Józef Wielowieyski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Wielowieyski
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1879
Swojczany

Data śmierci

18 września 1951

Senator III kadencji (II RP)
Okres

od 1930
do 1935

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii
Józef Wielowieyski wśród działaczy Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu w 1918 roku (pierwszy z prawej).
Siedzą od lewej: M. Zamoyski, R. Dmowski, E. Piltz, stoją S. Kozicki, Jan E. Rozwadowski, K. Skirmunt, Franciszek Fronczak, W. Sobański, M. Seyda, J. Wielowieyski
Pałac Karnickich przy Alejach Ujazdowskich 39 w Warszawie. Na parterze tego domu mieszkał w dwudziestoleciu międzywojennym Józef Wielowieyski. Obecnie w budynku tym mieści się Niemiecki Instytut Historyczny

Józef Wielowieyski[a] (ur. 17 lipca 1879 w Swojczanach, zm. 18 września 1951) – polski działacz niepodległościowy, prawnik, dyplomata, ziemianin, polityk, senator III kadencji w II RP.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wielowieyski ukończył Cesarską Szkołę Prawa w Petersburgu. Był on politykiem Stronnictwa Polityki Realnej, członkiem Komitetu Narodowego Polskiego. W odpowiedzi na deklarację wodza naczelnego wojsk rosyjskich wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza Romanowa z 14 sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący m.in., że „krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów Rosyi w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów słowiańskich”[1]. Był współzałożycielem Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej (1918) i Polskiego Czerwonego Krzyża. Działacz Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Warszawie. Był jednym z organizatorów Polskiego Zjazdu Politycznego w Moskwie w sierpniu 1917 roku, członek Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Piotrogrodzie (1917–1918), gdzie wraz z Władysławem Grabskim kierował jej Wydziałem Zagranicznym[2]. W czasie pobytu w Paryżu był sekretarzem generalnym i szefem departamentu wojskowego Komitetu Narodowego Polskiego. Był ekspertem delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami politycznymi i dyplomatycznymi[3], delegatem na pierwsze ogólne zebranie Ligi Narodowej.

W 1921 roku został radcą poselstwa RP w Paryżu, następnie w Bukareszcie (1923), był tam ministrem pełnomocnym i posłem (w okresie 13 listopada 1923 – 4 listopada 1926). W 1927 roku został polskim komisarzem w stałej komisji pojednania polsko-niemieckiego.

W latach 1930–1936 był urzędującym wiceprezesem Rady Naczelnej Organizacji Ziemiańskich, od 1936 roku – prezesem Stowarzyszenia Weteranów byłej Armii Polskiej we Francji[4].

W wyborach parlamentarnych w 1930 roku został wybrany senatorem na III kadencję (1930–1935)[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był synem Kazimierza i Wandy z hr. Gurowskich. Ożenił się z Magdaleną Lefebre[7] (Lefebvre[4]). Józef Wielowieyski był ojcem chrzestnym Andrzeja Wielowieyskiego.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Biblioteka Sejmowa podaje nazwisko Wielowiejski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kazimierz Władysław Kumaniecki, Zbiór najważniejszych dokumentów do powstania państwa polskiego, Warszawa, Kraków 1920, s. 30.
  2. Roman Dmowski, Polityka polska i odbudowanie państwa. Przedmową do obecnego wydania i komentarzem opatrzył Tomasz Wituch, t. II, Warszawa 1988, s. 32.
  3. Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
  4. a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 794–795. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
  5. Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Józef Wielowiejski. [dostęp 2012-06-14].
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
  7. Józef Wielowieyski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-14].