Jacek Dąbała

Jacek Dąbała

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	22 sierpnia 1959 Warszawa
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: literaturoznawstwo komunikacja medialna

Jacek Dąbała (ur. 22 sierpnia 1959 w Warszawie) – polski specjalista w zakresie mediów, komunikowania, literatury i mediów; profesor zwyczajny na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kierownik Katedry Warsztatu Medialnego i Aksjologii w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Wydziale Nauk Społecznych KUL. Od 2015 wykłada także na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz od 2016 na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

Życiorys

Ukończył filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1983) i scenariopisarstwo w PWSFTViT w Łodzi (1989). Rozprawę doktorską obronił na Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie (1993); habilitacja w 2005 roku (UMCS). Tytuł profesora uzyskał w 2012 r. (KUL).

Pracę w mediach rozpoczął po wygraniu konkursu na prezentera radiowo-telewizyjnego w 1987 roku. W latach 1987-1988 współpracował jako dziennikarz z różnymi redakcjami Radia Lublin. W latach 1989-2002 pracował jako redaktor w TVP S.A., w Oddziale w Lublinie. Prowadził na żywo setki programów, poczynając od rozrywkowych i kulturalnych, a kończąc na studiach wyborczych. Był wydawcą i prezenterem programów informacyjnych i całodziennych. Realizował także reportaże, filmy dokumentalne, informacje do serwisów informacyjnych (newsy) i teledyski. Jest posiadaczem bezterminowej prezenterskiej karty ekranowej. Pracował także jako lektor przy różnych produkcjach telewizyjnych. W latach 2002-2007 adiunkt w Zakładzie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UMCS. Od 2007 jest profesorem KUL; w latach 2013 - 2015 był profesorem na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie, gdzie kierował Samodzielną Pracownią Komunikowania w Medycynie.

Jako dyplomowany (na poziomie habilitacji) specjalista w zakresie komunikacji medialnej (m.in. dziennikarskiej, politycznej, biznesowej i społecznej), praktyk i teoretyk, badacz i wykładowca, analityk i komentator, interesuje się problematyką skutecznego i efektywnego komunikowania, optymalizowaniem zdolności i możliwości ludzi w zakresie autoprezentacji, występów publicznych, relacji zawodowych, poziomu wykonywanej pracy, związkami komunikowania z polepszaniem wyników finansowych i wizerunkowych w działaniach przede wszystkim medialnych, biznesowych i politycznych (problem komunikowania w zarządzaniu i wykonawstwie, relacji komunikowania z wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami), ale także w medycynie oraz w różnego typu przedsięwzięciach, np. kampanijnych, reorganizacyjnych, koncepcyjnych, planujących w instytucjach prywatnych i państwowych.

Jako dydaktyk prowadzi zajęcia i badania nad komunikacją medialną, interesując się głównie aksjologią mass mediów, warsztatem dziennikarskim i gatunkami dziennikarskimi, public relations, teorią i praktyką creative writing, analizą dzieła medialnego (dziennikarstwo-film-literatura), analizą dyskursu medialnego, współczesną literaturą światową i polską, dramaturgią w komunikacji medialnej, teorią literatury, retoryką dziennikarską, sztuką autoprezentacji w telewizji, występowania na wizji oraz komunikowaniem w medycynie. Wykładał m.in. na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (m.in. Studium Literacko-Artystyczne), w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie i Społecznej Akademii Nauk w Warszawie.

Twórczość i publikacje naukowe

Jest współautorem scenariusza do filmu, pt. Młode wilki (1995). Opublikował dziewięć powieści w różnych konwencjach gatunkowych (m.in. „Telemaniak”, „Prawo śmierci”, „Pieszczochy losu” i „Diabelska przypadłość”, "Złodziej twarzy" i "Ryzykowny pomysł" i "Największa przyjemność świata") oraz tragifarsę polityczną „Mechanizm”. Za powieść "Pieszczochy losu" otrzymał w 1997 Nagrodę Literacką im. B. Prusa. Uzasadnienie jury brzmiało: "za odwagę w podejmowaniu skomplikowanych problemów współczesności w konwencji ironiczno-groteskowej i znakomite opanowanie warsztatu pisarskiego". Napisał monografię wybitnego polskiego conradysty emigracyjnego, pt. „Wit Tarnawski jako krytyk literacki” (1995) oraz opracował pierwszy w Polsce wybór tekstów krytycznych Tarnawskiego - „Uchwycić cel”. Przygotował także „Antologię polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985” (1992).

Z zakresu mediów, dziennikarstwa i komunikowania opublikował m.in.: „Tajemnica i suspens. Wokół głównych problemów creative writing” (2004). Drugie wydanie tej książki, zmienione i uzupełnione, ukazało się pod tytułem:: "Tajemnica i suspens w sztuce pisania. W kręgu retoryki dziennikarskiej i dramaturgii medialnej" (2010).
"Warsztatowo-aksjologiczne mechanizmy tworzenia telewizji" (2011).
"Horyzonty komunikacji medialnej" (2006).
"Media i dziennikarstwo. Aksjologia - warsztat - tożsamość" (2014)

W międzynarodowych wydawnictwach naukowych opublikował dwie książki w języku angielskim:
Jacek Dabala, "Mystery and Suspense in Creative Writing", LIT Verlag, Zurich – Berlin 2012.
Jacek Dabala, "Creative Paths to Television Journalism", Peter Lang, Frankfurt am Main - New York-Oxford... 2015.

Artykuły i recenzje drukował m.in. w "Zeszytach Prasoznawczych", "Studiach Medioznawczych", „Tekstach Drugich”, „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim”, „Więzi”, „Odrze”, „Kresach”, „Tygodniku Powszechnym”, „Twórczości”, „Rzeczpospolitej”, „Akcencie”, „Przeglądzie Powszechnym”, „Ethosie”, „Annales UMCS”, „W drodze” " i „Zeszytach Naukowych KUL”.

Jest członkiem Polskiej Akademii Filmowej, Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej, Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Wydawnictwo storybox.pl wydało w formie audiobooków kilka jego powieści m.in. "Złodziej twarzy" (czyta: Włodzimierz Press) i "Ryzykowny pomysł" (czyta: Adam Ferency).

Stale komentuje problemy związane z mediami i komunikowaniem w prasie, radiu i telewizji w mediach lokalnych i ogólnopolskich. Przeprowadza też analizy warsztatowe na zamówienie telewizji.

W 2012 r. uhonorowany rosyjskim Orderem Świętego Stanisława.

Bibliografia

• Biogram na stronie KUL
• {{{osoba}}}, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) .{{Ludzie nauki}} Brakujące pola: data dostępu oraz osoba. [dostęp 10 kwietnia 2016].