Izydor Krasiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Izydor Zenon Tomasz Krasiński
Ilustracja
portret Izydora Krasińskiego, pędzla nieznanego malarza z początku XIX wieku
Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1774
Wiksin

Data i miejsce śmierci

1840
Warszawa

Minister wojny
Okres

od 4 grudnia 1830
do 1 stycznia 1831

Poprzednik

Maurycy Hauke

Następca

Franciszek Morawski

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Królestwo Kongresowe) Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Obojga Sycylii (Neapol) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie)

Izydor Zenon Tomasz Krasiński herbu Ślepowron (ur. 13 stycznia 1774[1] w Wiksinie koło Ciechanowa, zm. 1840 w Warszawie[2]) – polski generał piechoty (broni)[3], minister wojny Rządu Narodowego Królestwa Polskiego w czasie powstania listopadowego.

W 1789 wstąpił w stopniu chorążego (podporucznika?) do 5 regimentu pieszego koronnego. Brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 roku. W trakcie bitwy pod Zieleńcami zdezerterował, przerażony rozbiciem pobliskiej haubicy. Gen. Kościuszko domagał się postawienia go za to przed sądem wojennym, do czego jednak nie doszło.

W 1793 roku awansował do stopnia majora za wystawienie własnym kosztem batalionu fizylierów. W kwietniu 1794 roku dzięki użyciu ogromnych wpływów spokrewnionych z nim Ossolińskich, Kościuszko powierzył mu szefostwo i dowództwo 18 regimentu pieszego koronnego, zaś 10 lub 24 kwietnia awansował do stopnia generała majora. W trakcie bitwy pod Terespolem spowodował utratę armat. 20 września 1794 roku ranny dostał się do rosyjskiej niewoli.

W grudniu 1806 roku wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego w stopniu generała brygady, początkowo był w świcie Napoleona, a następnie w Legii gen. J. Zajączka i uczestniczył w kolejnych kampaniach. W wyprawie moskiewskiej 1812 r. dowódca 16 Dywizji Piechoty. 6 stycznia 1813 roku awansowany do stopnia generała dywizji. 20 stycznia 1815 roku objął dowództwo 2 dywizji piechoty.

3 września 1826 roku awansowany do stopnia generała piechoty (broni) w armii Królestwa Polskiego i 16 września 1826 roku objął dowództwo całej piechoty armii Królestwa Polskiego. W maju 1829 roku odwołany ze stanowiska i umieszczony w armii a la suite.

Po wybuchu powstania listopadowego, od 4 grudnia 1830 do 8 marca 1831 roku, był ministrem wojny. W czasie powstania wykazał brak dobrej woli i zdecydowania, za co został odsunięty od spraw wojska[3]. Po upadku powstania zesłany do Wołogdy.

Po powrocie z zesłania osiadł w Warszawie. Był członkiem w stopniu trzecim loży wolnomularskiej Jedność Słowiańska, gdzie sprawował obowiązki drugiego dozorcy tej loży[4]. Zmarł w Warszawie. Pochowany w kościele kapucynów[3].

Bratem Izydora był Chryzanty Krasiński (1777-1819), oficer Legionów we Włoszech. Chryzanty miał trzech synów: Henryka (oficer, odznaczony VM za udział w powstaniu), Bolesława (oficer inżynier) i Wincentego oraz córkę Adelę, która została drugą żoną generała Jana Chrzciciela Malletskiego[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Według Łozy urodzony 5 kwietnia 1773 roku.
  2. Krasiński Izydor Zenon, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-09-06].
  3. a b c Henryk P. Kosk, Generalicja polska, 1998, s. 256.
  4. Marek Tarczyński, Generalicja powstania listopadowego, 1980, s. 62.
  5. Jan Pachoński: Oficerowie Legionów Polskich 1796-1807. T. 2: Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich 1796-1807. Kraków: Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 1998-2003, s. 155-156. ISBN 83-7188-003-0.
  6. Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. IX, nr 5, Warszawa 1930, s. 98.
  7. a b Irena Homola: Krasiński Izydor Zenon Tomasz h. Ślepowron (1774–1840). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XV / 1970 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2020-12-31].
  8. a b c d Rocznik woyskowy królestwa polskiego na rok 1827. Warszawa: Drukarnia Wojskowa, 1827. s. 5.
  9. Stanisław Łoza. Order Obojga Sycylii zwany Neapolitańskim. „Żołnierz Polski”. Nr 18 (350). Rok V. 1923. s. 16. 
  10. Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s.].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzysztof Bauer „Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego” Warszawa Wyd. MON 1981
  • Marek Tarczyński „Generalicja powstania listopadowego” Warszawa Wyd. MON 1980
  • Henryk P. Kosk, Generalicja polska t – 1, Wyd. Oficyna Wydawnicza Ajaks Pruszków 1998.