mandl, a także z więźniarkami i więźniami[4].

18/19 stycznia 1945 podczas ewakuacji obozu Auschwitz opuściła go udając się początkowo do stacji kolejowej Loslau, a następnie wraz z transportem do Ravensbrück uciekając przed nadciągającą Armią Czerwoną. Następnie w marcu pilnowała ewakuacji więźniarek z Ravensbrück do Bergen-Belsen. Zatrudniono ją tam jako Arbeitsdienstführerin i tę funkcję pełniła do momentu wyzwolenia obozu przez Brytyjczyków 15 kwietnia 1945, którzy aresztowali ją 17 kwietnia 1945 roku[5].

Proces[edytuj | edytuj kod]

Irma Grese i Josef Kramer, więzienie brytyjskie 1945
Budynek gimnazjum w Lüneburgu w którym odbył się proces załogi Bergen-Belsen

W stan oskarżenia wraz z 44 osobami, m.in. z Johanną Bormann i Elisabeth Volkenrath, sądzono ją podczas procesu Bergen-Belsen, który odbywał się od 17 września do 17 listopada 1945 w MTV-Halle w Lüneburgu.

Była jedną z najokrutniejszych nadzorczyń SS. W Auschwitz-Birkenau więźniarki nazywały ją piękną bestią.

Zeznania świadków – ocalałych kobiet, obciążyły ją poważnie. Była niezwykle okrutna, brutalnie biła i kopała, nie rozstawała się ze specjalne dla niej wykonanym ze stali i splecionego celofanu, wyłożonym perłami pejczem, którym katowała uwięzione osoby. Często przechadzała się w towarzystwie psa, którego szczuła na więźniarki. Podczas apelu nakazywała, aby więźniarki godzinami trzymały nad głowami ciężkie kamienie. Oprócz tego towarzyszyła doktorowi Mengele w selekcjach. Chodziła w szytym na miarę uniformie. Stanisława Rachwałowa, więźniarka obozu Auschwitz-Birkenau nr 26281 zeznała[6]:

Miała niebieskie duże oczy, ciemne brwi, ładnie zarysowane w łuk, rzęsy ciemne, długie, cerę bardzo ładną, jasną, pięknie osadzoną szyję. Głos miły, niski, nogi śliczne, stopy drobne. Była lesbijką, gustowała w młodych, ładnych dziewczętach, specjalnie Polkach.

Nierzadko brała udział w selekcjach więźniarek, niezależnie od tego osobiście niejednokrotnie je mordowała. Świadek Katherine Neiger zeznała:

W sierpniu 1944 roku widziałam, jak Grese zastrzeliła w Oświęcimiu młodą, ok. 30-letnią Żydówkę z Węgier. Widziałam to z okna mojego baraku. Kobieta ta stała przed swoim blokiem i patrzyła na przybycie nowego transportu, kiedy Grese przejeżdżała obok niej na swoim rowerze. Grese zsiadła z roweru i zaczęła krzyczeć, po czym wyciągnęła broń, wycelowała i zastrzeliła tę kobietę.

Grese nie przyznała się do winy. Zaprzeczała przy tym gwałtownie, iż odczuwała przyjemność z udręczenia więźniarek. Została skazana na śmierć przez powieszenie. Sentencja wyroku w j. angielskim brzmiała: Number 9. Grese. The sentence of this Court is that you suffer death by being hanged (pol. „Numer 9.[7] Grese. Wyrok tego Sądu brzmi: śmierć przez powieszenie”). Grese nie okazała skruchy. Co więcej, w swoim pożegnalnym liście podkreślała, iż umiera „z czystym sumieniem”.

Wyrok wykonał angielski kat, Albert Pierrepoint 13 grudnia 1945 o godz. 9:34 w więzieniu w Hameln. W ostatnich słowach zwróciła się do kata: Schnell (niem. „Szybko”)[8]. Jej ciało najpierw zostało pogrzebane na cmentarzu więziennym, a po 9 latach w 1954 przeniesiono je na cmentarz miejski w Hammeln. W 1986 mogiła została zlikwidowana, ponieważ stała się miejscem pielgrzymek neonazistów.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Oberaufseherin Irma Ilse Ida Grese. BergenBelsen.co.uk. [dostęp 2012-07-20]. (ang.).
  2. ↑ Popełniła ona samobójstwo, wypijając kwas solny, po kolejnej zdradzie męża, zob. J. Czaja, Tabloidyzacja Holocaustu w kulturze popularnej, „Images”, VIII, 2011, nr 15-16, s. 94.
  3. ↑ Lata dojrzewania, [w:] Daniel Patrick Brown, Piękna bestia : zbrodnie SS-Aufseherin Irmy Grese, Wyd. 3, Zakrzewo: Wydawnictwo Replika, [cop. 2017], ISBN 978-83-7674-569-5, OCLC 979170149 [dostęp 2023-01-27].
  4. ↑ Wiesław Kielar, Anus Mundi, Kraków 1976.
  5. ↑ Inne źródła twierdzą, że opuściła Ravensbrück w kwietniu 1945, a do Bergen-Belsen dotarła 17 kwietnia i poddała się brytyjskiemu żandarmowi.
  6. ↑ Stanisława Rachwałowa, nr 26281, KL Auschwitz, akta procesu Rudolfa Hossa tom 3 karta 128.
  7. ↑ Oskarżone były oznaczone numerami podczas procesu, co notabene utrudniało ich identyfikację przez więźniarki.
  8. ↑ Albert Pierrepoint: Executioner: Pierrepoint. Barming, Kent: Eric Dobby Publishing, 2005, s. 150. ISBN 978-1-85882-061-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kompisch, Kathrin: Täterinnen. Die Frauen im Nationalsozialismus; Boehlau 2008. s. 198
  • Taake, Claudia: Angeklagt: SS-Frauen vor Gericht, Oldenburg 1998
  • Informacje na podstawie wywiadu z Joanną Czopowicz przeprowadzonego przez Piotra Głuchowskiego i Marcina Kowalskiego pt. „Urzeczona nadzorczynią z SS”, dodatek do Gazety Wyborczej Wysokie Obcasy 15 maja 2010, nr 19/572, s. 44–50

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Irma_Grese&oldid=72303771”