Izydor z Aleksandrii
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 450 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
Izydor z Aleksandrii (ur. ok. 450, zm. ok. 520) – grecki filozof neoplatoński ze szkoły ateńskiej. Krótko pełnił funkcję kierownika szkoły około 490 r. n.e. Interesował się głównie mistyką i teozofią.
Życie[edytuj | edytuj kod]
Izydor urodził się w Aleksandrii. Jego rodzina należała podobno do miejscowych neoplatoników, skupiających wyznawców religii pogańskiej znajdującej się w tym czasie w opozycji do panującej religii chrześcijańskiej. Jego wuj Aegyptus był przyjacielem założyciela aleksandryjskiej szkoły filozoficznej Hermiasza. Pierwsze nauki pobierał Izydor w Aleksandrii u nieznanych z imienia braci, filozofów[1][2]. Następnie udał się do Aten, gdzie studiował u kierującego tamtejszą szkołą filozoficzną Proklosa. Uczył się także filozofii Arystotelesa u Marina, późniejszego następcy Proklosa[3].
Po studiach Izydor powrócił do Aleksandrii, którą ponownie musiał opuścić, prawdopodobnie w okresie chrześcijańskich wystąpień antypogańskich w latach 482-484[4]. Pomimo że nowy kierownik szkoły, Marinos cenił go wysoko, Izydor nie uważał go za godnego następcę (diadocha) Proklosa. Kiedy Marinos napisał komentarz do platońskiego Fileba, poprosił Izydora o jego ocenę, ten ostro skrytykował pracę i Marinos spalił ją. Obydwaj filozofowie spierali się również o interpretację platońskiego Parmenidesa. Wobec narastających napięć pomiędzy chrześcijanami i platonikami w Atenach, Marinos usunął się do Epidauros. Izydor objął po nim tytuł diadocha. Tytuł miał już wówczas charakter tylko honorowy i nie wiązał się z pełnieniem jakichkolwiek funkcji[5][6]. Stan szkoły był tak zły, że Izydor rozważał opuszczenie Aten. Nie wiadomo czy zrealizował ten zamiar.
Wielkim przyjacielem i wielbicielem Izydora był ostatni kierownik szkoły od 515 roku Damascjusz. Damascjusz napisał Życie Izydora, zachowane we fragmentach w Bibliotece Focjusza[7] i w Księdze Suda.
Umysłowość[edytuj | edytuj kod]
Izydor jest generalnie uznawany raczej za entuzjastę niż myśliciela. Jego rozumowanie było inspirujące, on sam jednak przedkładał teorie pitagorejskie i platońskie nad suchą logikę i etykę. Wydaje się, że skłaniał się do swobodnej spekulacji teozoficznej i przykładał wielkie znaczenie do snów i wizji, o których szeroko publicznie się wypowiadał[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Athanassiadi 1999 ↓, s. 21-24.
- ↑ Goulet 2000 ↓, s. 872f.
- ↑ Księga Suda, μ199. [dostęp 2020-06-30]. (ang.).
- ↑ Goulet 2000 ↓, s. 874f.
- ↑ Athanassiadi 1999 ↓, s. 43f.
- ↑ Goulet 2000 ↓, s. 875.
- ↑ a b Encyclopaedia Britannica 1911 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polymnia Athanassiadi (red.), Damascius: The Philosophical History, Ateny: Apamea Cultural Association, 1999, ISBN 960-85325-2-3.
- Richard Goulet, Isidore d'Alexandrie, [w:] Richard Goulet (red.), Dictionnaire des philosophes antiques, CNRS Editions, t. 3, Paryż 2000, s. 870–878, ISBN 2-271-05748-5.
- Hugh Chisholm (wyd.): ISIDORE_OF_ALEXANDRIA. [w:] Encyclopaedia Britannica (11-te wyd.) [on-line]. 1911. [dostęp 2013-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-28)]. (ang.).