Józef Longin Ostaszewski

Józef Longin Ostaszewski
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1875 ; Stanin
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1942 ; Warszawa
	doktor nauk medycznych
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
	Odznaczenia

Józef Longin Ostaszewski (ur. 15 marca 1875 w Staninie, zm. 25 czerwca 1942 w Warszawie) – polski lekarz, działacz społeczny, historyk, popularyzator dziejów i kultury ziem północnego Mazowsza, wydawca, publicysta i malarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem administratora majątku ziemskiego w Staninie, Piotra Ostaszewskiego i Bronisławy z Kickich. Po ukończeniu gimnazjum w Radomiu, studiował od 1896 na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, który ukończył w 1902. Powołany do wojska rosyjskiego wziął udział jako lekarz wojskowy w wojnie rosyjsko-japońskiej i w I wojnie światowej.

Od 1910 mieszkał w Mławie, gdzie kierował szpitalem miejskim. Zyskał popularność jako lekarz-społecznik, wrażliwy na biedę ludzką. Ubogim chorym bezpłatnie udzielał porad lekarskich i nierzadko dawał pieniądze na lekarstwa^[1].

Zajmował się dziejami północnego Mazowsza i Prus Wschodnich. Opublikował szereg artykułów i szkiców oraz prace naukowe i popularnonaukowe, m.in. Z dziejów mławskiego Mazowsza. Szkic historyczny (1934), Dzieje pierwotne szczepu mazurskiego. Studium historyczno-językoznawcze (1935), Genealogia Mazurów pruskich (1936) i Osobliwości historyczne Mławy (1937).

Był działaczem Polskiej Macierzy Szkolnej, Polskiego Związku Zachodniego, Towarzystwa Dobroczynności, Stowarzyszenia Młodzieży Akademickiej, Towarzystwa Gimnastycznym „Sokół” i Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”.

Przyczynił się do powstania w Mławie muzeum regionalnego (1926) i Towarzystwa Miłośników Miasta Mławy (1937).

Zajmował się malarstwem (głównie olejnym). Ocalał jego autoportret z czasów wojny rosyjsko-japońskiej i portrety kobiet (Portret matki, 1908, Żebraczka, 1924, Portret kobiety, 1915, Portret dziewczyny, 1926). Malował też pejzaże, sceny rodzajowe (np. Dziady żebrzące, Pochód Sokolic), kwiaty oraz lokalne zabytki (np. ratusz mławski).

Po ataku hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 r., w obawie przed aresztowaniem opuścił Mławę i zamieszkał w Warszawie u swego syna Stefana^[2], porucznika rezerwy, który wkrótce potem, wywieziony (w transporcie z rotmistrzem Pileckim) do obozu koncentracyjnego Auschwitz zmarł w obozie 3 lutego 1941^[3].

Zmarł w Warszawie rok po śmierci syna, dnia 25 czerwca 1942. Pochowany został na cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Odznaczony był Złotym Krzyżem Zasługi.

Jego imię nosi ulica i szkoła w Mławie. Jego prace malarskie znajdują się w Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie i w zbiorach prywatnych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Flis S., Józef Ostaszewski, działacz kulturalny Mazowsza Północnego (1875–1942), w: „Rocznik Mazowiecki” T. 5 (1974), s. 433–446.
↑ Ostaszewski Stefan (1899-1941), ur. 24 września 1899 w Warszawie, z zawodu oficer służby stałej piechoty, później w stanie spoczynku (porucznik od 1 grudnia 1922). W latach 1918–1921 brał udział w wojnach o niepodległość Rzeczypospolitej. Mieszkał na Żoliborzu. Podczas niemieckiej okupacji czynny w konspiracji. Prawdopodobnie 19 września 1940 został schwytany w trakcie ulicznej łapanki na terenie dzielnicy Żoliborz w Warszawie (względnie aresztowany w lokalu konspiracyjnym przy ulicy Kozietulskiego na Żoliborzu). 22 września 1940 został przywieziony do KL Auschwitz transportem z Warszawy. W obozie otrzymał numer 5103. 3 lutego 1941 zginął w KL Auschwitz. Zob.: Oficerowie Wojska Polskiego w obozie koncentracyjnym Auschwitz 1940-1945. Słownik biograficzny. Tom IV. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2016, s. 185–186.
↑ Księga pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940-1944. T. 1 ; red. nauk. Franciszek Piper, Irena Strzelecka ; oprac. wykazów więźniów, tekstów, wybór źródeł, il. i dokumentów Ewa Bazan i in. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau: Fundacja Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2000, s. 145. ISBN 83-85047-86-7.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV/3, z. 102, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, s. 456–457

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Flis S., Józef Ostaszewski, działacz kulturalny Mazowsza Północnego (1875–1942), w: „Rocznik Mazowiecki” T. 5 (1974), s. 433–446.

[2] Ostaszewski Stefan (1899-1941), ur. 24 września 1899 w Warszawie, z zawodu oficer służby stałej piechoty, później w stanie spoczynku (porucznik od 1 grudnia 1922). W latach 1918–1921 brał udział w wojnach o niepodległość Rzeczypospolitej. Mieszkał na Żoliborzu. Podczas niemieckiej okupacji czynny w konspiracji. Prawdopodobnie 19 września 1940 został schwytany w trakcie ulicznej łapanki na terenie dzielnicy Żoliborz w Warszawie (względnie aresztowany w lokalu konspiracyjnym przy ulicy Kozietulskiego na Żoliborzu). 22 września 1940 został przywieziony do KL Auschwitz transportem z Warszawy. W obozie otrzymał numer 5103. 3 lutego 1941 zginął w KL Auschwitz. Zob.: Oficerowie Wojska Polskiego w obozie koncentracyjnym Auschwitz 1940-1945. Słownik biograficzny. Tom IV. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2016, s. 185–186.

[3] Księga pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940-1944. T. 1 ; red. nauk. Franciszek Piper, Irena Strzelecka ; oprac. wykazów więźniów, tekstów, wybór źródeł, il. i dokumentów Ewa Bazan i in. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau: Fundacja Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2000, s. 145. ISBN 83-85047-86-7.

[1]

[2]

[3]