Józef Czernecki (nauczyciel)
.jpg) Józef Czernecki (1906) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
| |
Józef Czernecki (ur. 18 marca 1847 w Brzeżanach, zm. 5 listopada 1929 we Lwowie) – polski nauczyciel.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 18 marca 1847 w Brzeżanach[1]. Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[2]. Przypisywano mu udział w powstaniu styczniowym 1863[2], czemu zaprzeczył, że miał wówczas tylko 16 lat, zaś w zrywie niepodległościowym walczył jego brat Karol (późniejszy radca sądowy i adwokat)[3].
Służył w armii austriackiej[2]. Następnie wstąpił do pracy w szkolnictwie. Był nauczycielem w Brzeżanach, w Złoczowie[4]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświecenia z 21 czerwca 1879 został przeniesiony do C. K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie[5]. Uczył tam języków niemieckiego, łacińskiego, greckiego, był zawiadowcą biblioteki dla młodzieży[6][7][1]. W roku szkolnym 1905/1906 przebywał na urlopie[8]. Rozporządzeniem z 31 października 1906 został przeniesiony w stały stan spoczynku po 36 latach pracy[9]. W 1906 przeszedł na emeryturę [2][1].
Działał w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych[2], którego został honorowym członkiem[10]. Z jego inicjatywy założono przy TNSZW Fundację im. Adama Mickiewicza, działającą na rzecz wdów i sierot po nauczycielach szkół średnich, której był skarbnikiem[2][1]. Publikował prace, w tym w dziedzinie pisma i kaligrafii[11]. Był autorem monografii gimnazjum brzeżańskiego, wydanej z okazji stulecia istnienia szkoły[2].
W 1903 został członkiem Komisji urządzającej Polskie Muzeum Szkolne we Lwowie[12]. W 1904 stworzył wraz ze Stefanem Tatuchem i Józefem Szablowskim podręcznik kaligrafii, który stał się źródłem do nauki kaligrafii dla dzieci w przedwojennych szkołach polskich[13]. Stworzył także do ćwiczeń praktycznych Zeszyty z nagłówkami do wyuczenia się pisma rondowego w 14 lekcyach[13]. Do ćwiczenia polskiego pisma rondowego polecał uczniom do pisania pióro ze stalówką dwudzielną, a nauczał kaligrafii metodą genetyczną, grupującą litery według ich budowy[13].
2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[14].
Zmarł 5 listopada 1929 we Lwowie w wieku 82 lat[10][1]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie listopada 1929[1][15][16] (w jego grobowcu spoczął później Wincenty Czernecki).
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- J. G. Seume. Jego życie, dzieła i zasługi: Przyczynek do dziejów polskich pod koniec XVIII stulecia (1889)
- Wzory pisma ozdobnego (1894)
- Seumego "Apokryfy" (1894)
- Pieśń o dzwonie Schillera: z uwagami wstępnemi do poematu i z tablicą poglądową na piec odlewniczy i na formę dzwonu (1895)
- Przewodnik do wzorów pisma ozdobnego (1897)
- Najdawniejsze wzory pisma polskiego i polskie podręczniki do nauki kaligrafii: przyczynek do dziejów pedagogii, dydaktyki i metodyki w szkołach i domach polskich (1902)
- Stanisława Serafina Jagodyńskiego Kalligrafia abo Cancellaria z r. 1695 (1903)
- Znaczenie działu złotego (sectio aurea, proportio divina) w estetyce i kaligrafii (1903)
- Podręcznik do nauki kaligrafii dla użytku szkolnego i domowego (1904, współautor: Józef Szablowski, Stefan Tatuch)
- Brzeżany. Pamiątki i wspomnienia w setną rocznicę założenia gimnazyum (1905)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f † Józef Czernecki. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego III. Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930. Lwów: 1930, s. 10, 13.
- ↑ a b c d e f g Zasłużeni pedagogowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 17, 21 lipca 1906.
- ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 191, s. 2, 17 lipca 1906.
- ↑ Firmy. „Gazeta Lwowska”. Nr 93, s. 8, 25 kwietnia 1923.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1880. Lwów: 1880, s. 20.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1880. Lwów: 1880, s. 18.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Lwowskiego Gimnazyum im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1889. Lwów: 1889, s. 1.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1906. Lwów: 1906, s. 35.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 59.
- ↑ a b Kronika. Nowe mogiły. „Gazeta Lwowska”. Nr 256, s. 5, 7 listopada 1929.
- ↑ G. Hecht. O nauce pisania w naszem szkolnictwie. „Przyjaciel Szkoły”, s. 332, Nr 11 z 5 czerwca 1925.
- ↑ Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 4-5, 57.
- ↑ a b c Agata Kafarska: Pismo rondowe. sierysuje.pl, 2020-03-19. [dostęp 2020-04-15].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
- ↑ Stanisław Nicieja podał datę śmierci w 1920. Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 329. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Aleksander Medyński: Ilustrowany przewodnik po cmentarzu Łyczakowskim. [dostęp 2015-03-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Czernecki – publikacje w bazie Google Books. books.google.pl. [dostęp 2020-04-15].
- Z okazji stuletniej rocznicy założenia gimnazjum brzeżańskiego. „Kurjer Lwowski”. 181, s. 2, 3 lipca 1905.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Dzieła Józefa Czerneckiego w bibliotece Polona
- Członkowie Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych
- Galicyjscy nauczyciele
- Ludzie związani z Brzeżanami
- Ludzie związani ze Złoczowem
- Nauczyciele związani ze Lwowem
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Polscy nauczyciele języka greckiego
- Polscy nauczyciele języka łacińskiego
- Polscy nauczyciele języka niemieckiego
- Polscy nauczyciele kaligrafii
- Urodzeni w 1847
- Zmarli w 1929