József Baló
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz, patolog |
| Alma Mater | |
József Baló (ur. 10 listopada 1895 w Budapeszcie, zm. 10 października 1979 w Budapeszcie) – węgierski lekarz patolog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzina Baló pochodziła z Siedmiogrodu. József Baló rozpoczął studia w 1913 roku w rodzinnym mieście, ale wybuch wojny je przerwał. Od 1917 roku pracował w I. Wydziale Patologii Uniwersytetu Pétera Pázmánya w Budapeszcie. Studia medyczne ukończył w 1919. Od 1922 do 1924 przebywał dzięki stypendium Fundacji Rockefellera w Baltimore na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa i w Bostonie w tamtejszym Hygiene Institute.
W 1926 powrócił do Budapesztu i został profesorem na Wydziale Medycznym macierzystej uczelni. W 1928 roku zaczął pracować w Wydziale Patologii Uniwersytetu Ferenca Józsefa w Segedynie. Pełnił tam funkcję dziekana Wydziału Medycznego od 1932 do 1933 i od 1941 do 1942, rektora od 1939 do 1940, a od jesieni 1945 objął kierownictwo Wydziału Patologii. Od 1945 do 1946 kierował Instytutem Medycyny Sądowej w Budapeszcie, od 1945 do 1967 Programem Badań nad Nowotworami Uniwersytetu Semmelweisa.
W 1947 Baló został prezydentem Węgierskiego Towarzystwa Patologicznego i członkiem Lekarskiej Rady Etyki. W 1965 otrzymał tytuł doktora od uczelni medycznej w Segedynie, jak również medal Semmelweisa. W 1975 został uhonorowany nowo ustanowionym przez Węgierskie Towarzystwo Onkologiczne medalem Ödöna Krompechera. W 1955 przyznano mu nagrodę Kossutha. Był też członkiem Węgierskiej Akademii Nauk.
Dorobek naukowy[edytuj | edytuj kod]
W 1927 opisał w węgierskim czasopiśmie nieznaną wcześniej chorobę, znaną dziś jako stwardnienie koncentryczne Baló (łac. leukoencephalitis periaxialis concentrica) i będącą rzadkim wariantem stwardnienia rozsianego[1]. W 1928 przedstawił jej opis w języku angielskim[2]. W 1931 roku opublikował w języku węgierskim i niemieckim swoje prace wirusologiczne; w 1940 roku przedstawił monografię dotyczącą chorób demielinizacyjnych. W Budapeszcie pracował nad chorobami naczyń i miażdżycą. Wraz z żoną, dr. Iloną Bangą, dokonał odkrycia elastazy trzustkowej[3][4][5][6], które to odkrycie niesłusznie przypisuje się zazwyczaj niemieckiemu biochemikowi Andreasowi Sziegoleitowi, który swoje odkrycie przedstawił w 1982[7]. Baló dokonał wielu obserwacji nad onkogennym działaniem wirusów i przedstawił cenione na świecie prace na temat patologii raka płuc. Dorobek naukowy Baló liczy około 300 artykułów i sześć monografii.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Baló J. Leukoencephalitis periaxialis concentrica. „Ról Magy Orv Arch”. 28, s. 108–124, 1927.
- ↑ Baló J. Encephalitis periaxialis concentrica. „Arch Neurol Psychiatry”. 19, s. 242–264, 1928.
- ↑ Baló J, Banga I. Die Zerstörung der elastischen Fasern der Gefässwand. „Schweiz Z Pathol Bakt”. 12, s. 350–352, 1949.
- ↑ Baló J, Banga I. The elastolytic activity of pancreatic extracts. „Biochem J”. 46, s. 384–387, 1949.
- ↑ Baló J, Banga I. Elastase and elastase-inhibitor. „Nature”. 164, s. 491, 1949.
- ↑ Baló J, Banga I. Elastin and elastase. „Nature”. 171, s. 44, 1953.
- ↑ Sziegoleit A. Purification and characterization of a cholesterol-binding protein from human pancreas. „Biochem J”. 207, s. 573–582, 1982.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- József Baló w bazie Who Named It (ang.) (ang.)
- Baló József Magyar Életrajzi Lexikon 1000-1990 (węg.)