Józef Oettinger

Józef Oettinger

Data i miejsce urodzenia	7 maja 1818 Tarnów
Data i miejsce śmierci	2 października 1895 Kraków
profesor nauk medycznych
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1850
Habilitacja	1863
Profesura	18 lutego 1873
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Odznaczenia

Józef Oettinger (ur. 7 maja 1818 w Tarnowie, zm. 2 października 1895 w Krakowie) – lekarz, historyk medycyny, pierwszy profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Józef Oettinger pochodził z żydowskiej rodziny tarnowskiego kupca Izraela oraz Karoliny Adler. Po rychłej śmierci ojca przeprowadził się z matką (która zmarła, gdy Józef miał 5 lat) do Krakowa, do jej brata, Jakuba Adlera. W Krakowie ukończył gimnazjum, a w 1836 roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dwa lata później przeniósł się na Wydział Lekarski. Dyplom doktora medycyny uzyskał w 1843 roku. W 1849 roku ożenił się z Amelią Turteltaub, małżeństwo to pozostało bezdzietne.

Początkowo pracował jako asystent w szpitalu żydowskim w Krakowie, w 1850 roku został doktorem chirurgii. W 1863 roku, na podstawie pracy Umiejętność lekarska wobec szkół, a w szczególności wobec urojonej szkoły dawnej i nowej, uzyskał stanowisko docenta prywatnego. Był jednym z pierwszych polskich naukowców zajmujących się historią medycyny. Prowadził wykłady w klinikach okulistycznej i lekarskiej oraz w Collegium Novum. 18 lutego 1873 roku, jako pierwszy starozakonny, otrzymał tytuł profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z powodu jego znanej patriotycznej postawy, władze austriackie nie wyraziły przy tym zgody na profesurę rzeczywistą, a jedynie nadzwyczajną i bezpłatną.

Józef Oettinger był autorem około 50 opublikowanych prac, głównie z zakresu historii medycyny i biografistyki, współzałożycielem i redaktorem pisma „Przegląd Lekarski”, tłumaczem dzieł Hipokratesa, współzałożycielem Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, członkiem między innymi Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Towarzystwa Lekarzy Polskich i Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, członkiem nadzwyczajnym Akademii Umiejętności.

Angażował się w działalność społeczną i patriotyczną. W 1848 roku reprezentował gminę żydowską w krakowskim Komitecie Narodowym. Wraz z Abrahamem Gumplowiczem kierował pracami klubu politycznego postępowej, wspierającej asymilację inteligencji żydowskiej. Kierował zbiórką funduszy na rozbudowę szpitala żydowskiego w Krakowie. Do 1890 roku był radnym miejskim. W 1888 roku został kawalerem Orderu Franciszka Józefa.

Zmarł 2 października 1895 roku i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ul. Miodowej w Krakowie.

Bibliografia

• Ryszard W. Gryglewski: Zarys historii Katedry Historii Medycyny CM UJ. [w:] Strona internetowa [on-line]. Katedra Historii Medycyny CM UJ. [dostęp 2011-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-06)]. (pol.).
• Maria Przybyszewska: Tarnowski słownik biograficzny, tom I. Tarnów: 1991.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• Publikacje Józefa Oettingera w bibliotece Polona
• Józef Oettinger, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-10].