Język meria

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Obszar zamieszkany przez Merię zaznaczono kolorem fioletowym

Język meria lub meryjskiwymarły język należący do ugrofińskiej grupy językowej. Używany przez lud Meria, którego siedziby – na podstawie dawnych kronik oraz źródeł archeologicznych – umieszcza się go wokół jezior Rostowskiego oraz Pleszczejewskiego. Niewiele o nim wiadomo; do naszych czasów przetrwały jedynie nieliczne toponimy (przy czym ich meryjskie pochodzenie nie jest zupełnie pewne). Ostatni raz lud ten wymieniany jest w latopisie z 907 roku; upadek ich struktury plemiennej przypada na lata panowania Jarosława Mądrego.

Badania i klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]

Istnieją dwie hipotezy dotyczące umiejscowienia języka meryjskiego w ugrofińskiej rodzinie językowej. Według jednej z nich, najbliższym krewniakiem meryjskiego miał być język maryjski (por. bliskość etnonimów Merii i Maryjczyków; jej zwolennikiem był Max Vasmer; przeprowadzono również analizę meryjskiej toponimii w oparciu o analogie z maryjskim[1]).

Znany etnograf uralista S.K. Kuzniecow pisał, że wraz z przesunięciem na wschód endoetnonim Meria przechodzi w Mari, a przy wyjaśnianiu nazw geograficznych ziemi Meryjczyków ucieka się do języka maryjskiego, ponieważ inne nie wydają się być do tego zdatne[2].

Zgodnie z drugą hipotezą język meryjski był bardziej zbliżony do języków bałtycko-fińskich. Zwolennikiem tej hipotezy był E. A. Chielimski[3]. Według niego, obecność analogii z maryjskim nie stanowi kryterium przynależności meryjskiego do grupy maryjskiej, ponieważ można to dobrze wytłumaczyć przez sąsiedztwo obu ludów. Na przykład, w języku wepskim istnieje mała liczba słów, wspólnych dla wepskiego i maryjskiego, аle nieistniejących w językach bałtycko-fińskich i mordwińskich.

Jako cechę charakterystyczną języka meryjskiego niektórzy badacze podają tworzenie liczby mnogiej poprzez dodawanie zrostka -k, co zbliża go do węgierskiego (w odróżnieniu od -t w pozostałych językach ugrofińskich).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Matwiejew A. K. К проблеме расселения летописной мери // Гуманитарные науки. Wyd. 1. 1997. nr 7. (ros.)
  2. Kuzniecow S. K. Анализ хорографических названий Мерянской земли. Московский Археологический Институт. 1910. (ros.)
  3. Chielimski E. A. Наследие северо-западной группы финно-угорских языков в субстратной топонимии и лексике: Реконструкции, историческая фонетика, этимология // Вопросы ономастики 3. Екатеринбург, 2006. str. 38-51. (ros.)