Józef Czyrek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Czyrek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1928
Białobrzegi

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 2013
Grodzisk Mazowiecki

Minister spraw zagranicznych
Okres

od 24 sierpnia 1980
do 21 lipca 1982

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Poprzednik

Emil Wojtaszek

Następca

Stefan Olszowski

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal im. Ludwika Waryńskiego Wielki Oficer I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Order Rewolucji Październikowej Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Józef Czyrek w swoim gabinecie, lata 70.
Grób Józefa Czyrka i jego żony Haliny z domu Juszczyk na wojskowych Powązkach

Józef Czyrek (ur. 20 lipca 1928 w Białobrzegach, zm. 3 czerwca 2013[1] w Grodzisku Mazowieckim[2]) – polski ekonomista, działacz komunistyczny, państwowy i ruchu ludowego, minister spraw zagranicznych od 24 sierpnia 1980 do 21 lipca 1982, członek Biura Politycznego KC PZPR w latach 1981–1989, poseł na Sejm PRL IX kadencji. W latach 1989–1990 minister stanu w Kancelarii Prezydenta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Bronisława i Wiktorii. Absolwent Studium Spółdzielczego Wydziału Rolno-Leśnego Uniwersytetu Jagiellońskiego (1950). W latach 1949–1950 młodszy asystent na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie asystent w Katedrze Ekonomii Politycznej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie. Od 1952 pracownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych. II sekretarz Polskiej Misji Wojskowej w Niemczech (1952–1957), naczelnik Wydziału Niemieckiego (1957–1960), wicedyrektor Departamentu Krajów Europy Środkowej, następnie Departamentu Krajów Socjalistycznych (1960–1962), radca Ambasady PRL w Belgradzie (1962–1968), dyrektor Departamentu Studiów i Programowania (1968–1971), w latach 1971–1980 podsekretarz stanu w MSZ, od 24 sierpnia 1980 do 21 lipca 1982 minister spraw zagranicznych.

Należał do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”, Związku Akademickiego Młodzieży Polskiej i Związku Młodzieży Polskiej (1949–1956). W latach 1948–1949 był członkiem Stronnictwa Ludowego, od 1949 do 1952 Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Kariera polityczna w latach 1955–1990 związana z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą. W latach 1971–1980 zastępca członka, a od 1980 członek Komitetu Centralnego PZPR. Od lipca 1981 do lipca 1989 członek Biura Politycznego i sekretarz KC PZPR. Od listopada 1982 do lipca 1986 jako sekretarz KC PZPR odpowiadał m.in. za oświatę[3]. W kierownictwie PZPR odpowiadał także za politykę międzynarodową. W latach 1985–1989 poseł na Sejm PRL IX kadencji i przewodniczący Sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Po X Zjeździe PZPR (1986) został powołany na przewodniczącego Rady Redakcyjnej organu teoretycznego i politycznego KC PZPR „Nowe Drogi”[4].

W 1983 wybrany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Członek prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w 1982[5], członek Rady Krajowej PRON w 1983[6]. W latach 1983–1989 wiceprzewodniczący prezydium Komitetu Wykonawczego Rady Krajowej PRON. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS – powstania PZPR[7].

Od sierpnia 1989 do grudnia 1990 minister stanu w Kancelarii Prezydenta PRL/RP (za kadencji Wojciecha Jaruzelskiego).

W grudniu 1990 wycofał się z życia politycznego.

Pochowany 10 czerwca 2013 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 3A tuje-2-23)[8]. W pogrzebie uczestniczył przedstawiciel Sojuszu Lewicy Demokratycznej, poseł Tadeusz Iwiński. Przemówienie pożegnalne wygłosił były wicepremier Józef Tejchma. Odczytano również list kondolencyjny przesłany przez nieobecnego gen. Wojciecha Jaruzelskiego[9].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkał w Warszawie. Żonaty z Haliną Czyrek (1924–1995)[8], jeden syn[10].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nekrolog w „Gazecie Wyborczej” z 7 czerwca 2013.
  2. ↑ Józef Czyrek. rejestry-notarialne.pl.
  3. ↑ Zbigniew Osiński, Nauczanie historii w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1944–1989: uwarunkowania organizacyjne oraz ideologiczno-polityczne, Lublin 2010, s. 90.
  4. ↑ „Nowe Drogi”, nr 4/1989, s. 2.
  5. ↑ „Dziennik Polski”, r. XXXVIII, nr 223 (11 807), 20 grudnia 1982, s. 2.
  6. ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 109 (12 961), 10 maja 1983, s. 6.
  7. ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5.
  8. ↑ a b Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
  9. ↑ T. Iwiński na pogrzebie Józefa Czyrka. iwinski.pl, 11 czerwca 2013.
  10. ↑ Kto jest kim w Polsce, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989.
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 89, poz. 1079.
  12. ↑ „Życie Partii”, nr 5 (543), 8 marca 1989, s. 20.
  13. ↑ Aufstellung aller durch den Bundespräsidenten verliehenen Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik Österreich ab 1952 (lista odznaczonych 1952–2012) (niem.).
  14. ↑ Ordem do Infante D. Henrique, Ordens Honoríficas Portuguesas, 1976.
  15. ↑ Order Rewolucji Październikowej dla J. Czyrka, „Trybuna Robotnicza”, nr 299, 27 grudnia 1988, s. 4.
  16. ↑ „Życie Partii”, nr 11, 22 maja 1985, s. 21.
  17. ↑ „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 1 (107), styczeń–marzec 1984, s. 116.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Rząd Edwarda Babiucha/Józefa Pińkowskiego/Wojciecha Jaruzelskiego (1980–1985)
W dniu zaprzysiężenia
Późniejsi członkowie rządu



  • kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Ministrowie spraw zagranicznych Polski
  • od listopada 1918 (po odzyskaniu niepodległości jako republika)
II RP
RP/PRL
III RP
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Czyrek&oldid=72725133”