Józef Brenstjern-Pfanhauser

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Brenstjern-Pfanhauser
rotmistrz rotmistrz
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1896
Mały Brześć

Data i miejsce śmierci

13 października
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

Okręg Warszawa AK

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (powstanie warszawskie)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Niepodległości Medal Wojska (czterokrotnie) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Józef Brenstjern-Pfanhauser[a] (ur. 9 lutego 1896 w Małym Brześciu, zm. 13 października 1971 w Krakowie) – rotmistrz Wojska Polskiego, inżynier rolnictwa i działacz społeczny, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1946–1947).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 lutego 1896 w Małym Brześciu, pow. włocławski[1], jako syn Juliana (1861–1943) i Eufemii z Łapińskich (1870–1939), brat Jerzego Oskara (1893–1962), Zygmunta (1904–1970, dyrektor Narodowego Instytutu Leków, rotmistrz WP, żołnierz II Korpusu PSZ na Zachodzie), Janusza (1908–1991, powstaniec warszawski) oraz Haliny i Wandy[2][3]. Jego rodzina przybyła do Polski z Austrii pod koniec XVIII wieku. Z wykształcenia i zawodu był inżynierem rolnictwa[4]. W okresie II Rzeczypospolitej pełnił funkcję dyrektora (głównego plenipotenta) zarządzającego dobrami wilanowskimi hr. Adama Branickiego[5].

29 stycznia 1932 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki nadał stopień porucznika ze starszeństwem z dniem 2 stycznia 1932 roku i 169. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[6][7]. W 1934 był oficerem rezerwy 1 pułku szwoleżerów[8][9]. Później otrzymał awans na stopień rotmistrza. Od 1937 związany ze Stronnictwem Pracy.

Po wybuchu II wojny światowej i nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Działał w Polskim Związku Wolności (Okręg Warszawa), później w Komendzie Miasta Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej[2]. Podczas powstania warszawskiego 1944 pełnił funkcję zastępcy komendanta placu m.st. Warszawy Okręgu Warszawskiego AK w dzielnicy Śródmieście Północ[2][9].

Po wojnie był pełnomocnikiem Stronnictwa Pracy na województwo warszawskie, z ramienia którego sprawował mandat posła do Krajowej Rady Narodowej (od września 1946). W sfałszowanych wyborach ze stycznia 1947 bez powodzenia ubiegał się o mandat w okręgu Pruszków.

Jego żoną była Maria ze Zgleczewskich herbu Rola (1902–1996), z którą miał córki: Renatę (1924–1997), żonę Emanuela Rostworowskiego[10] i Krystynę Teresę (1924–2006), po mężu Skarbek-Malczewską, również uczestniczące w powstaniu warszawskim[9][2].

Zmarł 13 października 1971 w Krakowie[9][b]. Pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie 23 października 1971 (sektor SC7-8-37)[11].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zarówno w treści klepsydry, jak i na tablicy nagrobnej podano zapis tożsamości Józef Brenstjern-Pfanhauser. W innych źródłach, np. Muzeum Powstania Warszawskiego, podawano formę Józef Brenstiern-Pfanhauser. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 wskazał tożsamość Józef Brenstiern-Pfanhauzer. W wydaniu nr 1 z 1936 „Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych” podano tożsamość Józef Brensztiern-Pfanhauser. Monitor Polski (rok 1947, poz. nr 25, poz. 120) podał tożsamość Józef Brenstierna Pfonhauser. Mirosław Kłusek wskazał formę Józef Brensztiern-Pfanhauser.
  2. W treści klepsydry podano dzień 13 października 1971. Serwis Grobonet wskazał datę 29 listopada 1971. Muzeum Powstania Warszawskiego podało datę 13 listopada 1971. W serwisie Geni.com podano datę 3 października 1971.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wojskowe Biuro Historyczne - wyszukiwarka (bazy personalne) [dostęp 2021-12-23].
  2. a b c d e Józef Brenstiern-Pfanhauser. 1944.pl. [dostęp 2023-11-05].
  3. Józef Brenstiern-Pfanhauser. geni.com. [dostęp 2016-01-30].
  4. a b Zezwolenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 10, 19 marca 1936. 
  5. Mirosław Kłusek: Dokumenty do dziejów wilanowskiej nieruchomości ziemskiej. Kraków: 2011, s. 13, 23, 25 i nast. ISBN 978-83-60391-11.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932 roku, s. 110.
  7. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 122.
  8. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 585.
  9. a b c d e f g Ś. P. Józef Brenstjern Pfanhauser. polona.pl. [dostęp 2023-11-05].
  10. Renata Brenstiern-Pfanhauser. 1944.pl. [dostęp 2016-01-30].
  11. Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2021-12-23].
  12. M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 120 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji na terenie całego kraju”.
  13. M.P. z 1939 r. nr 155, poz. 367 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  14. M.P. z 1947 r. nr 71, poz. 476 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.
  15. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]