Józef Kurzeja (ksiądz)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Kurzeja
Sługa Boży, prezbiter
Data i miejsce urodzenia

10 stycznia 1937
Zasadne

Data i miejsce śmierci

15 sierpnia 1976
Kraków

Miejsce pochówku

krypta kościoła św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie,
os. Tysiąclecia 86

Proboszcz parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach
Okres sprawowania

1970–1976

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Archidiecezja krakowska

Prezbiterat

17 czerwca 1962

Przyczyna śmierci

zator mózgowy

Narodowość

polska

Rodzice
  • Stanisław
  • Zofia z d. Gorczowska
    • Krewni i powinowaci
  • Stefania Mieczysława Kurzeja BDNP (siostra)
  • Anna Longina Kurzeja SSCJ (siostra)
    • Odznaczenia
    Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

    Józef Kurzeja (ur. 10 stycznia 1937 w Zasadnem, zm. 15 sierpnia 1976 w Krakowie) – polski ksiądz, pierwszy proboszcz parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach, prześladowany przez Służbę Bezpieczeństwa PRL oraz Sługa Boży Kościoła katolickiego.

    Życiorys[edytuj | edytuj kod]

    Józef Kurzeja pochodził z wielodzietnej, pobożnej rodziny rolników Stanisława i Zofii z domu Gorczowskiej jako najmłodsze z ich siedmioro dzieci[1] (miał cztery siostry: Marię, Stefanię – późniejszą s. Mieczysławę, służebniczkę starowiejską, Annę – późniejszą s. Longinę, sercankę i Zofię oraz dwóch braci Franciszka i Jana)[2]. Urodził się na ziemi limanowskiej, na terenie parafii Przemienienia Pańskiego i Nawiedzenia NMP w Kamienicy w diecezji tarnowskiej, gdzie dwa dni później został ochrzczony (12 stycznia 1937)[3] oraz gdzie 23 czerwca 1946 przyjął Pierwszą Komunię świętą[4]. Kiedy miał 9 lat zmarła jego matka, która przed śmiercią poleciła swemu mężowi, aby oddał go pod opiekę jego ciotki, mieszkającej w miejscowości Kadcza[5]. Przebywał u niej czasowo, służąc u zamożnych gospodarzy, a następnie po częstych chorobach płuc został zabrany przez ojca do domu[1]. Ten znalazł mu miejsce u gospodarzy w sąsiedniej wsi Łącko, gdzie skończył szóstą klasę szkoły podstawowej[1]. Następnie mając 13 lat przebywał w ochronce przy parafii Przenajświętszej Trójcy w Wilamowicach u proboszcza ks. Franciszka Pieli, gdzie pracowała jako zakonnica jego starsza siostra Stefania[3] i gdzie skończył siódmą klasę[1].

    Po ukończeniu szkoły podstawowej wstąpił do Małego Seminarium Duchownego w Krakowie przy ul. Manifestu Lipcowego 4 (obecnie ul. Piłsudskiego), które ukończył z wynikiem bardzo dobrym, mając w planie wybór drogi kapłańskiej[5]. W myśl obowiązujących wówczas przepisów w Polsce matura uzyskana w Małym Seminarium nie była oficjalnie uznana, dlatego przy wstąpieniu do Wyższego Seminarium Duchownego wymagany był egzamin państwowy, który zaliczył 15 maja 1956 przed komisją egzaminacyjną w Katowicach (wtedy Stalinogrodzie)[5]. Idąc za głosem powołania wstąpił w tymże roku do Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie przy ul. Podzamcze 8, po ukończeniu którego przyjął 17 czerwca 1962 w katedrze na Wawelu z rąk wikariusza kapitulnego bp. Karola Wojtyły święcenia kapłańskie[5].

    Mając święcenia prezbiteratu pracował następnie jako wikariusz kolejno w czterech parafiach. W okresie (1962-1964) w parafii św. Wojciecha w Mucharzu, gdzie był katechetą i duszpasterzem, opiekującym się przede wszystkim chorymi[1]. Z parafii tej został przeniesiony do parafii św. Wawrzyńca w Grojcu k. Kęt, gdzie przebywał w latach (1964-1967), a następnie został skierowany do parafii Niepokalanego Serca NMP w Sierszy, gdzie pracował jako duszpasterz blisko rok w latach (1967-1968)[1]. 28 czerwca 1968 został ostatecznie przeniesiony do parafii św. Małgorzaty w Raciborowicach, do której należała wieś Mistrzejowice, która zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego Krakowa miała niebawem zamienić się w 40 tysięczne osiedle mieszkaniowe dzielnicy Nowa Huta[5]. Zaistniała potrzeba posługi duchowej dla nowego osiedla, a co za tym idzie budowy kościoła. Był to okres znamienny w życiu księdza Józefa, zmagań z komunistycznymi władzami o możliwość zbudowania kościoła, tym bardziej, że w planie władz państwowych nie przewidziano budowy jakichkolwiek obiektów sakralnych na terenie osiedla[1]. Przy pomocy życzliwych ludzi oraz swojej determinacji i wsparciu kard. Karola Wojtyły pod osłoną nocy 29 sierpnia 1970 wybudował niewielką drewnianą altanę, barak tzw. „zieloną budkę” na Osiedlu Oświecenia, w której gromadził dzieci, ucząc je religii i przygotowując do Pierwszej Komunii świętej[1]. Otwarcie takiego ośrodka naraziło ks. Józefa na rozmaite szykany ze strony władz administracyjnych i Służby Bezpieczeństwa[5]. Wielokrotnie otrzymywał polecenia, by rozebrał barak oraz wezwania do różnych urzędów i na przesłuchania, wreszcie zatrzymania w areszcie, rozprawy sądowe i kary wymierzane przez Kolegium do spraw wykroczeń[5]. Również osoby, które w jakikolwiek sposób pomagały mu przy organizowaniu nabożeństw były prześladowane[1]. Grożono im zwolnieniami z pracy, wyznaczano kary oraz stosowano różne sankcje[1]. Szykany te spowodowały pogorszenie stanu jego zdrowia i coraz częstsze pobyty w szpitalach[1].

    W pierwszą niedzielę lipca 1971 pierwszy raz odprawił mszę świętą dla dzieci, które przygotował do przyjęcia Pierwszej Komunii świętej, robiąc zadaszenie oraz odpowiednie podium, czyniąc z „zielonej budki” kaplicę[1]. Ze względu na stały napływ wiernych, władze nie odważyły się na użycie siły, aby zniszczyć lub rozebrać kaplicę[1]. Z jego inicjatywy powstał następnie projekt, by w tym miejscu zbudować kościół pod wezwaniem św. Maksymiliana Marii Kolbego[1]. Władze kościelne starały się u władz państwowych o zgodę na powstanie tego kościoła, którą później uzyskano[1].

    1 grudnia 1973 z dotychczasowej kaplicy nazwanej „zieloną budką”, pod przewodnictwem ks. Mikołaja Kuczkowskiego przy licznym udziale wiernych i kapłanów, procesjonalnie przeniesiono Najświętszy Sakrament do wybudowanej kaplicy, która miała służyć tymczasowo za punkt duszpasterski[3]. Ksiądz Józef zbudował jeszcze salki katechetyczne oraz rozpoczął 8 maja 1976 budowę kościoła po uzyskaniu 22 kwietnia tegoż roku zgody na jego budowę[6], lecz wkrótce zmarł 15 sierpnia w wyniku skrzepu w płucach powodującego zator w mózgu[3] w szpitalu krakowskim[7]. Został pochowany początkowo 18 sierpnia na cmentarzu w Grębałowie przy licznym udziale wiernych, duchowieństwa oraz bp. Stanisława Smoleńskiego[8], a następnie 16 listopada 1980 ekshumowany i przeniesiony do sarkofagu w krypcie kościoła pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach[5].

    Postępowanie wyjaśniające przyczyny śmierci[edytuj | edytuj kod]

    W 2008 krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej prowadził śledztwo w sprawie jego tajemniczej śmierci[9]. Po przesłuchaniu licznych świadków, m.in. funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa oraz zbadaniu dostępnej dokumentacji Sąd Okręgowy w Krakowie ostatecznie umorzył śledztwo z braku dowodów, przemawiających o ewentualnych, nadzwyczajnych okolicznościach jego śmierci[9].

    Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

    Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 8 czerwca 2017 został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce, za niesienie posługi duszpasterskiej[10][11].

    Proces beatyfikacji[edytuj | edytuj kod]

    Z inicjatywy duszpasterzy parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach powstała propozycja wyniesienia ks. Józefa Kurzei na ołtarze[12]. 21 grudnia 2004 uzyskano zgodę Stolicy Apostolskiej tzw. Nihil obstat na przeprowadzenie procesu jego beatyfikacji[12]. Proces został otwarty 4 maja 2005 przez kard. Franciszka Macharskiego w kaplicy arcybiskupów krakowskich[3]. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego.

    W każdy trzeci czwartek miesiąca o godz. 18:00 odprawiana jest w kościele św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie-Mistrzejowicach msza święta w intencji wyniesienia go na ołtarze[3].

    Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

    Przypisy[edytuj | edytuj kod]

    1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Stefan Ryłko, Ksiądz z „zielonej budki”, [w:] Posłaniec Serca Jezusowego [online], psj.net.pl, kwiecień 2005 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-15].
    2. ↑ Sługa Boży ks. kanonik Józef Kurzeja. (PDF) ↓, s. 18.
    3. ↑ a b c d e f Proces beatyfikacyjny (ks. Józef Kurzeja), [w:] Parafia Rzymskokatolicka pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie [online], mistrzejowice.net [zarchiwizowane z adresu 2019-12-31].
    4. ↑ Sługa Boży ks. kanonik Józef Kurzeja. (PDF) ↓, s. 24.
    5. ↑ a b c d e f g h Sługa Boży ks. Józef Kurzeja, [w:] Parafia Rzymskokatolicka pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Krakowie [online], parafiamistrzejowice.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-08-08].
    6. ↑ Jarosław Klaś, Sługa Boży ks. Józef Kurzeja (1937-1976) [online], adonai.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-06].
    7. ↑ Sługa Boży ks. kanonik Józef Kurzeja. (PDF) ↓, s. 29–30.
    8. ↑ Sługa Boży ks. kanonik Józef Kurzeja. (PDF) ↓, s. 30.
    9. ↑ a b Artur Drożdżak, Nie ma winnych śmierci ks. Józefa Kurzei, [w:] „Gazeta Krakowska” [online], gazetakrakowska.pl, 15 czerwca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-15].
    10. ↑ M.P. z 2017 r. poz. 780.
    11. ↑ Ordery Odrodzenia Polski dla działaczy opozycji demokratycznej [online], prezydent.pl, 5 października 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-10-14].
    12. ↑ a b ~1976~ (Józef Kurzeja) [online], newsaints.faithweb.com [dostęp 2016-06-11] (ang.).

    Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

    Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

    Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Kurzeja_(ksiądz)&oldid=72438910”